Zeg ‘Canada’ en menigeen denkt wellicht aan die fraaie en opvallende vlag, de Maple Leaf, de tweetaligheid van het land of de (eind)bestemming van veel Nederlandse emigranten. De schaatsfanaten onder ons zullen gelijk één van de snelste overdekte kunstijsbanen ter wereld in Calgary roepen.Blijven wij, liefhebbers van progressieve rock, liever bij onze leest dan denken wij bij dit qua oppervlakte op één na grootste land ter wereld natuurlijk gelijk aan Rush en Saga, twee sinds jaar en dag gevestigde namen. Minder gevestigd – zeg maar nog helemaal niet gevestigd – is het uit de Canadese hoofdstad Ottawa afkomstige moderne progressieve rock ensemble (zo kwalificeren ze zichzelf) The Rebel Wheel. “Diagramma” is pas het tweede officiële album van de in 1991 door multi-instrumentalist David Campbell opgerichte groep. Het is niet duidelijk of de groep in al die jaren zoekende is geweest naar een echt groepsgeluid of dat andere redenen aan deze improductiviteit ten grondslag lagen. Feit is wel dat een overeenkomst is gesloten met een nieuw en ambitieus platenlabel dat zich duidelijk met ‘nieuwe’ groepen wil gaan manifesteren.
Schrijvende over het groepsgeluid komen we gelijk bij een heikel punt. Etiketten plakkende symfomanen zoals wij doorgaans plegen te zijn, houden er niet van om geen etiket te kunnen plakken, daar worden we kriegel van en het maakt ons onrustig. Gelukkig heb ik daar niet zo’n last van en ben er zelfs van overtuigd dat veel van mijn collega’s driftig bezig zijn met het napluizen en uitdiepen van erg veel referenties. Ik wens ze daarbij erg veel succes. Misschien is The Rebel Wheel wel een nieuw geluid aan het creëren en maken zij een nieuwe standaard, wie zal het zeggen. Zeker is wel dat de stijlen progressieve rock, fusion, jazz, maar ook funkrock en zelfs spacerock met elkaar verenigd worden tot een modern en donker geluid. Het frequent gebruik van effecten op synthesizers geven de muziek een erg eigentijds karakter.
Prominent aanwezig in de muziek en bijna alle nummers is de basgitaar van Gary Lauzon. De man heeft onder meer als voorbeeld (hoe kan het ook anders) Geddy Lee (Rush), maar ook Jonas Reingold (The Tangent, The Flower Kings, Karmakanic), Chris Squire (Yes) en Steve Harris (Iron Maiden). Niet geheel ontoevallig allemaal bassisten die bekend staan vanwege hun dominante spel en aanwezigheid bij hun muzikale werkgevers.
Ondanks dat het album in het akoestische en filmmuziekachtige Three Valley Gap, het stevige fusion rock nummer Tempra en het psychedelische Arachnophobia drie instrumentale nummers heeft en ook de andere nummers ruime instrumentale passages hebben, is er veel ruimte voor de aparte wat hese en fluisterende zang van David Campbell. Deze zang ligt je of het ligt je niet, een middenweg is er niet.
Uitschieters – ondanks het constante hoge niveau – zijn toch wel het centraal gelegen titelnummer Diagramma, Hiding In Waiting en afsluiter Awakened, samen totaal goed voor meer dan de halve speelduur van het exact één uur durende album.
Het titelnummer begint swingend met drums, de genoemde prominente basgitaar en ruige akkoorden op Hammond, waarna het nummer over gaat in een atmosferisch en akoestisch stuk met rustige zang van David Campbell. Het nummer culmineert daarna in een smeltkroes van stijlen en afwisselende en opzwepende ritmes, swingende Hammond, rockende gitaar, funky basgitaar en zelfs een spacy en psychedelische passage. Toch valt men op den duur in herhaling en blijkt die meer dan 21 minuten speelduur te lang te zijn. Neemt niet weg dat The Rebel Wheel met dit nummer een eigen geluid probeert neer te zetten en met succes.
Hiding In Waiting is slepend met een afwisselend ritme. De bijna hypnotiserende zang van David Cambell wordt op de achtergrond begeleid door de hoge ijle zang van Angie MacIvor. Tegen het eind van het nummer tref je ook de verreweg mooiste gitaarsolo van de plaat aan.
Het afsluitende Awakened lijkt aanvankelijk een lekker dromerig slotnummer te worden, voorzien van een lekker rustig voortkabbelend ritme en hypnotiserende zang. Een gierende en galmende saxofoonsolo van Angie MacIvor, alsmede gitaarsolo’s en heftige gitaarriffs doen je wel anders beseffen. Na deze eruptie keert het nummer weer terug in die dromerige sfeer. Wat mij betreft had de saxofoon op de plaat een veel prominentere rol mogen hebben.
Dit is nu typisch zo’n plaat die tijd nodig heeft om te groeien om zich vervolgens helemaal meester van je te maken. Die tijd, maar ook een waardig opvolger van “Diagramma” zal moeten uitwijzen of The Rebel Wheel zich ook tot de gevestigde namen uit Canada mag gaan rekenen. Ik ben in elk geval hoopvol gestemd.
Deze plaat is absoluut een aanrader wanneer je open staat voor nieuwe muziek en graag gecultiveerde paden verlaat. En die mogelijkheden zijn er genoeg in Canada.
Hans Ravensbergen