Roz VitalisAlbum

Toen ik nog klein was, we schrijven iets na de overwintering op Nova Zembla, waren er op het enige televisiekanaal dat in mijn geboorteplaats te ontvangen was op oneven woensdagmiddagen kinderprogramma’s te zien die, bijna zonder uitzondering, van Poolse of Tsjechische makelij waren. Vlekkerige, in tot grijstinten verworden zwart-wit filmpjes, uiterst schokkerige animaties van tot figuurtjes geboetseerde aardappelschillen, waarvan de strekking bijna altijd was dat iets omviel, tot groot ongenoegen van de hoofdrolspelers. Enfin, zoiets staat me bij, het is al een poosje geleden. Waar het om gaat is dat de filmpjes werden omlijst met muziek die ik sindsdien nergens meer gehoord heb, tot nu.

Verantwoordelijk voor dat jeugdsentiment is de Russische componist en toetsenist Ivan Rozmainsky, die sinds een jaar of tien onder de naam Roz Vitalis platen uitbrengt die een duidelijke progressie laten horen. Eerst klonk de muziek van Roz Vitalis vooral als jammerlijke huisvlijt, daarna schurkten de uitgaven tegen RIO en kabaal aan, maar met de komst van deze nieuweling heeft de band een aanzienlijk volwassener geluid te hebben bereikt. Dat komt met name door het grote aantal akoestische instrumenten dat vooral door de vele gastspelers wordt geïntroduceerd.

Opener Patience Of Hope zet de luisteraar nog ferm op het verkeerde been. Daarmee bedoel ik niet alleen dat dit nummer, het stuk op deze plaat dat het dichtst bij ‘normale’ prog staat, sterk afwijkt van de rest, ik bedoel ook dat het een nogal knullige indruk wekt. Zo is het pianootje in het belangrijkste thema zo vals dat zelfs kraaien er voor op de vlucht slaan en ook de opname klinkt niet bijzonder professioneel. Met pianostuk The Unfading Sun wordt de luisteraar langzaam in de richting getrokken van de sfeer waarin zich het overgrote deel van de plaat afspeelt: de pastorale jaren ’70. Een aantal stukken lijkt te zijn geschreven voor een nieuwe verfilming van Peter en de Wolf, met die fagotten en dwarsfluiten. Evenals op eerdere platen komt hier het talent van Rozmainsky, om filmische muziek te componeren, goed van pas. Je hoort bij wijze van spreken het verhaaltje in de muziek. Dat is reuze archaïsch ,maar ook erg aangenaam.

Helaas zijn niet alle stukken zo landelijk. De gedragen progblues Mother Of All Rain wordt ernstig verminkt door een allemachtig lelijke gitaarsound, alsof er iemand met een bladblazer in een blokfluit-kwartetje meedoet. Ook de drummer heeft wat last van overschatting, hij roffelt en rommelt alsof hij auditie doet voor Dream Theater. Dat past niet bij dit soort muziek en het maakt hem nodeloos onstrak. De toevoeging van dit soort naars aan een anderszins fraaie plaat doet het ergste vrezen voor Rozmainsky’s gevoel voor goede smaak.

Gelukkig is het overgrote deel van de plaat erg mooi, hier en daar lekker gek, zoals in het door Gentle Giant aangetipte Confidence, en vaak heerlijk ouderwets. In Confidence klinkt ook weer iets door van Rozmainsky’s liefde voor circusmuziek, de vaak wat abstracte muziek van die Poolse kinderprogramma’s. Daarbij wordt de veelheid aan buitenissige instrumenten een grote bron van vermaak. Schetterende trompetten, ijzeren percussie, tingeltangels en een mondharp geven de muziek een komisch trekje dat helemaal niet misstaat. Ook elders zijn het de akoestische instrumenten die de sjeu geven; de combinatie van cello en fagot maakt de kamermuziek van Dove Il Sole E Meraviglia echt heel mooi. In Touching Upon The Mystery komen de rockband en het kamerensemble het best bij elkaar, jammer van die zenuwachtige drummer en die matige gitarist.

Roz Vitalis heeft met “Patience Of Hope” naar mijn mening de belangrijkste stap in zijn geschiedenis gezet. Het is een album met heel veel sterke kanten. Ik gun Ivan Rozmainsky dan ook het onderscheidend vermogen om te behouden wat goed is, zoals al die gastspelers, en weg te mieteren wat zijn ontwikkeling remt, zoals dat wat mottige bandje van hem. En als hij dat niet kan, laat hij dan een goede producer in de arm nemen. Als Ivan zo iemand toelaat, gaan wij nog heel wat met hem beleven!

Erik Groeneweg