SkyAlbum

Och, och herinneringen, herinneringen. Hoe kan ik daar van loskomen als ik praat over deze in 1980 verschenen dubbelaar. Mijn vader kocht de plaat, zoals zovelen in Nederland in het begin van de jaren ’80, wellicht omdat hij het spectaculaire Toccata op televisie had gezien, met dat ontzagwekkend grote drumstel van Tristan Fry. En mijn vader houdt wel van een beetje bombast, hij is wel gevoelig voor enigszins foute semi-klassieke muziek. Dus stond deze dubbel-lp tussen hun platen van The Young Messiah, Thijs van Leer’s “Introspection” en “The Best Of Barclay James Harvest Vol. 3”. Als kind, en later als puber, dook ik overal gretig bovenop.

Ook achteraf gezien is “Sky 2” een onbetwist meesterwerk dat het debuut onherroepelijk in de schaduw stelt. Het feit dat de groep had besloten een dubbelalbum te maken was in meerdere opzichten een meesterzet. Het zorgde voor meer van datgene dat de muziekpers haatte in die tijd: veel gitaarsolo’s, veel drumsolo’s, veel verschillende invalshoeken, en ook veel ruimte voor experimenten, en lucht. Dat uit zich bijvoorbeeld met name in het vroegere kant 3, dat een aaneenschakeling van interessante experimenten en luchtigheid meebrengt. Tel daar tenslotte de prachtige hoes bij op, en de verhaaltjes die de groepsleden vertellen over de tracks in de binnenhoes (helaas niet op deze heruitgave, maar hier te vinden: http://plum.cream.org/sky/sky2.htm).

Het is jammer dat ook de Esoteric uitgave (maar wel weer een extra dvd ingesloten) opnieuw de hele dubbel-lp op één cd perst. Dus als eerbetoon aan de oorspronkelijke lp recenseer ik dit meesterwerk per plaatkant. Omdat dat moet.

Kant 1

Direct worden we geconfronteerd met de zompige klassieker Hotta, met zijn kenmerkende eerste drumslag. Het is een nummer dat geweldig gitaarwerk van met name Kevin Peek kent, en ook een korte drumsolo van Tristan Fry. Het is heel bombastisch, en dat vind ik persoonlijk vaak een goed ding. Tenslotte kent het nummer ook een goed einde. Ja, Hotta is terecht één van de klassiekers uit het oeuvre van Sky.
Daarna volgt het melodieuze tussendoortje Dance Of The Little Fairies, dat bepaald wordt door de akoestische gitaar van Williams en de klavecimbel van Francis Monkman, geschreven op een hupsig melodietje van bassist Herbie Flowers. Het heeft weliswaar wat weg van de vijf tracks op kant 1 van het debuut, met dien verstande dat Dance Of The Little Fairies deze vijf alle wegblaast.
Tenslotte kent kant 1 ook het langzaam opbouwende Sahara, een compositie van Kevin Peek, vandaar dat raar is dat de gitaarmelodie halverwege zo slecht in de mix staat. Dit nummer heeft niet dezelfde impact als Hotta, maar het betreft een mooie samensmelting van feitelijk twee nummers, waarvan ik het mooie rustige tussendeel erg waardeer.

Kant 2

Deze kant is geheel ingeruimd voor Francis Monkman’s compositie FIFO (dat ‘first in, first out’ betekent, een term uit de retail). Het valt uiteen in vier delen, zodat het haast een beetje als een symfonie aanvoelt. De vergelijking met Where Opposites Meet van het debuut dient zich natuurlijk aan, en daarbij wint FIFO het met een straatlengte. Dat komt mijns inziens vooral door de structuur, het opvoeren van de spanning, met name in het wat ongelijk lopende eerste deel. Ook de productie helpt enorm. Het voelt alsof er werkelijk een spannende film wordt uitgebeeld, hoewel er eigenlijk qua melodie niet zo heel veel gebeurt. Fans zullen herkennen dat deel 3 klinkt alsof er tekst gezongen had moeten worden, en we worden allemaal opgeroepen om dat ook te doen. Hoewel FIFO qua structuur is opgezet als een symfonie, heet deel 4 ineens Watching The Aeroplanes, en volgens de instructies (zie de link hierboven), moeten we dit vooral luid afspelen. Waarvan akte!

Kant 3

Als tiener sloeg ik vaak deze kant over. Ik begreep het niet. Ik vond het live opgenomen door Herbie Flowers op de tuba gespeelde Tuba Smarties ontzettend flauw, en de overgebleven korte klassieke tracks niet interessant of ronduit vervelend. Ik begreep bijvoorbeeld helemaal niets van het vijf (!) minuten durende klavecimbelgetingel op Gavotte & Variations. Nu – dertig jaar later – vind ik het allemaal prachtig, maar ik bezit inmiddels ook een omvangrijke klassieke verzameling, dus ik kan een bewerking van het tweede deel van het concert voor twee mandolines van Vivaldi wel op waarde schatten. Wat het op “Sky 2” vooral laat zien is dat de heren niet bang zijn een hele plaatkant op te offeren aan hun ‘roots’ en als geheel gedraaid brengt het de noodzakelijke rust. Hoewel ik vroeger kant 3 standaard oversloeg, voelt het nu als een prachtig en essentieel onderdeel van het geheel.

Kant 4

Na de pauze-muziek van kant 3 voelt kant 4, met net als op kant 1 opnieuw drie tracks, als thuiskomen. Men gaat voortvarend van start met Vivaldi, een tracks geschreven door Francis Monkman’s ex-Curved Air collega Daryll Way, waarbij de vioolpartij is ingeruimd voor een gitaarsolo door John Williams. Ondanks de flinke lengte is Scipio eigenlijk een track die doet denken aan Dance Of The Little Fairies van kant 1, zeker het eerste deel. In het tweede deel varieert men er lustig op los, waarbij het veelvuldige gebruik van klavecimbel opnieuw opvalt. En dan volgt Tocatta, de bekende Bach-compositie in de Sky-uitvoering, uitstekend geschikt om je snobistische klassieke muziekvrienden mee in de gordijnen te jagen. Maar zeg nu zelf: hoe die drums inzetten, de drive, het ritme. Het is toch geweldig? Het vormt terecht de afsluiter van deze geweldige dubbelaar.

Tijd voor eerherstel. Elders zal je lezen dat “Sky 2” eenzelfde laken een pak is als het debuut “Sky” een jaar terug. Geloof ze niet. “Sky 2” is het onbetwiste hoogtepunt van deze bijzondere band, en één van de beste symfonische rockplaten van de jaren ’80.

Markwin Meeuws