Sirkis/Bialas IQAlbum

Wanneer Bill Bruford de Europese jazz een bijna oneindige toekomst toedicht door het vermengen van specifieke regionale cultuurelementen met de Europese roots, en daarbij Sirkis/Bialas IQ als fantasierijke vaandeldrager vermeldt, dan ben je, artistiek gezien, geen kleintje meer.

Dit internationale viertal weet traditioneel vocale jazz te vermengen met klassieke muziek, Poolse folk, prog, Indiase en Midden-Oosterse invloeden. De muziek varieert van delicate ballads tot energieke experimentele jazz en alles wat zich daartussen beweegt. Vanuit de traditionele bezetting van piano, drums, basgitaar en zang weet zangeres Sylvya Bialas haar stem vaak meer als een vierde instrument in het geheel te integreren dan een leadzang aan de begeleiding toe te voegen. Daarnaast worden het gebruik van diverse etnische instrumenten als crotales, bendir en waterphone niet geschuwd, waarmee nog meer kleuren aan het rijke palet worden toegevoegd. Ook toetsenist Frank Harrison doet in dat opzicht een aardige duit in het zakje door naast de traditionele piano en Fender Rhodes, kerkorgel en andere digitale sounds toe te voegen.

De bandleden hebben het materiaal voor dit album geruime tijd laten rijpen tijdens de optredens die voorafgingen aan de opnames voor dit album, zodat ze niet al te veel meer hoefden te schaven aan de nummers tijdens de opnames.
Sylvya Bialas zingt in het Pools en met regelmaat zingt ze slechts klanken en quasi stemoefeningen wat haar intentie om haar stem in het bandgeluid te integreren alleen maar versterkt. Een typerende uitspraak van haar in dat kader is dat ze geen enkele behoefte voelt om een centrale plek op het podium in te nemen. Ze wil alleen maar deel uitmaken van de band en bijdragen aan het geluid.
De Poolse teksten worden in het cd-boekje tevens in het Engels weergegeven wat ons meteen bij het concept, de boodschap van dit album brengt: “Onze boodschap weerspiegelt de drastische veranderingen die we momenteel individueel en collectief wereldwijd doormaken met de heersende technologie, sociale media en veel andere kwesties. We willen onze muziek aanbieden als een reflectie, een verlangen naar herverbinding met de natuur en een soort muzikaal gebed voor een betere wereld voor ons allemaal. Vandaar de naam Our New Earth”, aldus bandleider Asaf Sirkis.

Bij de ballads lijkt Land Of Oblivion een ode aan Allan Holdsworth te zijn met de mooie ‘gitaar’-intro, gespeeld op de basgitaar. Ook de lange transparante akkoorden zijn een fraaie verwijzing naar de enkele jaren geleden overleden meester. Letter To A. opent ongebruikelijk met een kerkorgel waarna de Fender Rhodes het overneemt. Vanaf het moment dat de zang, soms meerstemmig, zijn intrede doet kent het nummer een prachtige opbouw. Chiaroscuro heeft een lekkere bluesy zanglijn. Omdat de Poolse klanken voor ons niet bekend zijn, kreeg ik tijdens sommige ballads het idee naar een zwoele Zuid-Amerikaanse jazz-ballad te luisteren. De Oost-Europese tongval doet je dan uiteindelijk toch weer ontwaken uit die droom.

Van de traditionelere jazz-nummers kent Picture From A Polish Wood de meest explosieve drums. Zo te horen zijn deze Poolse bossen niet vrij van gevaren. Voor het overige geeft Sirkis op subtiele wijze veel ruimte aan de mede-bandleden en bedient hij zich regelmatig van diverse etnische percussie-instrumenten.

Van de experimentele tracks is vooral The Earth Suite zeer inventief. In het eerste deel horen we de waterphone, een soort strijkinstrument, heel sfeervol, terwijl in het titelnummer het kerkorgel weer een prominente rol krijgt en vergezeld gaat van een prachtige baspartij. Het meest in het oor springend is echter de Konnakol, een soort ritmische scat uit India. Sirkis geeft hier een duidelijke uiteenzetting van deze ritmische techniek.

Met dit “Our New Earth” heeft het Sirkis/Bialas IQ een zeer verrassende, integere productie afgeleverd met een duidelijke boodschap. Voor de liefhebber van licht experimentele jazz met wereldinvloeden zal dit smullen van de bovenste plank zijn. De doorsnee progliefhebber zal er waarschijnlijk een onbestemde smaak van in zijn/haar mond krijgen.