Vrijheid is beangstigend. Wat een frightening goeie uitspraak, voer voor tal van filosofische discussies. “Freedom Is Frightening” is tevens de titel van de eerste plaat van Stomu Yamash’ta’s East Wind, na het uit elkaar vallen van zijn begeleidingsband Come To The Edge. Dit maal heeft Stomu rond zich verzameld niemand minder dan toetsenist Brian Cascoigne (later componist van filmmuziek, o.m. Harry Potter), bassist Hugh Hopper (Soft Machine) en gitarist Gary Boyle (Brian Auger, Isotope). Daaraan voegt ie ook nog toe vrouwlief Hisako, op viool.
Het is tevens – bij mijn weten – de enige plaat waarop Stomu zelf de drumkit ter hand en voet neemt, naast uiteraard een groot scala aan percussie-instrumenten. Daar percussie en drums toch aanmerkelijk andere disciplines zijn, zal hij op andere werken deze hoedanigheid uitbesteden. Toch is hij bepaald niet onkundig op de drumkit, doch op het hilarisch drukke Rolling Nuns hoor je dit het duidelijkst: hij speelt de drums als een percussionist. Interessant!
In de zeer weinige recensies die over deze plaat zijn geschreven op het net, kan je concluderen dat het zijn meest symfonische plaat is. Dat is lariekoek, het is juist de meest jazzy van zijn discografie. Zelfs een vleugje Canterbury is hem niet vreemd, zo schijnt. Van fusion ingrediënten is op de plaat geen sprake, wel van veel klassieke invloeden.
Wat hebben we dan wel? Om te beginnen vier magistraal goeie, instrumentale composities. Alle vier spatten ze uit elkaar van vrijheidsdrang, maar ze worden toch keurig binnen de perken gehouden door de vier, vijf gedreven musici. Dat zorgt ervoor dat deze plaat fris en sprankelend de oren van de luisteraar binnendringt, en ook bij verdere beluistering voor veel bevrediging zorgt.
Analyse leert dat het titelnummer Freedom Is Frightening langzaam opbouwt tot een broeierige spanning, maar toch weer heel anders dan Poker Dice op “Floating Music”. Het nummer loopt over in het hyperactieve Rolling Nuns, dat vooral laat horen wat een voortreffelijke – en snelle – gitarist Gary Boyle is. Maar ook Brian Cascoigne leeft zich aardig uit in Pine On The Horizon, het nummer gedreven door flitsende percussie van Stomu. Het hoogtepunt is echter de prachtige vioolmelodie Wind Words, gevoelig gespeeld door Hisako Yamash’ta, terwijl manlief spaarzame doch goed geplaatste percussie zachtjes neerlegt. Het is zo lief en mooi, dat ik niet kan nalaten een videootje hiervan stiekem te plaatsen:
“Freedom Is Frightening” is een waar meesterwerk, en het is onbegrijpelijk dat dit korte werkje een niet veel groter publiek aan zich heeft weten te binden. Zoals zo’n beetje elk werk van de Japanner uit deze periode, kan het zich moeiteloos meten met het beste werk van Caravan, Supersister en Soft Machine, en evenaart het op z’n minst de twee Hatfield’s, de drie Egg’s en het beste van National Health. Dat die namen jou – lezer – wat zegt, en Stomu’s naam niet, dat is pas beangstigend.
N.B. Er bestond nog geen MySpace-pagina van Stomu Yamash’ta. Daarom ben ik er zelf één begonnen. Je vindt hem hier: http://www.myspace.com/stomuyamashta70. Op deze MySpace vind je – met toestemming van Esoteric Recordings – maar liefst zes complete tracks. Meld je aan als vriend van Stomu!
Markwin Meeuws