Je moet het maar durven: in een tijdperk waarin bijna iedereen zijn muziek van internet plukt, een nieuw album uitbrengen dat bestaat uit 2 cd’s en een boek met 86 pagina’s in een dvd-doosje…
Those Men, Martin Clarke en Martin Elliott, durven wel meer. “Theman Simpulse” is een conceptalbum, een bijna 160 minuten durend avontuur met een verteller, meerdere stemmen en een bijna ondoorgrondelijk verhaal. Als je het met iets moet vergelijken, kom je toch op “The Lamb Lies Down On Broadway”, “The Wall” en “The Electric Castle”.
Niet dat Those Men zich zo makkelijk laten vangen in een vergelijking. Daarvoor is de muziek te divers en zijn de invloeden te uiteenlopend. Natuurlijk, Pink Floyd en Genesis komen wel voorbij, maar je hoort ook folk, pop, elektronica en heel veel psychedelica. Dat laatste kan bijna niet anders met zo’n lang conceptalbum.
“Theman Simpulse” gaat over een meneertje met die naam (hoewel je die naam ook anders kunt lezen, natuurlijk). Het hele verhaal speelt zich af in vier seconden, de tijd die de man nodig heeft om na te denken over de vraag die zijn vrouw hem aan de ontbijttafel stelt: “Wat is er met je aan de hand, lieverd? Je lijkt jezelf niet.” In die vier seconden maakt de man een reis door zijn eigen D.N.A., verlaat hij via zijn urinebuis zijn eigen lichaam en komt hij via verdamping en hergeboorte weer tot zichzelf. Denk ik. En onderweg komt hij allemaal bizarre types (of archetypes?) tegen, zoals de Pig Freak die een benzinestation runt en The Welcoming Man die hem verdampt en een rinoceros nog een eindeloze rij figuranten waar ik geen chocola van kan maken. Ook in die zin doet het album aan “The Lamb” denken. Er wordt in elk geval een hoop geouwehoerd zonder dat het iets verklaart, in tegendeel.
Al die lappen tekst staan het genieten van de muziek wel een beetje in de weg. Clarke en Elliott zijn geen briljante zangers, maar ze zijn wel in staat een heleboel zeer verdienstelijke, toegankelijke en onbeschrijflijk Engelse muziek te componeren. Daarbij schuwen ze humor niet, zoals in het hilbillie liedje The Skelton met een hoop gekke toeters en piepjes, maar het overgrote deel van de nummers is toch te omschrijven als zacht progressieve liedjes met een heleboel getokkelde gitaren en zachte synthesizers. Het klinkt een beetje alsof Anthony Phillips een hoorspel heeft gemaakt naar een Terry Gilliam film. Helaas, na elk liedje komt de verteller weer een hoop tekst voordragen en de ‘flow’ onderbreken.
Geen absolute hoogvlieger dus, maar een heleboel bijzonder aardige muziek. Je moet er echt de tijd in willen investeren, met je hoofdtelefoon op je oren en het boekje op schoot die bijna drie uur uit zitten. Ik heb het gedaan en – op een enkele wegtrekker na – heb ik me niet verveeld. Ik heb alleen nog steeds geen idee waar “Theman Simpulse” over gaat. Wel bekruipt me het gevoel dat het een uitzonderlijk raar verhaal is, met genante gekkigheid erin. Zo’n verhaal dat je zonder verdovende middelen nooit zal snappen. Een verhaal over een man die een ledikant uitpoept, geholpen door een varken dat zijn hoofd kan veranderen in een bungalow of een tasje zoals je dat bij een juwelier krijgt. Wat? En vooral: waarom?
Toch moet je bewondering hebben voor de makers, die in elk geval de ambitie en het overzicht hebben gehad om zo’n megaproject aan te pakken. Op z’n minst is het een vermakelijk en levendig hoorspel met prettige muziek, op z’n ergst is het een hoop flauwekul met prettige muziek. Win-win, als je het mij vraagt.
Erik Groeneweg