SBBDVD

 En dan zegt iemand tegen me: “dit is muziek om bij te verdwalen”. Bingo!. Dit is exact het woord dat ik zoek om uiting te kunnen geven aan het onbestendige gevoel dat zich keer op keer van mij meester maakt als ik “Four Decades”, de hier te bespreken dvd van het Poolse SBB, over me heen laat komen. Verdwaald ja. Steeds weer raak ik verstrikt in m’n eigen emoties, maar uiteindelijk resulteert de bijzonderheid van hun muziek altijd wel in een voldaan gevoel.

De schijf toont twee recente concerten. Het eerste komt uit het vermaarde Wyspianski Theater te Katowice waar de band in november 2007 optreedt. Het optreden is vertegenwoordigd met vijftien nummers die in een sublieme beeldkwaliteit gepresenteerd worden. Het tweede concert komt ook uit Katowice, ditmaal uit de Spodek Hall waar de band in februari 2006 staat. Van dit optreden zijn slechts zeven nummers aanwezig. Vier daarvan zijn doublures en omdat de beeldkwaliteit er een stuk minder is dan die van het optreden in het Wyspianski Theater, gaat het gemiddelde van de dvd hiermee nogal omlaag. Bij een titel als “Four Decades” weet je al dat je je geschiedkundige kennis kan gaan raadplegen. Laat me je, indien nodig, daarbij helpen.

SBB (dat Silesian Blues Band betekent, maar ook staat voor Szukaj-Burz-Buduj oftewel search break build, de drie ontwikkelingsfasen van een kunstenaar) wordt in 1971 door bassist, toetsenist en zanger Jozef Skrzek opgericht. Dit samen met gitarist Apostolis Anthimos en drummer Jerzy Piotrovski. Aanvankelijk werkt de band nog samen met Cheslav Niemen in een groep genaamd Niemen, maar in 1974 wordt SBB een zelfstandig gezelschap. Met zijn albums vol  progressieve rock verwerft de band in de jaren ’70 de status ‘legendarisch’ om vervolgens in 1980 met het album “Memento Z Banalnym Tryptykiem” het bijltje erbij neer te gooien.

Jarenlang is het stil rond de band totdat men in 1993 weer op tour gaat waarbij men ondermeer Amerika aandoet. Piotrovski blijft echter in de VS achter en er volgt een periode vol drummerswisselingen waarin louter live-albums verschijnen. Uiteindelijk komt er in 2002 een nieuw studioalbum uit genaamd “Nastroje”. Deze comeback krijgt navolging met de albums “New Century” uit 2005 en “The Rock” uit 2007 waarmee de band weer helemaal up-to-date is.

Uit deze geschiedenisles blijkt wel dat de titel “Four Decades” eigenlijk een beetje verneukeratief is, daar SBB tot nu toe slechts vijftien jaar compositorisch actief is en dan nog wel gedurende twee perioden. Desalniettemin wordt er aardig gepingpongd tussen de albums, tussen het oude en het nieuwe materiaal. Daardoor is er de broodnodige variatie, maar het maakt de dvd ook behoorlijk wisselvallig. Dan weer vind ik de muziek van de band heerlijk, dan weer uitermate saai. Soms staat het kippenvel me op de armen en soms zie ik met lede ogen aan hoe de band omgaat met zijn vergane glorie. Soms droom ik zelfs mijlen ver weg op muziek die altijd barst van de eigenzinnigheid. Oei, wat zit die prachtige muziek diep verankerd in elke vezel die de heren hebben. Met name oerleden Jozef Skrzek en Apostolis Anthimos zijn toonbeelden van integriteit. Wat heerlijk die intense gloed die ze over hun progrock draperen en wat lekker klinken die jazzy harmonieën in het geheel. Maar wat is het lastig dat je je kan verliezen in hun geneuzel en wat is het een sport om de dvd in één ruk uit te kijken. Mij is dat trouwens niet gelukt. De dvd heeft dan ook een natuurlijk stoppunt, namelijk de buiging van de heren na Walkin Áround The Stormy Bay op het Wyspianski-deel.

De dvd gaat met het van “The Rock” afkomstige Pielgrzym en het daaropvolgende oudje Odlot behoorlijk apart van start. Pielgrzym is met zijn declamerende zang haast moskee-rock. Odlot daarentegen is met zijn vervormde bas juist zeer westers. Echt enthousiast kan ik over beide nummers niet zijn. Opmerkelijk is dat Pielgrzym door zowel Gabor Nemeth als Apostolis Anthimos gedrumd wordt, Nemeth achter zijn grote kit en Anthimos op een kleintje ernaast. Wat de meerwaarde hiervan is, is mij trouwens een raadsel. Op een dvd als deze mogen tracks als Freedom With Us en Going Away natuurlijk niet ontbreken en dat doen ze dan ook niet. Er is een wat dromerige versie van het van huis uit nogal mystieke Freedom With Us. En in Going Away zindert wederom de stoïcijnse riff wachtend op z’n ontlading. Met het toetsenfrÅ‘belnummer Zywiec Mountain Melody sluipt er een lamlendigheid in de muziek waarvan ook het eerste stuk van Memento z Banalnym Tryptykiem last heeft. Er sluimert echter altijd pracht in de muziek van SBB. Het Memento-nummer ontaardt in een machtig stuk dragend gitaarspel, zo intens hoor je het eigenlijk alleen maar bij dit Poolse trio en omdat  Plonace Mysli (Ojcu) ook zo’n passage heeft, kan je niet spreken van een toevalstreffer. Een minder nummer is de bluesy funkjazzer Rainbow Man dat vooral te lang door blijft gaan. Het is toch al zo weinig enerverend. En het wordt ook nog eens opgevolgd door een flinke drumsolo die in het begin vrij saai is. De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik de verrichtingen van Gabor Nemeth bijzonder kundig en genietbaar vind. Samen met Anthimos duikt hij in een leuke drumbattle die overgaat in een gitaarloze versie van Walking Around The Stormy Bay.

De toegift wordt gevormd door het wat opdringerige Skala / The Rock, het dragende Sunny Day en het fraaie Z Ktorych Krwi Krew Moja waar eerdergenoemde pracht welig tiert. Ik vraag me wel af waarom het optreden niet met deze nummers van start is gegaan.

Het gedeelte uit de Spodec Hall kent nog een andere drummer en er is tevens een extra gitarist aanwezig. Het geheel klinkt daardoor wel wat meer funky en gedrevener, temeer Skrzek het merendeel van de nummers bast. Slechts twee keer hangt hij de klavierridder uit en dat is naar mijn mening niet genoeg. Bovendien kan de versie van Memento niet echt tippen aan de bloedmooie uitvoering in het Wyspianski Theater. Nee dit is een andere SBB.

Naast beide concertregistraties bevat de dvd nog de nodige extra’s. Let wel, dit is een product van Metal Mind, oftewel de extra’s zijn vrij waardeloos. Het  enige dat ik hier interessant vind zijn de interviews, ieder bandlid kan apart worden aangeklikt.

Al met al is dit toch een geslaagde dvd te noemen. Lange tijd ben ik verdwaald geweest als ik de  muziek van de Polen over me heen liet komen, maar als je maar genoeg verdwaald, vind je altijd wel de weg.

Dick van der Heijde