Voor mij is “Fact And Fiction” van Twelfth Night één van dé iconische neo-prog platen uit begin jaren ’80, samen met “Script For A Jester’s Tear” van Marillion en “The Wake” van IQ. Nu is er nog wel genoeg op “Fact And Fiction” aan te merken. De productie rammelt hier en daar, de zang van Geoff Mann is onorthodox en zeker voor symfobegrippen is de muziek ongepolijst. Zelf heb ik de twee laatste punten juist als een kracht van deze Britse band gezien. Want het geeft de muziek een enorme urgentie mee. Bovendien spreekt mij de unieke mix van symfo en new wave met de sterke teksten van Geoff Mann erg aan. Het is nu (in 2022) veertig jaar geleden dat “Fact And Fiction” het levenslicht zag. De muziek is een kind van haar tijd en ademt de sfeer van de jaren ’80. Jane, de weduwe van Geoff Mann (hij stierf al in 1993), noemt de teksten profetisch en daar zit juist ook de kracht en boven tijdelijkheid van de muziek.
Nu is een ‘Definitive Edition’ van “Fact And Fiction” uitgebracht die uit drie schijfjes bestaat. Cd 1 bevat “Fact And Fiction” plus de vier andere nummers van de betreffende opnamesessie. De tweede cd heeft live-uitvoeringen van nummers van “Fact And Fiction” aangevuld met vijf demo’s. Cd 3 bevat uitvoeringen en interpretaties van bevriende muzikanten en bands als Pendragon en Galahad.
De kern van “Fact And Fiction” bestaat uit twee lange nummers. Twelfth Night opent met het ruim tien minuten durende We Are Sane. Een magnifiek nummer dat bestaat uit drie delen. Geoff Mann gebruikt zijn kenmerkende kopstem om de luisteraar in het nummer te trekken. De thematiek is het gebruik van technologie ten behoeve van sociale controle en ordehandhaving. Onnodig om te zeggen hoe actueel dit veertig jaar na dato nog steeds is. Dit is wat Jane Mann bedoelde. Het andere lange nummer is Creep Show (bijna twaalf minuten). Dit indringende nummer staat ook bol van politiek protest en maatschappijkritiek. Het is een appellerende song bovendien, met de nodige Genesis-referenties.
Daarnaast heb je het slepende Human Being, het krachtige This City, het stuwende Fact And Fiction en de instrumentals World Without End en The Poet Sniffs A Flower. De mooiste song heeft Twelfth Night voor het laatst bewaard met Love Song. Een nummer dat mij elke keer weer raakt. Niet in de laatste plaats door de geweldige tekst van Geoff Mann: echt een anthem.
Daarna zijn er nog andere songs te horen van de oorspronkelijke opnamesessie van “Fact And Fiction”. Wat nieuw is op deze cd is dat Being Human (een uptempo versie van Human Being nu door Paradise Locked wordt gelinkt aan East of Eden. De Beatles-cover Eleanor Rigby sluit de eerste cd af.
Wat betreft de andere cd’s is dat met name leuk wat betreft de verzameling. De demo tracks zijn het meest interessant om te luisteren, maar het zijn en blijven eerste aanzetten of nummers die niet goed genoeg waren om een plaats te verdienen op “Fact And Fiction”. Sommige nummers/interpretaties zijn ook te vinden op andere cd’s. Het slotakkoord is uiteraard voor Eh!Geoff Mann Band.
Hoe dan ook, “Fact And Fiction” is en blijft een geweldige cd met een uniek geluid. Ik vind bovendien mooi dat de muziek van Twelfth Night met deze release niet in de vergetelheid raakt en wellicht een nieuw publiek weer kan aanspreken. Voor wie al een versie van “Fact And Fiction” in huis heeft, biedt deze editie een compleet plaatje.