Stabat AkishAlbum

Op sommige vlakken is het Engels een overtuigender taal dan het Nederlands, bijvoorbeeld om dingen die gek, raar of mal zijn te beschrijven. Het Engels beschikt namelijk over veel meer woorden om aan te geven dat iets apart is, en veel van die woorden hebben zelf ook iets vreemds: funny, wacky, bonkers, zany, crackers, crazy, silly, doolally, dotty, batty, goofy – enzovoorts. Deze woorden zijn allemaal van toepassing op “Nebulos”, het tweede album van de Franse avantproggroep Stabat Akish. “Nebulos”, het eerste album dat de band uitbrengt bij het Italiaanse label AltrOck, is namelijk een knotsgekke, speelse, energieke en aanstekelijke avantprog-/fusionplaat.

De voorvader van het soort muziek dat Stabat Akish maakt is natuurlijk Frank Zappa, maar met alleen die vergelijking zou je de muziek tekort doen. Stabat Akish zit in de hoek waar ook bands als Forgas Band Phenomena en labelgenoten Camembert en Humble Grumble zitten. Hoewel Zappa voor deze bands een belangrijke invloed is, gaan bands als Stabat Akish verder. De groep slaagt erin om een originele, moderne crossover van jazz en avantprog te produceren. Hierbij is ook de Canterbury-scene een belangrijke bron, met name bands als Caravan, Hatfield and the North, Gong en Soft Machine ten tijde van “Third” en “Fourth”. Stabat Akish weet dit soort invloeden zelfs te combineren met verwijzingen naar onder meer Pink Floyd, zoals het klagerige “Atom Heart Mother”-achtige gitaartje op Un Peuplier Un Peu Plié, dat afgewisseld wordt met fraai swingend marimbawerk.

Een kunst die Stabat Akish uitstekend verstaat, is het combineren van stijlen en atmosferen. De band is vooral heel erg druk en dartel, maar weet ook naadloos andere stemmingen te integreren in de muziek, zoals een melancholisch saxofoonsolo in het eerste deel van Sprouts, en een dreigend-speels Univers Zero-achtig chamberrockstuk in het tweede deel van Sprouts. De muziek is ook erg grappig: soms worden serieuzere stukken afgewisseld met cheesy saxofoonspel dat terugblikt naar slechte soundtracks uit de jaren tachtig en negentig of een viezig gecroond liefdesliedje, zoals in Dynamique Cassoulet. Dit klinkt misschien alsof de band maar wat doet, maar schijn bedriegt: juist doordat de band zich in allerlei rare bochten moet wringen om de muziek samenhangend te houden is het album, ondanks zijn veelzijdigheid en drukte, sterk gefocust. Er is duidelijk veel aandacht besteed aan de manier waarop de composities zich ontwikkelen en spelen met de verwachtingen van de luisteraar.

Voornamelijk vanwege de manier waarop Stabat Akish een grote veelzijdigheid tentoonspreidt binnen een stilistisch en compositorisch sterk doordacht sjabloon is “Nebulos” een bijzonder  verrassend, spannend en overtuigend avantprogalbum. Ook het grote gevoel voor humor dat uit de muziek spreekt is een belangrijk onderdeel van de aantrekkingskracht van de plaat. Met Stabat Akish heeft AltprOg dan ook weer een prachtige nieuwe aanwinst, die laat zien dat de avantprog nog altijd modern en in ontwikkeling is.

Christopher Cusack