Ik had hoge verwachtingen bij dit album. Dat kwam omdat debuutalbum “One” al lekker klonk, maar niet helemaal perfect was. De grunts en uithalen van toenmalige zanger Tompkins gingen mij (te) vaak tegenstaan. Nu ging de lancering van “Altered State” vergezeld met de kritieken dat juist die zangtechnieken verdwenen waren en bol staat van cleane zang. “Oeh, dat wordt smullen geblazen”, hoorde ik mijzelf denken.
Tesseract is een Engelse band die één van de pioniers is binnen de zogenaamde ‘djent’ stroming in de progressieve metal. Bands die deze stijl ook handteren zijn onder andere Meshuggah, Periphery en wat dichter bij huis Textures. Tussen die namen is voor mijn gevoel Tesseract altijd een band geweest die de meeste sfeer in zijn muziek kon verwerken, als je daar al over kan spreken met slechts twee albums. Djent is een relatief nieuwe techniek die zo rond het jaar 2000 zijn intrede deed. Naast veel polyritmische structuren is er vaak plek voor ambient passages, hoekige melodieën en dissonante akkoorden. De band Tesseract wordt in 2003 opgericht door Acle Kahney en in 2006 heeft hij een volwaardige band bij elkaar, hoewel de vocalisten elkaar in rap tempo afwisselen. De band weet al snel veel aandacht van fans en media op zich te vestigen, waaruit een platencontract met Century media voortvloeit. Voordat de band zijn debuutalbum af heeft, moet het label overigens wel drie jaar wachten. In 2012 wint de band de prog award voor beste nieuwkomer, waardoor de verwachtingen voor een nieuw album nog eens extra worden opgeschroefd.
Na het goed ontvangen: “One” is het enigszins opmerkelijk dat deze band nog een tweede album heeft uitgegeven, want de band kon net zo makkelijk uit elkaar vallen omdat het moeilijk was de juiste vocalist te vinden. Nadat de blikvanger en alom bejubelde zanger Daniel Tompkins ergens midden 2012 afhaakte, komt er eerst nog een tussenpaus in de vorm van Eliot Coleman. Daarna wordt uiteindelijk toch de juiste man gevonden: Ashe O’Hara treedt aan, waarmee dit album wordt opgenomen. Productioneel staat de plaat wat mij betreft in de bovenste regionen. Alles is in mijn oren prachtig dynamisch gemaakt, in de meest waardeloze set-up audio je ook luistert. De mastering, de balans, de enginering, ik kom het niet vaak tegen, maar hier klopt alles.
“Atered State” is in beginsel een album dat je in zijn geheel moet ondergaan. Je kunt helemaal verzwelgen in het moderne en sfeervolle metalgeluid als je daar voor open staat. Tesseract plaveit een nieuw pad voor de hedendaagse metalscene. Een beetje het hedendaagse Tool in hun genre. De band is ook op dit album in staat de vette en aanwezige basritmes perfect te mengen met een ambient geluid waar je jezelf goed bij voelt. Er zijn veel gitaartechnieken en polyritmische riffs vol nuances te horen, maar alles klinkt makkelijker dan je vooraf denkt. Samen met de zang schuift de band meer op naar de progressieve rock in plaats van de progressieve metal.
De nieuwe zanger Ashe O’Hara verschilt in mijn optiek niet zo heel veel qua sound met voorganger Daniel Tompkins, ware de laatste op “One” veel gebruik maakte van screams en lichte grunts, wat O’Hara in het geheel niet doet op “Altered State”. Voor velen zal dit dan ook als een verademing klinken, want voor potentiele fans was dit toch een drempel om de muziek in zijn geheel te kunnen waarderen. Naarmate het album vordert, gaat wel de tweede stem van O’Hara, (of ook wel het overdubben) irriteren. Daardoor ontstaat snel een wat eenheidsworst gevoel, hetgeen in mijn optiek vermeden had kunnen worden.
Al met al is “Altered State” dus zeker geen slechte plaat. In het begin word je overdonderd door de vette sound, polyritmiek, gelaagdheid en spannende melodielijnen. Maar die spanning weet de band echter niet het hele album vast te houden, waardoor na een paar nummers de verveling wat toeslaat. En dat moet een smaakmaker binnen een stroming toch eigenlijk vermijden, want de fans willen toch verrast worden, wat op dit album niet overdreven voorkomt. Er zitten heerlijk sfeervolle fragmenten in, maar uiteindelijk hebben de songs op het gebied van complexiteit terrein verloren. Ook lijken de tracks aan het einde van de rit iets teveel op elkaar. ‘Terneergeslagen’ is een te groot woord om mee te eindigen, maar een lichte teleurstelling is hier toch echt van toepassing. Een metafoor is hier wellicht op zijn plaats; “Altered State” is als een adembenemende, goddelijk mooie vrouw, die wat saai en behoudend blijkt te zijn.
Ruard Veltmaat