That Joe PayneAlbum

Joe Payne werd bekend in prog-kringen door zijn werk met The Enid tussen 2012 en 2016. Hij gaf de band een nieuw gezicht, maar zeker ook een nieuw geluid. Hij liet een onuitwisbare indruk achter met zijn geweldige stem en podiumpresentatie. Niet voor niets werd hij door het gezaghebbende Britse Prog Magazine twee keer op rij uitgeroepen tot Best Male Vocalist.

Naast de muzikale inbreng bemoeide Payne zich bij The Enid ook met de concepten voor, en het visuele aspect binnen de live-shows. Dit alles, gecombineerd met de verwachtingen van de fans, leidde bij hem tot een ongekende druk. In 2016 verliet hij dan ook, volledig opgebrand, de band.

Het duurde twee jaar voordat hij zichzelf weer had hervonden en zijn creatieve bloed uiteindelijk weer kroop waar het niet gaan kon.

Het vertrek bij The Enid was met het nodige vingerwijzen gepaard gegaan, waardoor bij Payne het gevoel ontstond dat hij, “Thát Joe Payne”, de boosdoener was. Dit, in combinatie met zijn idee dat Joe Payne als artiestennaam wel erg gewoontjes was, deed hem besluiten om voortaan “That Joe Payne” als artiestennaam te voeren. Enige zelfspot kan hem hierin niet worden ontzegd.
Die zelfspot horen we ook terug in de titeltrack van zijn eerste soloalbum “By Name. By Nature”. In dit nummer zingt hij teksten als: “That Joe Payne, Will be no good to ya” “That Joe Payne, Is gonna ruin your life” en “He’s a Payne by name, And a pain by nature”.
Enige gelijkenis met “Mr. Bad Guy” van ene Freddie Mercury is hier wel op zijn plaats.

Dat brengt me meteen bij één van de sterkste punten van deze Joe Payne: de vocale ‘acrobatiek’ is van een ongekend niveau, maar verwordt nergens tot kitsch. Het staat altijd in dienst van het arrangement en gaat niet zelden vergezeld van humor of zelfs cynisme. Luister maar eens naar de koortjes in het vileine Nice Boy. Ik vermoed dat Freddie, wherever he may be, daar nog wel smakelijk om zou kunnen lachen.
Het andere sterke punt van That Joe Payne is zijn gevoel voor melodie. Alle nummers en zanglijnen op dit album zijn hiervan doorspekt. En als iemand als Roine Stolt daar zijn bewondering over uitspreekt wil dat wel wat zeggen.

Een mooi voorbeeld is de track In My Head waarin hij zijn eigen demonen bezingt. De openingsklanken in de piano klinken meteen beklemmend. In een prachtige melodie zingt Payne emotioneel over zijn angsten, waarna hij door een zalvend mannenkoor in een klassiek walsje gerust wordt gesteld. De melodie en de akkoordopeenvolgingen van het mannenkoor stralen zó’n kalmerende sfeer uit… geniaal.
Ook What Is The World Coming To staat bol van fraaie melodieën, maar wordt ook gekenmerkt door bombastische refreinen.
Het prachtige emotionele I Need A Change doet misschien nog wel het meeste aan zijn samenwerking met The Enid denken en komt daarmee het meest in aanmerking voor het stempel prog.

Payne verklaart zelf te zijn beïnvloed door mensen als Freddie Mercury, David Bowie, Peter Gabriel en Kate Bush. Hij benadrukt daarnaast echter te zijn opgegroeid met Britney Spears. De instrumentale mores uit dié tijd, inclusief gebruik van vocoder, horen we veelal terug in de uptempo tracks in het begin van dit album. Daarin wordt hij veelal bijgestaan door zijn kompaan uit The Enid, Max Read, die de band gelijktijdig met hem verliet. In de ballads laat hij gelukkig meestal  zijn natuurlijke stem horen en die is rijkelijk bedeeld met een omvang van vijf octaven.
In de blues-balad Love (not the same) vliegt hij daarmee soms uit de bocht. Hij wordt in deze track overigens vocaal kort, maar fraai bijgestaan door Amy Birks.

De eerste zeven nummers gaan allemaal over zijn worsteling met zijn angsten, depressie, liefdesleed en het vertrek uit The Enid. In de slottrack horen we een herboren en tot rust gekomen That Joe Payne die ons in de mooiste melodieën verzekert dat er aan het eind van de tunnel altijd weer licht is.

“By Name. By Nature” is geen pure prog. Er klinken veel pop-invloeden door in de muziek van That Joe Payne. Er van uitgaande dat de gemiddelde prog-liefhebber muziek met een hoog melodisch gehalte wel kan waarderen, denk ik dat dit album zijn weg echter wel zal vinden bij onze lezers.
Ik hoop dat jullie het, na een aantal luisterbeurten, met me eens zullen zijn dat we een dergelijk authentiek talent moeten koesteren.