In een simpelere wereld, of in de jaren ’70,was dit een meesterwerk geweest. Spiritual Beggars, een Zweeds vijfmansmonster rond ex-Carcass gitarist Michael Amott en ex-Opeth toetsenist Per Wiberg, speelt een explosieve mix van stonerrock, hardrock, metal en nog een aantal genres die in feite op het zelfde neerkomen: eenvoudige composities met scheurende gitaren die je ook zonder gitaar lekker kan meespelen, ritmes waar je hoofd vanzelf hard van op en neer gaat en refreinen die je al vanaf de tweede keer fonetisch meeloeit. Lekker? Ja nou! Relevant? Eh…
Als in de bijsluiter invloeden als Deep Purple, Black Sabbath, UFO en Uriah Heep genoemd worden, weet de geoefende muziekluisteraar genoeg: een subtiele plaat zal het wel niet zijn. Ik moet dan ook eerlijk bekennen dat ik op voorhand niet heel gunstig gestemd was toen ik deze plaat (InsideOut zond ons alleen een link naar een download) in iTunes aanzette. Voorganger “Return To Zero” vond ik ook wel in orde, maar niet bepaald wereldschokkend. Een eerste oppervlakkige beluistering bevestigde mijn angstigste vermoedens: vierkwart-rock van het type dat zijn hoogtepunt veertig jaar geleden beleefde, gitaarsolo’s die me bekend voorkwamen, songtitels als Road To Madness en een zanger die klinkt als een kruising tussen David Coverdale en Kermit de kikker in doodsnood.
En zelfs na een honderdste beluistering zal het me niet lukken iets progressiefs in deze muziek te ontdekken. Dit is niet progressief: dit is retro in optima forma. Als er twee originele noten op deze plaat staan, zou me dat buitengewoon verbazen. Hoor ik daar het drumritme van Bombay van Golden Earring? Zijn dat niet de akkoorden van een nummer van Uriah Heep? Is die gitaarsolo niet gepikt van Ritchie Blackmore? Ja, ja, ja, allemaal waar. Maar het gekke is: dat dondert allemaal niet. Want dit is een Geweldig Album!
In de jaren ’70 had ik ál die platen en ik draaide ze grijs. “Wonderworld”, “Rainbow Rising”, “Burn”, “Lights Out”, ik heb ze allemaal aanbeden. En daarna vergeten. Want laten we wel wezen: het is wel erg primitieve muziek. Nee, dan Peter Hammill met zijn existentiële en literaire gevoelens, of Yes met zijn 13/8ste maatsoorten, of de meer abstracte toonsoorten van King Crimson, of de jazz van Coltrane, de melancholie van Sylvian, de bla bla bla en de bla.
Vanaf de eerste draaibeurt van “Earth Blues” heeft deze muziek mijn innerlijke puber doen ontwaken, die jongen die hardrocksjaaltjes aan de muur spijkerde en spaarde voor een Kiss-poster zo groot als zijn deur. Lekkere, ongecompliceerde rock met ballen, ritmes met een groove, catchy composities en een zanger die ik niet kan verstaan, maar die precÃes verwoordt wat ik voel. Too Old To Die Young, dat zeker, maar nog niet te oud om te genieten van een volslagen belachelijke, volkomen ouderwetse en voor de volle honderd procent bij elkaar gejatte, maar perfecte rockplaat. Het bestaat niet dat een band in 2013 wegkomt met zóveel clichés op één plaat, maar het is allemaal zo goed gedaan, zo strak gespeeld, zo overtuigend en enthousiast (en voor een belangrijk deel in één take) opgenomen, dat het grenst aan genialiteit. Als deze plaat in 1975 was uitgekomen, was Spiritual Beggars een wereldact geworden. Het Is Zó Goed!
Ik vind het moeilijk om aan te geven waarom deze plaat me wel zo pakt, terwijl de voorganger me tamelijk Siberisch liet. Hij klinkt niet noemenswaardig beter, weer de zang en de toetsen wat achterin de mix ten faveure van de gitaar, maar de composities zijn wel beter en de plaat staat bol van de power. Ik heb het gevoel dat Amott heeft geaccepteerd dat hij feitelijk in een Tribute-band speelt en er nu pas ten volle voor gaat. Hoe dan ook, “Earth Blues” is verslavend, doorstaat bijna doorlopende beluistering en is van de eerste tot de laatste minuut een feest der herkenning.
En wees niet bang, het gaat weer over, vanmiddag nog naar Miles Davis geluisterd, dank u, dokter. Maar zo lang het duurt, gun ik iedereen dezelfde ervaring: weer even wat heavy metal door je aderen voelen vloeien en weer even met je (fantoom)haar wapperen. Heerlijk.
Er is (maar dat had je vast al geraden, het is tenslotte InsideOut) ook een limited edition dubbelalbum (cd en vinyl) met een live-concert uit 2010. Nodig heb je het niet, maar het is wel aardig.
Erik Groeneweg