SupersisterAlbum

Ze dachten dat het een grap was. Maar toen Robert-Jan Stips, Ron van Eck, Sacha van Geest en Marco Vrolijk daadwerkelijk op 2 september 2000 in Los Angeles het podium van Progfest betraden, zagen ze een devoot en breed internationaal publiek voor zich. Supersister werd met open armen ontvangen. Als exponent van de alternatieve popmuziek begin jaren zeventig maakte de Haagse band al vroeg naam en faam in het buitenland, terwijl in eigen land de waardering voor hun albums ook hoog was. De frisse en razendknappe muziek, vol met invloeden uit Soft Machine, Zappa en de vroege jazzrock, blijkt na al die jaren nog prima overeind te staan. Een jaar later, in 2001, was met het overlijden van Van Geest de reünie plotsklaps voorbij. Wat rest is de muziek. Alle albums uit de jaren zeventig zijn nu door Universal verzameld als: “Memories Are New”.

Naast “Present From Nancy”, “To The Highest Bidder”, “Pudding En Gisteren” en “Iskander” zit ook het eenmalige Sweet Okay Supersister-project – “Spiral Staircase” – in het doosje, naast een boekje met afbeeldingen van de originele albumhoezen, een degelijke biografie en een cd met single-tracks. Daar staat o.a. de befaamde live-uitvoering van Wow (die in 1972 verscheen op de compilatie Superstarshine vol. 3) op, evenals een nooit eerder uitgebrachte single uit 1973: het tweedelige en zeer experimentele Europe On 5, 10 Or 20 Dollars A Day. Daarmee is ook gelijk de beste reden genoemd om deze box aan te schaffen; naast wie natuurlijk nog niets van de band heeft en in een klap compleet wil zijn.

Hoewel, compleet? Aan de titel ‘Complete Studio Album Collection’ wordt voldaan, maar waarom zijn de live-albums in hun totaliteit genegeerd? Juist het livewerk van Supersister onderscheidt zich in grote mate van de studioalbums, maar door deze afbakening ontbreekt in deze box werk van na de (overigens korte) comeback in 2000. Het livealbum “Supersisterious” (2001) biedt nog steeds verspreid over twee cd’s het beste carrière-overzicht van de band, terwijl het uit 2013 stammende “Long Live Supersister” VPRO-opnames uit de jaren zeventig verzamelt. Ook dat album is genegeerd. Onbegrijpelijk.

En om deze box “Memories Are New” te noemen? Universal had allicht een veel meer originele titel kunnen bedenken, aangezien die naam al prijkt op door de band in 2000 uitgebrachte cd vol zeldzame opnames uit de bandarchieven – notabene opgedragen aan producer Hans van Oosterhout en manager Dick Zwikker.

In het boekje ontbreekt informatie per album over de bezetting. Dat is in het geval van de eerste drie albums niet zo’n groot euvel – aangezien die door de oerbezetting van Stips, Van Eck, Van Geest en Vrolijk is opgenomen – maar bij Iskander en zeker Spiral Staircase is dat een groot gemis. Bij laatstgenoemd album worden Stips van Van Geest geholpen door een arsenaal aan gastmusici (zie voor een overzicht onder ‘bezetting’ bij deze recensie) en die namen zijn nergens te vinden.

Wat het boekje wel bevat zijn scans van de albumhoezen, inclusief de binnenkant, maar daar had veel meer uitgehaald kunnen worden dan de redelijk onscherpe afbeeldingen die nu zijn verzameld. En waarom geen foto van de band op de voorkant van de box? Een vloeistofdia met de naam van de groep in smalle letters? Prima, maar het had veel smaakvoller gekund.

Tot slot: het geluid. Om daarover kort en krachtig te zijn: evenals bij eerdere oeuvreboxen (Earth & Fire, Sandy Coast) laat Universal op dat gebied een enorme kans liggen. Afgaande op de foto’s in het boekje bestaan de oorspronkelijke mastertapes nog. Als die al voor deze cd’s zijn gebruikt, waarom wordt dan alle ruis weggehaald en in veel gevallen een flinke compressie toegepast, zodat het geluid veel kunstmatiger gaat klinken? Luister eens naar de rustige passages van de eerste albums, zoals de intro van Present From Nancy. Het geluid van de tom toms is volledig dichtgeslipt. Dat mag de bedoeling toch niet zijn.

Algemeen geldt dat het inmiddels achterhaald is om alle ruis te verwijderen uit de opnames (ze maken immers deel uit van het oorspronkelijke geluid!). De rigoureuze aanpak gaat ten koste van de dynamiek en het warme geluid van de oorspronkelijke opnames. Vergelijk de cd’s in de box met eerdere uitgaven, zoals de Esoteric persingen van tien jaar geleden of zelfs de eerste 2 on 1 Polydor cd’s. Die klinken veel warmer en oorspronkelijker. Jammer: nu is er de kans om de albums van Supersister in de meeste definitieve vorm te verzamelen in fysieke vorm en dan komt het resultaat over als een vlugge haastklus. Juist zulke uitgaven kunnen zich zo duidelijker onderscheiden van eerdere (digitale) uitgaven.

Samengevat, en het is pijnlijk dat te constateren, deze langverwachte box is een flinke tegenvaller. De samenstellers hadden hier veel meer uit kunnen halen, zowel inhoudelijk, technisch als productioneel. Memories Are New mag dan de ‘Complete Studio Album Collection’ zijn, deze box vertegenwoordigt bij lange na niet de complete carrière van een van Neerlands beste en innovatieve bands ooit. Het enige pluspunt is de vriendelijke prijs. Voor dertig euro ben je klaar. Jammer dat niet de afweging is gemaakt om voor een paar tientjes extra ook die latere cd’s in de box te stoppen en meer tijd (en geld?) in het artwork en de mastering te stoppen. Dat verdient een oeuvre van een band van het formaat Supersister volledig; de consument die dergelijke boxen koopt heeft dat er vast voor over. Hopelijk maakt Universal het goed met de toekomstige box van het complete werk van Alquin – mocht die op de planning staan.

Wouter Bessels