Tangerine DreamAlbum

Tangerine Dream bestaat vijftig jaar. Dat zou reden zijn geweest voor een heleboel festiviteiten, ware het niet dat oprichter Edgar Froese in 2015 overleed. Nu is er wel een documentaire over de band, “Revolution Of Sound” en het onderhavige nieuwe album, maar de glans is er een beetje vanaf. Dat is jammer, temeer daar Froese met “Quantum Gate” wilde plannen had: het album moest de poort worden naar een nieuw hoofdstuk in de ontwikkeling van de band, waarin hij theorieën en ideeën rond kwantumfysica en filosofie in muziek probeerde te vangen. De achtergebleven bandleden hebben voor “Quantum Gate” halve en hele schetsen en demo’s die Froese al klaar had liggen gebruikt om die plannen te verwezenlijken.

Het idee was ambitieus: Froese streefde naar een hernieuwde, eigentijdse kijk op het handelsmerk van de band: de sounds uit de jaren ’70 en ’80, met de sequencer gedreven elektronica die alle hoeken van de muziek verkent, van verstilde ambient tot energieke pop. Die geluiden en sferen hoor je zeker terug op het nieuwe album, maar tot vernieuwing heeft het nauwelijks geleid, wat mij betreft.

Wie de plaat in de computer schuift, wordt door Gracenote met zijn neus op de feiten gedrukt: de software rubriceert “Quantum Gate” genadeloos onder ‘new age’. Dat is anno nu natuurlijk geen genre meer waar progliefhebbers zich mee verwant voelen. Eerlijkheid gebiedt echter toe te geven dat er veel voor te zeggen is. Dat randje avontuur dat de vroege Tangerine Dream platen altijd wel hadden, het dreigende van “Force Majeure” of het mysterieuze van “Rubycon”, het heeft (eigenlijk al best lang geleden) plaats gemaakt voor een warm klankbad, voorspelbare sequenties en zelfs dansbare ritmes. Dat is geen diskwalificatie perse, een band die vijftig jaar in beweging is raakt heus een keer uit geëxperimenteerd, maar het zegt misschien iets over de torenhoge status van Tangerine Dream dat die constatering toch als een teleurstelling klinkt.

Er is trouwens een interessante dissertatie te schrijven over de invloed van het verstrijken der tijd op zulke invloedrijke bands als Tangerine Dream. Vroeg of laat gaan ze zich spiegelen aan de acts die door hen beïnvloed zijn. Liefhebbers van Japan en Ultravox bijvoorbeeld zullen zich op dit album helemaal thuis voelen. Zo wordt Taking Island In Africa van “Gentlemen Take Polaroids” – vast onbedoeld – geciteerd in Genesis Of Precious Thoughts. Dat is wel een beetje de omgekeerde wereld, natuurlijk.

“Quantum Gate” klinkt ondertussen briljant, de dame en heren hebben binnen het geluidsspectrum dat de naam en reputatie van Tangerine Dream voorschrijft een zeer fris en eigentijds album geproduceerd. De stukken pruttelen, pulseren en schuiven even majestueus als hallucinerend van luidspreker naar luidspreker en als je de hoofdtelefoon opzet weet je helemaal niet waar je blijft! Afsluiter Genesis Of Precious Thoughts, bijvoorbeeld, combineert die strakke sequencers met melancholische vioolklanken en dat is erg mooi. Wát er gespeeld wordt is echter niet erg indrukwekkend. Ik slaap er goed op.

Nou ja, flauw natuurlijk, ik wil alleen maar zeggen dat “Quantum Gate” prachtig klinkt maar aan de wereld niet veel meer toevoegt dan dat, kwantumfysica of niet. Het nieuwe hoofdstuk dat Froese voor ogen had is óf niet goed uit de verf gekomen, óf wel erg vergelijkbaar met het volgende hoofdstuk. Dat we er ruim zeventig minuten mooie Tangerine Dream muziek bij hebben, doet daar niets aan af. Er zijn immers al ruim tachtig platen met mooie Tangerine Dream muziek. Daarmee is dit album voor de ware fan een onmisbaar stukje nagelaten werk van Froese en voor de toevallige voorbijganger een bloedmooie lege huls. Context is álles.

Erik Groeneweg