In de voetballerij is het gebruikelijk dat bij de transfer van een speler zijn contract afgekocht wordt; in de muziekwereld wordt juist verwacht dat een muzikant zijn creativiteit raadpleegt en het contract gewoon uitdient. Zo moest Bruce Soord met zijn band The Pineapple Thief eerst nog een contractueel verplicht album maken bij Cyclops alvorens met het briljante “Tightly Unwound” definitief over te kunnen stappen naar het K-Scope label. Tijdens de opname van “Tightly Unwound” werd dan ook acht weken studiotijd ingeruimd om het hier te bespreken album op te nemen. Het album kreeg de naam “What Have We Sown” en het creëren ervan moet Soord toch werkelijk in een psychische spagaat hebben gebracht. De plaat werd gemaakt met de intentie dat het iets speciaals moest worden voor de fans en dat het een afscheidscadeau moest zijn voor de tien jaar van de band bij Cyclops. Nu zullen beide dit paard beslist niet in de bek hebben gekeken en ook ik heb stellig het idee dat Soord weer zijn beste beentje heeft voorgezet. De geniale man verliest zich wel eens in een donker psychedelisch experimentje, maar de kwaliteit van het gebodene blijft hoog. Hierdoor is “What Have We Sown” met afstand wel de meest ontoegankelijke Pineapple Thief ooit.
De plaat is opgebouwd met een structuur die doet denken aan die van Pink Floyds “Meddle” en ook qua geluid komt hun mengeling van britpop en progressieve rock soms een tikkeltje in de buurt. “What Have We Sown” heeft eveneens een aantal songs op de eerste helft en een flinke epic op de tweede. Wel moet vermeld worden dat Soord en de zijnen bijna een uur muziek op deze schijf hebben gezet en dat is, zeker gezien de aard van het album, zeer lovenswaardig.
De meeste nummers zijn gebaseerd op restmateriaal van eerdere albums en wat mij betreft vormen de eerste drie tracks al het hoogtepunt van het album. Denk niet dat we hier met afdankertjes te doen hebben. Opener All You Need To Know bestaat uit die typische Pineapple Thief-kenmerken zoals een stuwend ritme, akoestische slaggitaar en strijkersachtige toetsen met daaroverheen de prachtig zinderende stem van Soord. All You Need To Know is gewoonweg een heel sterk liedje met een geweldige zanglijn. Dat zeurderige van Soord heeft het helemaal. Het is al vaak gezegd dat The Pineapple Thief veel weg heeft van het succesvolle Radiohead maar in Well, I Think That’s What I Said? klinken ze zelfs meer Radiohead dan Radiohead zelf. De ideeÑ‘n voor dit broeierige nummer stammen uit de Little Man-periode en het is echt een minstens even sterk nummer geworden. Take Me With You is een wat lome aangelegenheid met een fraaie solo op slidegitaar. Dat Soord een man is van weinig woorden blijkt wel uit de vele oneliners die hij altijd in zijn muziek gebruikt en ook in dit nummer is hij alles behalve creatief met taal.
Na deze drie sterke nummers gaat The Pinapple Thief zijn grenzen opzoeken middels het instrumentale Westwind. De acht minuten gaan van start met ambiante klanken die van lieverlee worden uitgebouwd tot een druk en energiek geheel met een zich wel heel vaak herhalende gitaarrif. Die weerbarstigheid mag dan inherent zijn aan avontuurlijke muziek; dit kan je briljant noemen of irritant en langdradig. Ik ga voor alle drie tegelijk. Met het ingetogen Deep Blue World komt er een eind aan het gedeelte met de songs en in gedachten draaien we de plaat om.
Holy mina wat krijgen we nou? 27 minuten lang valt in het titelnummer te horen hoe The Pinapple Thief zich uitleeft. Deze bonk muziek is een aaneenschakeling van hoogstaande psychedelische momenten. Sommigen ervaren dit werkstuk als te lang, maar ik kan geen genoeg krijgen van die heerlijke gitaarsolo’s, die spacy toetsen en die gedreven drums. Dit nummer heeft weliswaar een enorm thc-gehalte, maar ook in mijn altijd frisse koppie beuken de maten met genoegen tegen m’n schedel. Het spreekt voor zich dat het hier wemelt van de tempo- en sfeerwisselingen. Het geheel varieert dan ook van Porcupine Tree-achtige kalmte tot een haast kakofonische drukte.
We mogen blij zijn dat het er in de muziekwereld anders aan toe gaat dan in de voetballerij en dat contracten niet zomaar kunnen worden afgekocht. “What Have We Sown” is dan wel een moetje, het is wel een ontzettend goed moetje.
Dick van der Heijde
Bij de 2013-KScope-editie:
Begin 2013 is dan “What We Have Sown” aan de beurt voor de inmiddels welbekende transformatie naar het KScope-jasje, The Pineapple Thief’s label sinds 2008. Opnieuw is de mix ingrijpend veranderd door Bruce Soord, en klink alles helderder en transparanter. Details die ik bij de Cyclops-editie over het hoofd zag, vallen me pas nu op, zoals het subtiele gebruik van de tweede stem in Take Me With You, om over de kracht van die zalige basgitaar nog maar te zwijgen. De verbeterde productie zorgt ervoor dat “What We Have Sown” meer is geworden dan het tussendoortje waar het veelal voor doorgaat. De heruitgave is tevens voorzien van twee bonustracks, geplaatst na het enorme titelnummer, en dat geeft de plaat tevens meer balans. Want het zal niet verbazen dat de twee bonustracks in kwaliteit niet onder doen voor de rest van het materiaal. “What We Have Sown” straalt een innerlijke rust uit, en neemt de tijd, geeft de luisteraar de ruimte om heerlijk te verdwalen in de muziek, een aspect van The Pineapple Thief die ik bij de laatste twee platen node mis. Ja, dit oorspronkelijke ‘bedankje’ voor Cyclops is door KScope niet alleen gepromoveerd tot een serieuze plaat van The Pineapple Thief, het overklast tevens met gemak zowel “All The Wars” als “Something Here Is Missing”.
Markwin Meeuws