Boek

Drie jaar geleden begonnen Guy Tkach en Peter Sieker aan een monsterklus: het documenteren en beschrijven van al het muzikale werk van Steven Wilson. Tricky, een compleet overzicht maken van een artiest die nog leeft en bovenal zeer actief is. En het bewijs daarvan vormt het eerste deel, “Early Years & Porcupine Tree”. Dit verscheen in 2021, en in 2022 werd de wereld verrast met een nieuw album, “Closure/Continuation”. Hetzelfde gebeurde met het tweede deel, “Solo, Production & Contributions”, dat verscheen in 2022, dus voor de komst van “The Harmony Codex” (2023) en het nog te verschijnen “The Overview”, in maart dit jaar.

Medeauteur Peter Sieker laat per e-mail weten dat updates nog niet in de planning zitten. “Er zijn hier nog geen concrete plannen voor. Toch ga ik ervan uit dat we, zodra Footprints III en Stevens The Overview cyclus (release/tours) zijn afgerond, een update zullen maken voor zowel Footprints I als II. Deze update wordt als gezamenlijke bijlage gestuurd naar alle geïnteresseerden van FI en II. Helaas is het vrijwel onmogelijk om deze updates in de bestaande boeken te integreren vanwege de technische complexiteit (onder meer vanwege de grootte van de boeken), wat nu al nauwelijks te beheren is. We hopen dat we dit zó kunnen organiseren dat een nieuw PT-album of een ander soloproject van Steven er niet door in de weg wordt gezeten :-)”

Maar afgezien daarvan is “Footprints” een indrukwekkend boekwerk geworden. Het is zeer compleet – met uitzondering dus van de meest recente werken – en dat is mede te danken aan de medewerking van veel mensen uit de omgeving van Steven Wilson, zoals Lasse Hoile, Hajo Müller, Richard Allen (eigenaar van Delerium, dat de eerste albums van PT uitbracht, en de eerste manager van Porcupine Tree), Tim Bowness, en natuurlijk Steven Wilson zelf. 

Volume I – Early Years & Porcupine Tree
Het eerste deel start met de huisvlijt-muziek die Wilson speciaal opnam voor diverse underground cassettelabels, zoals Broken Skull Tapes, en eindigt bij de pauze na het verschijnen van “The Incident”. Het boek is verdeeld in hoofdstukken die elk een specifieke periode omvatten, zoals hoofdstuk 3, “Watching The Sky Move – 1995”, of hoofdstuk 9, “The Start Of Something – 2005 – 2006”. Elk deel begint met een achtergrondverhaal met daarin de gebeurtenissen chronologisch verteld, met waar nodig verwijzingen naar andere hoofdstukken of naar de andere volumes. Daarna volgt een zeer gedetailleerde tijdlijn met optredens en verschenen albums en andere opnamen, plus artikelen die online of in print zijn verschenen. Daarnaast zijn er ook andere gebeurtenissen opgenomen met invloed op Wilsons werk, zoals het feit dat hij aanwezig was op het eerste concert ooit van Marillion (1 maart 1980 in Berkhamsted). Sommige onderdelen van deze tijdlijn krijgen uitgebreid aandacht, zoals het concert van Porcupine Tree in Royal Albert Hall op 14 oktober 2010, waarvan een deel te vinden is op het livealbum “Octane Twisted”.

Het laatste hoofdstuk is getiteld “Hiatus – 2011-2020” en beschrijft de activiteiten van Wilson en de andere bandleden na het uitverkochte concert in de Royal Albert Hall. Ook verscheen er natuurlijk nog het nodige aan materiaal, zoals “Octane Twisted” en de Delerium Box Set. Interessant is dat ook het interview dat Mario van Os had met Richard Barbieri in 2012 is opgenomen in de tijdlijn (zie afbeelding). Grappig genoeg ontbreekt het interview dat hij later dat jaar had met Colin Edwin.

Alsof dat allemaal nog niet genoeg is, volgen nog een paar lijvige appendices. Natuurlijk als eerste een complete discografie, inclusief alle ‘sleeve notes’ en credits, en een aparte sectie voor het artwork. En heb je weleens de behoefte om van een specifieke song te weten waar die op stond of welke versies ervan zijn? Appendix I.II bevat een complete song-reference, met lengte van de track, jaar van verschijnen en waarop. Voor de die-hard fans die echt álles willen weten en bijhouden is er een bibliografie die alles documenteert wat ooit over de band en Steven Wilson is geschreven.

Volume II – Solo, Production & Contributions
De titel zegt het al, het gaat hier om het werk van Steven Wilson dat hij onder zijn eigen naam uitbracht. Daarnaast aandacht voor zijn andere soloprojecten, zoals I.E.M. en Bass Communion. Ook de dingen die hij deed voor andere bands en artiesten krijgen een plek in dit deel van de trilogie. Denk aan het produceren van “Blackwater Park” van Opeth, bijdragen aan het eerste album van O.S.I., “Office of Strategic Influence”. Daarnaast natuurlijk de vele remixes die Wilson door de jaren heen deed, zoals voor King Crimson, Yes, Jethro Tull en nog veel meer andere albums, die velen misschien wel zijn ontgaan.

Een leuke extra is het complete fictieve dagboek van de vrouw uit “Hand.Cannot.Erase”, dat als website lange tijd online heeft gestaan. De site is offline maar (nu nog) te vinden in het Internet Archive. Dan moet je overigens uiteraard onderaan beginnen om de dagboekblogs in de juiste volgorde te lezen.

Ook dit volume sluit af met de appendices: de discografie, lijst met songs, maar daarnaast ook een overzicht van de door Wilson geproduceerde en/of gemixte albums, plus bijdragen die hij deed. En dat zelfs twee keer, eenmaal chronologisch, en daarna voor het gemak nog een keer op alfabetische volgorde (maar in een eenvoudigere tabel). Leuk is een lange lijst met alle bijdragen die gedaan zijn voor de ‘Personal Shopper’ remixwedstrijd. Daar staat deze recensent ook tussen met zijn ‘Under African Skies Remix’, die de Steven Wilsons shortlist voor de compilatie dus niet gehaald heeft, maar waar ik veel plezier aan heb beleefd.

Het boek sluit af met een hele rits playlists, waar je kunt leren waar Wilson naar luisterde door de jaren heen, en ten slotte een verzameling nieuwsbrieven en interviews.

Volume III – Band Projects
De opzet van het laatste deel is in principe gelijk aan die van de eerste twee, maar dan opgedeeld in drie delen: no-man, Blackfield en Storm Corrosion. Het is dan ook een flink stuk korter dan deel I en II.

De hele trilogie is gelardeerd met vele honderden foto’s – waarvan een groot deel niet eerder gepubliceerd – notities, brieven, tickets en concertposters. De auteurs benadrukken in het voorwoord dat ze vooral zelf groot fan zijn, en putten heel veel uit hun eigen verzamelingen van alles wat te maken heeft met Steven Wilson, Porcupine Tree en alle andere projecten.

Overigens zijn de boeken alleen digitaal beschikbaar. Gezien de grote aantallen pagina’s zouden ze te duur worden en dus een te kleine afzet hebben wanneer ze zouden worden geprint. En wat echt bijzonder is, is dat je ze kunt krijgen door een donatie over te maken naar een goed doel van je keuze. De auteurs vragen om een geldbedrag van € 12,- of meer per boek te storten, en daarvan een bewijs te sturen via de e-mail. Dat is heel laagdrempelig. Ik stuurde ze gewoon een schermafdruk van de bevestiging van het goede doel. Tip: je kunt dus Progwereld steunen door deze boeken te kopen! Tot nu toe staat de teller voor alle boeken samen op ruim € 17.000,-. Voor de duidelijkheid: dat geld loopt dus niet via de uitgeverij van Footprints, je maakt het zelf rechtstreeks over naar jouw goede doel.

Kijk voor meer informatie op stevenwilson-footprints.com.