Aristocrats, TheAlbum

The Aristocrats, het inmiddels tamelijk populaire powertrio uit de Ustated Nights, is, zoals veel progacts, tamelijk goed in het uitmelken van de eigen catalogus.

Voor elk studioalbum – er waren er in elf jaar vier – was er ook een live-album en nu is er deze samenwerking met het Poolse Primuz Chamber Orchestra, waarbij negen stukken uit die catalogus een orkestraal jasje krijgen. Grote stappen, snel thuis voor de band, die die stukken niet eens opnieuw hoefde in te spelen.

Dat Primuz Kamer Orkest is ondertussen een hartstikke sympathiek clubje jonge muzikanten, dat hun klassieke muziek graag afwisselt met modernere stukken. Wie de Poolstalige Facebook pagina van het orkest doorscrollt herkent ten minste tussen al dat voor mij onbegrijpelijke Pools namen als Sting, King Crimson en Chick Corea. Ik denk dat het orkest enigszins te vergelijken is met ‘ons’ Metropool Orkest. Dirigent en arrangeur Wojtek Lemanski arrangeerde een stuk van The Aristocrats en trok daarmee de aandacht van het drietal. Die waren zo van deze versie gecharmeerd dat ze besloten tot een samenwerking.

Die samenwerking bestaat er overigens voornamelijk uit dat ze negen stukken van de studioplaten opnieuw lieten mixen door de Australische technicus en producent Forrester Savell (onder andere Karnivool, Skyharbor, Dead Letter Circus) en die banden naar Polen verscheepten. Daar zette het orkest er hun arrangementen tegenaan. Bryan, Guthrie en Marco hebben er geen noot voor hoeven spelen!

Door deze werkwijze ontstaat het gevaar van overenthousiaste stapeling, die kan leiden tot wat in de muziektheorie ‘een potje’ genoemd wordt. Immers, er was al een tamelijk druk bandje en daar plak je nog eens een stuk of 25 strijkers tegenaan. Kakofonie ligt dan snel op de loer. Op een enkel overvol momentje na, valt dat echter enorm mee. Sterker nog, Lemanski heeft fantastisch werk geleverd met prachtige arrangementen die ook erg vindingrijk inspelen op de vele stukken waar de band feitelijk aan het jammen was. Door precies op het goede moment een accentje mee te spelen, lijken die improvisaties ineens onderdeel van een vooropgezet plan. Grote klasse!

De echte held van deze plaat is dan ook Lemanski, die met zijn orkest een enorme prestatie levert. The Aristocrats spelen niet bepaald de simpelste muziek en doen dat vaak ook op de bonnefooi, waardoor het voor een orkest met klassiek geschoolde muzikanten, die over het algemeen toch geneigd zijn om wat ‘rechter’ te spelen, geen sinecure is om strak te blijven. Dat gaat hier echter moeiteloos. Vaak weet het orkest de illusie te wekken dat ze de muziek juist opzweept en dat is erg knap gedaan. Daarbij voegt het orkest af en toe ook wat spannende gekkigheid toe, zoals het gepiep en gekras in Jack’s Back, waar de band even niet meedoet. Of een bloedmooi intro zonder de band, zoals bij het begin van Last Oorders, zonder meer het hoogtepunt van het album.

Nóg mooier was het geweest als The Aristocrats live hadden meegespeeld, natuurlijk, maar de opnamen dateren uit 2021 en toen waren er wat omstandigheden die zulks lastig maakten. Dat betekent wel dat we bij voorbeeld in All Said And Done naar een bassolo luisteren die we letterlijk al noot voor noot kennen van “You Know What…” uit 2019. En ergens vind ik dat flauw. Maar het blijft fantastische muziek, natuurlijk, en de bijdrage van het orkest maakt er toch wel iets nieuws van.

Of ik dit beter vind dan het origineel is lastig te bepalen. Het orkest doet veel meer dan een laagje suiker toevoegen, speelt echt schitterende arrangementen en is, als vierde muzikant, bijna een gelijkwaardig bandlid. Maar The Aristocrats hebben inmiddels wel bewezen dat ze als drietal verder niks nodig hebben voor absolute topmuziek. Dus de vraag blijft of dit meer is dan een aardig uitstapje. Dat mag je zelf bepalen, lezer, kom zeg, doe ook eens wat?

Het is in elk geval interessant, geïnspireerd, écht heel goed gedaan en bovendien een mooie dwarsdoorsnede uit het repertoire van The Aristocrats en een fijne kennismaking met Primuz. Nodig was het misschien niet, maar als we zó beginnen…