Wanneer er een Nederlandse band in het huidige progressieve rock landschap positief naar boven komt drijven, ben je snel geneigd te verzanden in lovende en vleiende woorden. Want door de liefde voor de muziekstroming zouden we zo maar eens met oogkleppen op kunnen gaan schrijven. Maar verdient een band het soms ook gewoon niet?
Het is niet voor het eerst dat we over The Black Fall schrijven. Dat deden we in de eerste maanden van 2017 ook al en toen waren we positief verrast door de klanken van het debuutalbum “The Time Traveler”. Amper twee jaar later ligt de nieuwe cd “Clear Perception” voor ons en in die twee jaar hebben de Twentenaren vooral niet stil gezeten. Want naast het schrijven aan dit album heeft de band ook veel liveoptredens in de regio verzorgd. Muzikaal is er ten opzichte van het debuutalbum één en ander veranderd. Op “The Time Traveler” waren we al deelgenoot van een puike kwaliteit, maar op dit album zijn er ferme stappen vooruitgezet. Nog steeds maakt de band muziek die je niet met één luisterbeurt doorgrond, maar dat tekent vaak ook voor kwaliteit, toch?
Wat is er precies veranderd? De tracks hebben meer structuur gekregen en met name het psychedelische karakter in de muziek is meer naar de achtergrond verdwenen, evenals de vele rauwe randjes hoewel die er nog wel degelijk te vinden zijn. Maar potjandorie, wat krijgen we er veel voor terug! Er is een mooie verbeterslag behaald, er zit een betere logica in de songs en alles lijkt tot in de puntjes doordacht. Nog steeds hangt de geest van Porcupine Tree rond de muziek, maar er ademt veel meer inspiratie door de composities van de Tukkers.
Variatie is één van de belangrijke sleutelwoorden voor dit album. Er zijn lang gesponnen tracks van vijftien minuten op het album te vinden, maar ook liedjes van slechts drie-en-een-halve minuut. Zo is er bijvoorbeeld Illness Is A Virtue, wat heel vreedzaam en liefdevol begint met een akoestische gitaar, maar vervolgens vervalt in een Oost-Europees ritme dat in eerste instantie wat onwennig overkomt, grotendeels ook veroorzaakt door het directe drumgeluid van drummer Tiemen Claus. Maar vergis je niet, de drummer is enorm talentvol en één van de pluspunten van deze band. Hij beheerst de verschillende technieken tot in de puntjes en verdient speciale aandacht van de luisteraar.
Dat de mannen van The Black Fall veel hebben geluisterd naar post-rock bands als Long Distance Calling en bijvoorbeeld Karnivool is duidelijk, dat bewijst vooral het instrumentale Waves. Wat een heerlijk sprankelende en dynamische track is dat! We krijgen een weelderig gitaargeluid te horen waarin je heerlijk kan verzwelgen met een koptelefoon op je hoofd. Strijkelementen (weliswaar uit een sample) verrijken het geheel en eigenlijk alle kenmerken die de hedendaagse postrock bands gebruiken komen hierin voor.
Hoewel de band geen officiële toetsenist in de band heeft verdient gastmuzikant Daan Klieverik wat mij betreft toch aandacht. Want zijn toevoegingen aan het stevige geluid van The Hollow maakt het nummer vooral meer spannend dan wanneer het geluid alleen op de speciale effecten van de gitaren zou zijn gebaseerd. De ratelende orgelgeluiden ter hoogte van de vier minuten versterken de productie op positieve wijze en dat doet hij op gepaste momenten vaker op het album. Hoewel die toetsen en samples waarschijnlijk niet altijd tijdens live optredens gebruikt zullen worden is het voor de totale productie van dit album een absoluut pluspunt gebleken.
Zanger Stefan Herbers komt in de huidige productie iets minder gunstig uit de verf. Het is wat moeilijk om exact te benoemen, maar hij staat naar mijn smaak iets teveel tussen de instrumenten gemixt, waardoor het bijzondere karakter van zijn stem iets vervaagt. Ook zingt Herbers een paar octaven hoger dan voorheen en dat is vooral te horen in de openingstrack Mother, maar bijvoorbeeld ook in Healing Me. Verder is Herbers een meester in het doseren van zijn stem en komt hij qua techniek beter uit de verf dan tijdens de debuutplaat.
Druk en complex kan de band nog steeds klinken, dat bewijst Far From Home, waar ook nog wat restjes psychedelische trekjes te vinden zijn. Heerlijk onderliggend baswerk van Luuk ter Denge, maar ook het gevarieerde gitaarwerk van de gitaristen Wouter Lubberts en Stefan Herbers zijn niet te versmaden. In de tweede helft openbaart zich meer een post rock achtige benadering door mooie gitaarmuren. Een voorzichtige benadering met het gitaargeluid van Alcest komt daarmee ook in de buurt. De track is door die aanpak inventief, progressief, misschien zelfs een beetje punky, maar vooral één van de beste songs van het album.
We hebben te maken met een bijzonder getalenteerd gezelschap, dat is met dit tweede album van deze formatie bevestigd. De elementen die The Black Fall ons voorschotelt zijn precies de ingrediënten die wij progheads graag willen horen. Veel variatie, doordachte composities, tempowisselingen en mooie gitaarpartijen. Nederland heeft er een progformatie van formaat bij gekregen die absoluut gehoord moet worden. Het is nog vroeg in het jaar 2019, maar dit is gegarandeerd eindlijstmateriaal.
Ruard Veltmaat