Wilson, StevenConcert

Door omstandigheden had ik dit maal gekozen om het optreden van Steven Wilson en zijn band in België bij te wonen, vergezeld van een in België wonende en werkende Nederlandse vriend. En dat leek geen slechte keuze te zijn. Ik heb goede herinneringen aan Ancienne Belgique, een zaal die in de verte een beetje doet denken aan een moderne versie van Paradiso en beschikt over een perfecte akoestiek. Bovendien zou Ninet Tayeb alleen maar meedoen aan de optredens in januari en dus niet van de partij zijn in Tilburg. Maar dat laatste pakte even anders uit, naar later zou blijken.

De band was net terug uit Duitsland, het laatste concert voor de show in België vond plaats in Hannover. En dat was blijkbaar niet helemaal van een leien dakje gegaan. In elk geval werd er door Wilson gesproken van een ‘ontsnapping’ uit Duitsland. Dit had met name te maken met het weinig ontvankelijke publiek in Duitsland wat blijkbaar niet erg enthousiast had gereageerd en de mogelijkheid tot meezingen (The Sound of Muzak) aan zich voorbij had laten gaan. Nee, dan de Belgen; zelden zo’n enthousiast publiek meegemaakt. Er werd uit volle borst meegezongen en het applaus was luider dan ooit. Ik was anderhalf jaar geleden ook al in AB voor het concert van Steve Hackett destijds en daar was een zelfde soort atmosfeer aanwezig, bijna elektrificerend. Hulde aan de Belgen.

Vooraf was al bekend gemaakt en door Wilson tijdens zijn introductie nog eens bevestigd dat de show zou bestaan uit twee delen: het eerste deel zou volledig bestaan uit een weergave van het uiterst succesvolle album “Hand.Cannot.Erase”, de onbetwiste nummer één van 2015. Het tweede deel van het optreden zou bestaan uit stukken van het nieuwe mini-album “4 ½” plus het nodige aan ouder werk inclusief enkele Porcupine Tree nummers. Vooral dat laatste werd door het uiterst enthousiaste publiek met luid gejuich ontvangen.

Geen Ninet Tayeb deze avond, de Israëlische kan op basis van haar geloofsovertuiging niet werken/optreden op de Sabbat, hetgeen door haar werkgever wordt gerespecteerd. Daarom op deze koude Brusselse avond niet de warme en heldere zangstem van miss Tayeb. Tijdens Routine wordt een bandje met haar (live-) stem gedraaid en tijdens Don’t Hate Me neemt Wilson op werkelijk uitstekende wijze de honneurs waar. Met een iets hogere toonhoogte en met een loepzuivere stem doet hij bijna Tayeb vergeten, ik was behoorlijk onder de indruk moet ik zeggen.

Het concert startte precies om tien voor acht en dat had een reden: AB is gevestigd midden in hartje Brussel en er is blijkbaar een lokale verordening dat er na half elf geen geluid(soverlast) meer mag worden geproduceerd. Dus dat betekende in dit geval een strak schema en het noodzakelijke skippen van een enkel nummer (Bowie’s Space Oddity in de toegift, helaas). Maar met een totale tijdsduur van ruim twee uur en een kwartier toch ruimschoots toereikend.

We werden dus getrakteerd op een integrale versie van het laatste volwaardige album van Wilson, “Hand.Cannot.Erase”. Het is opmerkelijk dat er geen noemenswaardige zwakke onderdelen in dit album zitten, dat maak je tegenwoordig niet zo vaak meer mee. Het verklaart ook waarschijnlijk direct het succes van Wilson op dit moment, perfecte muziek binnen het genre. Alle nummers staan live als een huis, van First Regret tot Ascendant. Ik ga me dan ook niet bezondigen aan een nummer tot nummer beschrijving van deze set, maar beperk me hier even tot een aantal in het oog (en oor) springende nummers. Geen Ninet Tayeb tijdens Routine maar wel een tape met haar live stem zoals gezegd. Regret #9 krijgt een extra vermelding door de geweldige solo op toetsen van oudgediende Holzman. Transience laat de veelzijdigheid van Beggs zien met diens bijdrage op akoestische gitaar. Ancestral moet het weliswaar zonder Tayeb doen, maar heeft wel een lichtshow om ‘U’ tegen te zeggen, een ware explosie van licht en kleuren. Happy Returns was een klein rustpuntje, hey brother was in dit geval zeer toepasselijk: de gitaar solo’s werden gebroederlijk afgewisseld door Wilson en Kilminster.  Ascendant Here On… sluit de eerste set af, alle muzikanten met uitzondering van Holzman verlaten het podium, terwijl de toetsenist op sfeervolle wijze dit deel van het concert tot een goed einde brengt.

De maestro zelf zit soms half verscholen voor het publiek achter zijn orgeltje met laptop en rolodex (Index). Het ene moment als een volwaardig dirigent met lange arm- en handbewegingen zijn orkest dirigerend. Op andere momenten ingetogen en zingend gezeten op een kruk, dan weer als een waanzinnige gitaar spelend, Wilson opent deze avond alle registers en dat is niet gering.

En dan die band, wat moet je daar nou nog van zeggen. Uitstekende muzikanten, in staat om werkelijk alle stijlen te spelen, ook tijdens live optredens. De geweldenaar Nick Beggs, die Steve Hackett liet schieten om met Wilson te kunnen optreden, zowel excellerend op basgitaar als op Chapman Stick en niet te vergeten achtergrondzang. De uiterst geconcentreerd spelende Holzman, volgende maand wordt hij 58, het oudste lid van de band. Of die geweldige gitarist Dave Kilminster, bekend van zijn bijdrages aan onder anderen John Wetton, Keith Emerson en Roger Waters.  En zeker niet in de laatste plaats drummer Craig Blundell. Ik zag hem een maand geleden al uitblinken in de begeleidingsband van John Mitchell tijdens de Lonely Robot tournee. Niet gemakkelijk om in de voetstappen te treden van mannen als Chad Wackerman en Marco Minneman, maar het ging hem ogenschijnlijk allemaal moeiteloos af.

Niet alleen de band was in zeer goede doen, het geluid was werkelijk uitstekend te noemen. Precies de goede mix en volume, complimenten aan de zaal maar ook aan de man achter het mengpaneel, een vast lid van het team van Wilson natuurlijk. De lichtshow tenslotte en het videoscherm, wat een integraal onderdeel van de show uitmaakt, maken het geheel tot een zeer genietbaar, zo niet top evenement. Terug naar het concert.

Drag Ropes, een cover van het nummer van Storm Corrosion, opende de tweede set. De video met het wajang-achtige karakter maakt een overweldigende indruk. Ook Open Car, de eerste van een aantal Porcupine Tree nummers, ontving een luid applaus van het publiek. Voor mij persoonlijk was het volgende nummer, My Book Of Regrets van “4 ½”, een hoogtepunt van de show. Tot mijn niet geringe verrassing werd de melodieuze gitaarsolo aan het einde door Wilson zelf gespeeld. Index blijft een bijzonder Gabriel-achtig en zowel qua muziek als tekst intrigerend nummer. Lazarus, bekend van Porcupine Tree, werd opgedragen aan de nagedachtenis aan David Bowie. Don’t Hate Me leverde het volgende hoogtepunt op. Over de solozang van Wilson heb ik het al gehad, maar er moet zeker een eervolle vermelding worden geplaats bij de gierende toetsensolo van Holzman  en dan heb ik het nog niet eens over de gitaarsolo van Kilminster die de saxofoonpartij, geen Travis deze keer, op geweldige wijze voor zijn rekening nam. Een ander nummer van “4 ½”, Vermillioncore, was eveneens een hoogtepunt wat mij betreft. Het instrumentale nummer werd op meeslepende wijze vertolkt door de topmuzikanten op het podium. Wederom een nummer van Porcupine Tree, Sleep Together, sloot het reguliere deel van de tweede set af, waarna de heren kort het podium verlieten. Al snel keerden ze terug, waarschijnlijk mede ingegeven door de deadline van half elf.

Al eerder vertoond, maar desalniettemin zeer effectief is het moment waarop een groot doorzichtig projectiescherm vóór de band wordt neergelaten. Met videoprojecties zowel vóór als achter de groep was de visuele ervaring overweldigend te noemen.

De eerste toegift bestond uit The Sound Of Muzak, al weer een Porcupine Tree nummer. Tijdens dit nummer vroeg en kreeg Wilson de zo door hem gewenste publieksparticipatie, er werd luidkeels meegezongen tijdens de refreinen. The Raven That Refused To Sing, met een indrukwekkende video op het grote scherm boven het podium, rondde het concert op gepaste wijze af.

Een minutenlang ovationeel applaus was het verdiende loon naar werken voor een band en zijn leider die de zaal in vervoering hadden gebracht. Wilson bleef als laatste op het podium om het succes te inhaleren. De komende week is het ensemble te zien in Groot Brittannië, hopelijk is het publiek daar even enthousiast als in België.

Verslag + Fotografie: Alex Driessen