Riley, Terry

In C

Info
Uitgekomen in: 1968 (heruitgave: 2012)
Land van herkomst: Verenigde Staten
Label: Columbia (heruitgave: Esoteric Recordings)
Website: terryriley.net
Luistermogelijkheid: -
Tracklist
In C (42:07)
Terry Riley: saxofoon

Met medewerking van:
Edward Burnham: vibrafoon
Stuart Dempster: trombone
Jon Hassell: trompet
Margaret Hassell: “The Pulse”
Jerry Kirkbridge: klarinet
Darlene Reynard: fagot
David Rosenboom: altviool
David Shostac: fluit
Lawrence Singer: hobo
Jan Williams: marimbafoon
Aleph (2012)
Atlantis Nath (2002)
Requiem for Adam (2001)
You're No Good (2000)
Olson III (1999)
Lisbon Concert (1996)
Songs for the Ten Voices of the Two Prophets (1983)
Descending Moonshine Dervishes (1982)
Shri Camel (1980)
Persian Surgery Dervishes (1972)
A Rainbow in Curved Air (1969)
In C (1968)
Reed Streams (1965)

53 motieven. Dat is wat Terry Riley in 1964 nodig had om een muzikale trip van een kwartier te componeren. Of een paar uur, dat mocht ook. Of iets ertussenin. De eerste elpeeopname hiervan stamt uit 1968 en het leek Esoteric Recordings kennelijk wel een leuk idee om na een schier eindeloze reeks heruitgaven van totaal vergeten semiprogressieve rock uit de vroege jaren ’70 eens iets totaal anders opnieuw uit te brengen.

En dat ‘iets anders’ is “In C” geworden, meer dan eens aangehaald als de eerste minimalistische compositie. Daarmee is het in feite een sleutelplaat voor de moderne klassieke muziek en meerbepaald voor een substroming met een enigszins omstreden naam. Maar ja, voor welk genre geldt dat laatste nu niet?

53 motieven dus. Het idee was om een orkest, bij voorkeur 35-koppig, elk van deze motieven serieel te laten afwerken. Bij elk motief kreeg de uitvoerende muzikant enige vrijheid in de speelduur (lees: het aantal herhalingen ervan), maar ergens rond de 45 seconden met enige uitloop was toch wel de streeftijd. Teneinde de kakofonie wat verder te beheersen, moesten de diverse spelers elkaar natuurlijk goed in de gaten houden en meer specifiek eigenlijk niet verder dan pakweg twee, drie akkoorden uit elkaar gaan lopen. ‘The Pulse’ vormde de metronomische basis voor dit alles: een aanhoudende stroom van achtste noten op de piano of een ander instrument dat de maat aan kan geven. Naar Riley’s voorkeur werd deze noot gespeeld door een mooi meisje. Over welke noot hebben we het? Juist, de C.

De uitgave die hier ter bespreking voorligt, is als opname toch wel het enige echte origineel, waar Riley zelf, onderwijl de saxofoon bespelend, het orkest begeleidde. Dat orkest was in deze niet 35-koppig, maar bestond, Riley zelf niet meegerekend, uit ‘slechts’ tien musici. Misschien was dat ook wel genoeg. We horen betrekkelijk conventionele instrumenten als fluit en klarinet, maar ook betrekkelijk obscure slaginstrumenten als de vibrafoon en de marimbafoon. Het resultaat, dat op deze opname 42 minuten duurt, is een luisterervaring die op het eerste gehoor wellicht monotoon en rommelig aandoet, maar waarvan meerdere luisterbeurten de gelaagdheid en de kwaliteit van het samenspel langzaam prijsgeven en die, zeker met de opzet van het stuk in het achterhoofd, absoluut indrukwekkend te noemen is.

De vermelding van “het enige echte origineel” is niet triviaal. Tientallen opnamen van “In C” zijn immers gevolgd, met uitvoeringen door ensembles uiteenlopend van klassieke orkesten tot avant-gardistische popgroepen, elk met hun eigen keuze van instrumenten, tijdsduren en wat dies meer zij. Het bekendste voorbeeld uit deze laatste categorie is vermoedelijk Acid Mothers Temple & The Melting Paraiso U.F.O.

Als sleutelwerk voor de minimalistische muziek valt de invloed van Riley en dit werk op wellicht bekendere collega’s als Philip Glass en Steve Reich nauwelijks te miskennen. De lijn kan echter ook doorgetrokken worden tot waar modern klassiek, elektronische muziek en progressieve rock samenkomen, waarmee de Progwereldrelevantie op het nippertje veiliggesteld is.

Esoteric Recordings heeft eens iets anders gedaan. En het is de moeite waard.

Casper Middelkamp

CD:
Koop bij bol.com

LP:
Koop bij bol.com

Send this to a friend