Als je als recensent je oude schrijfsels terugleest, moet je soms concluderen dat een recensie ook maar een momentopname is. Een plaat kan achteraf duidelijk beter zijn dan wat je er indertijd in hoorde (en over opschreef), maar het omgekeerde is evengoed mogelijk.
Omdat de vorige plaat van The Gathering het debuut van zangeres Silje Wergeland was, die de taak had het toch niet onaanzienlijke gat op te vullen dat de vorige zangeres en blikvangster Anneke van Giersbergen achtergelaten had, was het misschien net iets te verleidelijk om, als het niet werkelijk tegenviel, maar meteen enthousiast te rapporteren dat de band nog springlevend was. Als ik “The West Pole” nu terugluister, hoor ik nog steeds een degelijke plaat, maar om er nou euforisch over te worden…
Het op 53 minuten klokkende “Disclosure” is alweer het tiende volwaardige album van de in meerderheid Brabantse band en het verschijnt wederom drie jaar na de voorganger. En wat heeft de plaat te bieden? Op papier krijgen we een inmiddels betrekkelijk vertrouwde mix van alternatieve rock, electropop, dream pop, progressieve rock en een vleugje metal voorgeschoteld. In de muzikale praktijk horen we een frisse band vol zelfvertrouwen muziek vol urgentie maken. Een potentieel wat op “The West Pole” aanwezig was, maar in deels wat minder overtuigende composities toch wat bleef hangen, komt nu tot volle wasdom.
Op zich zijn er niet echt referenties nodig om de muziek van The Gathering te beschrijven: de band en zijn muziek spreken afdoende voor zichzelf. Niettemin krijg ik bij het beluisteren de indruk dat sinds vorig werk de band wat hernieuwde inspiratie gehaald heeft uit de muziek van bijvoorbeeld Archive, maar ook van Marillion ten tijde van “Seasons End”. Het zijn deze elementen die, gemengd met de eigen bandgeschiedenis een spannend nummer als Meltdown opleveren. Een voorlopig hoogtepunt vinden we in het schitterend uitgesponnen Heroes For Ghosts, dat met elf minuten feitelijk nog te kort duurt. Gemini I en II brengen ons dan weer terug op vertrouwd terrein. De “Mandylion”-vibe is lange tijd niet zo dichtbij geweest en dat ligt niet louter aan het feit dat het hier een tweeluik betreft.
De lengte van drie van de acht nummers op “Disclosure” suggereert al een nadrukkelijker omarming van de progressieve esthetiek dan we in lange tijd van de band gehoord te hebben. En zonder platen als “if_then_else” of “Souvenirs” in retrospectief af te schrijven, mag toch gezegd worden dat de vorm van nummers als Meltdown en het episch voortstuwende I Can See Four Miles toch wel opvallend goed bij de band past. Het mag overigens ook gezegd worden dat de zang van Wergeland inmiddels bij de band past alsof we nooit anders geweten hebben.
Met “Disclosure” bewijst The Gathering ook twintig jaar na de oprichting nog steeds een van de voortrekkers in de verder niet altijd even vernieuwende Nederlandse muziekscene te zijn. Als er al een nadeel aan de plaat is, is het dat opvalt dat de voorganger toch eigenlijk wel een tikkeltje middelmatig was. Nou is het niet denkbeeldig dat “Disclosure” in 2015 op zijn beurt door nieuw werk weggevaagd wordt. Maar erg waarschijnlijk lijkt dat niet. Nu niet althans.
Casper Middelkamp