Gathering, TheAlbum

Lang verwacht en uiteindelijk toch gekomen: een carrièreoverzicht van één van de meest invloedrijke bands van de afgelopen 25 jaar van eigen bodem. The Gathering viel in de afgelopen tien jaar al eens ten prooi aan een verzamelaar, maar “Sand And Mercury” beperkte zich tot materiaal uit de Century Media-periode van de band, de artistiek meest succesvolle periode van de band en bovendien de jaren waarin The Gathering een andere koers ging varen. Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan is er nu “TG25 – Diving Into The Unknown”, een 3cd-set gevuld met songs verschenen op de elf studioalbums tussen 1992 en 2013.

De formule achter deze verzamelaar is eentje die vaker opduikt. Men verzamelt alle singles op één cd, plus een uitgelezen selectie van albumtracks op een andere cd en men voegt er een live-cd aan toe met een paar nooit eerder verschenen bonustracks. Het gaat op deze mooi en milieuvriendelijk verpakte set nog niet eens om de toegevoegde waarde, maar wel om de wijze waarop deze uit Nijmegen afkomstige groep zich in de laatste decennia heeft ontwikkeld. Na twee stevige metalalbums met grunts van achtereenvolgens Bart Smits en Niels Duffhuës en een overdaad aan galmende drums, zorgt de komst van zangers Anneke van Giersbergen in 1996 voor een doorbraak naar een groter publiek. Het geluid wordt rijker, houdt zich steeds minder vast aan het metalidioom en wint vanaf 1998, vanaf het fameuze “How To Measure A Planet?”, steeds meer aan diepgang. De artistieke vrijheid op dat genoemde dubbelalbum stelt niet alleen de band tot grote tevredenheid, maar ook de fans die met de groep zijn meegegroeid. Één en ander staat ook precies zo beschreven in het mooi uitgevoerde boekje bij deze compilatie. Een fan van het eerste uur is aan het woord en kent natuurlijk als geen ander het verhaal van The Gathering, zeer fraai en objectief opgeschreven.

Zo groeit The Gathering uiteindelijk uit van een metalband tot een behoorlijk door postrock beïnvloede groep, met af en toe een uitstapje naar moderne elektronica, stonerrock, psychedelica en filmische, instrumentale klanken. Die progressie is op zowel de eerste als de tweede cd van “TG25 – Diving Into The Unknown” erg goed merkbaar. De songs mogen op beide schijfjes dan niet in chronologische volgorde staan, de muzikale verhaallijn is er niet minder om. Wel de afwijkende productie door de jaren heen: wat een verschil in geluid in opeenvolgende tracks als Strange Machines, het latere Treasure en The May Song. Het is in alle drie gevallen dezelfde band, ‘another time, another place’, en tegelijk de charme van het bijbehorende tijdsbeeld.

Opmerkelijk genoeg is er van de periode van voor “Mandylion” weinig uitgekozen. “Stonegarden” komt van het debuut “Always…” (1992), terwijl Smits nog (samen met oud-zangeres Marike Groot) voorbijkomt op “Afterwords”, de titeltrack van het recente studioalbum van de groep waaraan hij zijn zang heeft verleend. Beide zijn natuurlijk singles en horen niet te ontbreken op de eerste cd. Met de selectie aan albumtracks op cd2 is niets mis: het werk met Van Giersbergen overheerst en blinkt uit in tracks zoals Home, Travel, Nighttime Birds en Amity.

Maar dan de derde cd: “Live At Paradiso 2004”. Een uittreksel van de opnames die de groep op 23 mei 2005 heeft gemaakt tijdens twee (zit)concerten in het Amsterdamse Paradiso. Materiaal daarvan is terechtgekomen op de dvd “A Sound Relief”. Meteen rijst de vraag: waarom geen dvd in plaats van een (derde) cd met livemateriaal? Ook klopt de titel niet: de opnames zijn niet in 2004, maar in 2005 gemaakt.

Als bonus zijn er op cd3 twee tracks met Wergeland te vinden, opgenomen in Chili in 2010, waar de groep nog steeds erg succesvol is. Van de Paradiso-concerten uit 2005 staat er nog een extra track op deze cd, een afwijkende versie van Kevin’s Telescope. In plaats van deze live-cd had men wellicht beter een breder overzicht van livewerk van The Gathering kunnen samenstellen, met materiaal van “Superheat”, “A Sound Relief”, het fantastische “Sleepy Buildings” en “A Noise Severe”. Dat zou, naast de andere twee schijven, opnieuw een cd hebben opgeleverd waarop de groei van The Gathering vanuit derde, wederom andere invalshoek.

Als er één ding is wat deze verzamelaar toch vooral duidelijk maakt, is dat die de ontwikkeling laat horen van een band die aan de basis van vernieuwende stroming in Nederland heeft gestaan. Within Temptation, After Forever, maar ook Aemen, Epica en Aina, ze zijn alle schatplichtig aan deze nog steeds actieve groep. De meest gewaardeerde line-up met Anneke van Giersbergen steekt nog steeds met kop en schouders boven de rest uit, alhoewel op de laatste paar albums het experiment niet wordt geschuwd en dat houdt The Gathering in beweging.

Voor wie wil terugluisteren en wil ontdekken, is dit een heerlijk pretpakket. Voor de fans is er niets nieuws onder de zon, behalve een fraai boekje. En voor wie wil terugkijken? Daarin schiet deze verzamelaar schromelijk tekort. Of staat er nog een soortgelijke uitgave met 3 dvd’s op stapel? Zo ja, hoog tijd om deze woorden op voorhand terug te nemen.

Wouter Bessels