Aristocrats, TheConcert

Je komt de term ‘supergroep’ wel vaker tegen in en rond instrumentale muziekkringen, het resultaat van een schijnbaar eindeloos aanbod van pogingen om individuele virtuoze spelers samen te voegen en er een band van te maken. Slechts een heel enkele keer wordt zo’n groep ook authentiek en echt. Dit is het geval met The Aristocrats, gitarist Guthrie Govan, bassist Bryan Beller en drummer Marco Minnemann doen een prima poging om dat hele supergroep stereotype aan stukken te slaan, ondertussen publiek en fans over de hele wereld te vermaken met een chemie waarbij de som groter is dan de delen. En wat voor delen…

Guthrie Govan (43) is misschien wel één van de beste gitaristen binnen de huidige internationale muziekwereld. Zijn uit 2006 daterende soloalbum “Erotic Cakes” werd alom geprezen en gezien als een klassieker. Govan bezit een ruime ervaring op het gebied van optredens (Asia, GPS, Steven Wilson) en is daarnaast een van de meest gevraagde gitaardocenten in de wereld.

Op Bryan Beller’s (44) palmares staan optredens met bekende topgitaristen als Steve Vai, Joe Satriani, Mike Keneally (Frank Zappa) en de populaire metal ‘band’ Dethklok. Als soloartiest heeft hij drie cd’s en twee dvd’s alsmede een instructie-dvd op zijn naam staan.

Marco Minnemann (44) wordt alom gezien als een van de meest begaafde en innovatieve drummers in de wereld. Hij heeft een veelzijdige carrière als lid van diverse tour bands (Adrian Belew, UKZ, Steven Wilson, Joe Satriani, Necrophagist) op zijn naam staan. Wellicht minder bekend, hij is een multi-instrumentalist en uiterst productieve componist met bijna twintig cd en dvd solo releases tot nu toe.

En dan te bedenken dat het ontstaan van The Aristocrats een kwestie van louter toeval kan worden genoemd. Beller en Minnemann hadden een optreden in Anaheim, Californië, in januari 2011 waarbij hun gitarist (Greg Howe) hen op het laatste moment in de steek liet. Govan werd te elfder ure gevraagd als vervanger op te treden. Het optreden en de onderlinge chemie was een dusdanig succes dat ze besloten samen te gaan werken. Vervolgens zijn we vijf succesvolle albums verder en is het laatste album, “Tres Caballeros”, door zowel pers als publiek goed ontvangen. Dan ga je op tournee om de wereld te laten zien en horen wat je te bieden hebt. Na een lange periode in zowel Noord- als Zuid-Amerika is nu Europa aan de beurt. De Boerderij in Zoetermeer is de locatie waar het Nederlandse optreden van dit, vooruit voor de laatste keer dan, supertrio plaatsvindt. Wat mij betreft waren deze avond de volgende kernbegrippen van toepassing: plezier, virtuositeit inventiviteit, humor en energie.

De mannen hadden er zichtbaar zin in, het spelplezier spatte er vanaf. Hetzelfde geldt voor de onderlinge lol, de wederzijdse blikken en het spontaan op elkaar reageren. Dit was een band waar de leden duidelijk goed met elkaar op kunnen schieten, zowel op als buiten het podium.
Humor is een belangrijk element voor de band en zijn individuele leden. Dat bleek met name bij de introducties van de nummers die in de meeste gevallen door de auteur zelf werden gedaan. Met name Beller en Minnemann ging dit prima af, de flegmatieke Brit Guthrie iets minder soepel, maar hij maakte het weer goed door een behoorlijke dosis droge Britse humor. De introducties hadden iets van mini verhaaltjes, anekdotes bijna.  Het verhaal over de zwendel op de parkeerplaats in Texas (Texas Crazypants), de wervelwind tijdens opnames in de studio in Californië (Desert Tornado), de toevallig swing jam in Zuid Amerika die uitgroeide tot een heuse song (Louisville Stomp), het nummer wat ‘bijna een ballad’ werd (Pig’s Day Off). Tot en met het hilarische verhaal van Govan over de onverklaarbare regen van vlees in een klein plaatsje in de VS (The Kentucky Meat Shower). Het verklaarde in elk geval de soms waanzinnige titels die de heren aan hun werkjes verbinden.

De verjaardag van de sound engineer van de heren, bijgenaamd Kip, werd gevierd door het spelen van een Nederlandstalig kinderliedje waarin het woordje kip enkele malen voorkwam, tot groot plezier van band en publiek. Het zelfde gold voor de wijze waarop het publiek gevraagd werd te participeren in het enige nummer dat een vocaal gedeelte herbergt (Smuggler’s Corridor). Ongeveer 600 man reageerden sowieso zeer enthousiast op alles wat er op het podium gebeurde. Volgens Beller de grootste opkomst sinds tijden, er werd soms ook voor vijftig man gespeeld, bijvoorbeeld in Zuid Amerika.

Govan, het hele concert spelend op een tweetal Charvel gitaren, is een fantastische en bovenal uniek gitarist. Natuurlijk hoor je invloeden: Allan Holdsworth, Eric Johnson, Jeff Beck, Frank Zappa en Vai/Satriani, om er maar een paar te noemen. Maar pas op, dit is slechts een referentiekader om te trachten de vele kanten van zijn muzikaliteit te duiden. Elke poging om Govan te typeren doet de man tekort, daarvoor is zijn spel te origineel en inventief. En dat terwijl hij op het toneel zoals gezegd een schuchtere, bijna verlegen indruk maakt, gelukkig gezegend met een geweldig gevoel voor die typische Britse humor. Hij is een echte ‘musician’s musician’, een muzikant waar andere muzikanten speciaal naar komen kijken en luisteren. Daarbij dient gezegd dat The Aristocrats zeker geen vehikel voor Govan is om zijn virtuositeit te demonsteren; er is daadwerkelijk sprake van een (h)echte groep waarbij ieder bandlid een evenredig deel voor zijn rekening neemt. Op sommige momenten worden er drie melodielijnen gespeeld, ook de vijf-snarige Mike Lull bas en de drums zijn dan melodische solo-instrumenten. Minnemann ziet zelfs kans om met één hand op zijn iPod piano te spelen onderwijl met de andere hand en zijn voeten de DW drums en Zildjian cymbalen bespelend. Het is een genot om de Duitser te zien spelen, zelfs de drumsolo (tijdens het door hemzelf geschreven Desert Tornado) wordt daardoor uiterst genietbaar. Beller, die een lookalike van Zlatan Ibrahimovic is, presenteerde zich het meest als spreekstalmeester. Hij speelt met evenveel gemak en cool jazz als heavy metal, funk of blues. Vaak nog binnen het zelfde nummer. Topmuzikanten zonder weerga en zo gewoon gebleven, hoe sympathiek.

Muziek van The Aristocrats laat zich niet heel makkelijk omschrijven. Zonder de band geweld aan te doen zou ik zeggen dat het hier gaat om een fusie van jazz/heavy metal/rock. En met een beetje fantasie zou je kunnen zeggen dat het hier om de instrumentale tegenvoeters van The Winery Dogs gaat, een ander bekend supertrio. Niet qua muziek inhoudelijk, maar qua beleving, virtuositeit en spelplezier. Het feit dat er weinig echt referentiemateriaal voorhanden is, maakt ’t zo bijzonder. Het is ook geen echte progressieve rock, hoewel er veel kenmerken in zitten: tempo en stemmingswisselingen, langere nummers, melodie en de hoge graad van muzikaliteit. Maar een CV met UK, Asia en Steven Wilson legt de link naar de prog en rechtvaardigt een bezoekje aan het concert en een recensie door Progwereld. Vreemdsoortige, uiterst complexe muziek in de beste Zappa traditie, met invloeden van jazz-rock fusion van Return To Forever/Mahavishnu Orchestra, progressieve rock van King Crimson/UK, gitaarhelden als Steve Vai/Joe Satriani en zelfs de groove metal van Rage Against The Machine. Die vreemde mix wordt door het Nederlandse publiek dus bijzonder op prijs gesteld, blijkbaar. En door ons niet alleen.

Na twee uur inclusief toegift was de koek op. De band verdween niet van het podium na het laatste nummer van de reguliere set, The Kentucky Meat Shower, aan die onzin doen ze niet mee. Grote pullen bier worden gevold door de vaste toegift, ook al wordt de indruk gewekt dat er ter plekke besloten wordt om Bluesfuckers deze keer niet te spelen ten faveure van Get It Like That. Grappig, de set list is al weken min of meer hetzelfde namelijk.

De drie ruiters zadelen weer op en rijden door naar de volgende saloon. In België, Ierland en Schotland smaakt het bier ook prima.

Verslag + Fotografie: Alex Driessen