U.K.Album

De Britse formatie U.K. belichaamde eind jaren zeventig de neergang van de progressieve rock onder druk van de opkomst van de new wave en punk in Groot Brittannië. Alle grote dino’s zoals Pink Floyd, Yes en ELP waren al op hun retour en tegen de stroom in werd door een aantal ervaren muzikanten (Bill Bruford, Allan Holdsworth, Eddie Jobson en John Wetton) de nieuwe prog supergroep U.K. opgericht. Hun debuutalbum “U.K.” wordt door veel liefhebbers van het genre als de ultieme vorm van progressieve rock gezien, een unieke mix van prog, symfo en fusion.

In Groot Brittannië was prog echter een vies woord geworden en dus week de band uit naar de V.S. waar ze wel uitermate populair waren. Door te grote verschillen in de muzikale karakters van een aantal bandleden (met name Eddie Jobson versus Allan Holdsworth) viel de band uiteen in Bruford (met onder anderen Holdsworth) en U.K. als trio (Jobson, Wetton en Terry Bozzio). Dit vaak met ELP vergeleken trio nam nog een studioalbum en een live-album op, maar toen was de chemie tussen Jobson en Wetton ook uitgewerkt. In de negentiger jaren hebben beide muzikanten nog een poging ondernomen om de samenwerking nieuw leven in te blazen hetgeen helaas niet is gelukt. In 2009 werden deze gesprekken opnieuw gestart wat ditmaal resulteerde in een aantal reünietournees tussen 2011 en 2015, waarna het doek definitief viel.

Als onder progliefhebbers ergens lang naar uitgekeken werd, is het wel de “U.K. Ultimate Collectors’ Edition”. In de zomer van 2015 werd deze box door Eddie Jobson aangekondigd met de lancering van een crowdfunding-campagne, de zogenaamde Z-Funder, gekoppeld aan zijn eigen platform de Zealots Lounge. Tegen betaling van vijfenzeventig dollar zou je met kerst (2015) de ultieme U.K.-verzamelbox thuis gestuurd krijgen met daarin geremasterde versies met de hoogste geluidskwaliteit van de drie U.K. albums, een cd met het legendarische “Penn’s Landing” concert (Philadelphia) van de originele line-up in 1978, het Reunion concert uit 2011, een boek met het complete verhaal van de band en foto’s uit Jobson’s eigen archief en bovendien extra bonusmateriaal. Voor vijftig dollar extra kon je een boek bestellen met daarin transcripties voor gitaar en keyboard van U.K.-composities.

Inmiddels zijn we een klein jaar verder en is het kleinood uitgedijd naar een verzameling van, schrik niet, achttien cd’s, waaronder vier blu-ray audio-schijfjes. In de detailhandel kost de box inmiddels het lieve bedrag van zo’n tweehonderdveertig Euro. Diegenen die destijds bij de Zealots Lounge als Z-Funder hebben ingeschreven klappen nu in hun handjes, want zij hebben dezelfde box voor het oorspronkelijke bedrag van vijfenzeventig dollar, omgerekend ongeveer zeventig euro. Voor dat bedrag heb je nu van de drie reguliere U.K.-albums een geremasterde versie, een blu-ray-audio versie met een high fidelity 24-bit/96k geluidskwaliteit en van de studioalbums een schijf met extra’s. Tevens heeft Jobson naast het al gememoreerde concert in Philadelphia, ook nog de concertopnamen van Boston (bekend als de bootleg “Concert Classics, Vol. 4”) en Cleveland uit 1978 toegevoegd. Van het “Night After Night”-album is nu een extended version toegevoegd met aanvullende opnamen van het toenmalige concert in Tokyo. Deze concertregistratie is op verzoek van Jobson geremixed door de legendarische Bob Clearmountain. Voor ondergetekende is de registratie (waarschijnlijk door de KRO-radio) van het laatste U.K.-concert in de Vereeniging in Nijmegen, 17 december 1979, van nostalgische waarde. Het geheel wordt gecomplementeerd met de opnamen van het Reunion-concert uit 2011 en een schijfje met radio-interviews met Jobson en Wetton uit 1978 en 1979.

Fans die de originele albums in hun bezit hebben, krijgen met deze box een ware drietrapsraket in handen. De originele albums uit 1978 en 1979 staan bekend om hun donkere en stoffige geluid. Jobson heeft zowel de studioalbums als het “Night After Night” en “Reunion”-album geremasterd in de vermaarde Abbey Road studio’s in Londen en heeft daar, geluidstechnisch gezien, werkelijk een huzarenstukje mee verricht. De standaard remasters op cd klinken al een stuk helderder en krachtiger dan het origineel. Maar als je de blu-ray versie beluistert, weet je niet wat je overkomt. Vooral het debuutalbum klinkt alsof het vorig jaar is opgenomen en knalt werkelijk vooraan uit je speakers. De alom geroemde Steven Wilson remixen verbleken hier volkomen bij.
Op disc twee is het debuutalbum ontdaan van zang en solo’s. Dan hoor je pas echt hoe goed deze band werkelijk was. Daarbij speelt Bruford als drummer een krachtigere rol dan hem vaak is toegedicht in die jaren. De algemene opvatting was destijds dat Bozzio in de triobezetting veel meer power aan de dag legde dan Bruford. Op disc vijf, met de opnamen van het Penn’s Landing concert, bewijst Bruford andermaal het tegendeel. Wat een gedreven spel, van de hele band overigens.

De opnames op disc vier, vijf en zes laten met momenten het gebrek aan eenheid horen. Holdsworth wisselt sublieme passages (vaak solo’s) af met slordig spel in de overgangen en als begeleider. Interessant daarbij zijn vooral de nummers in wording die later op het “Danger Money”-album terecht zouden komen. In de kwartetbezetting krijgen de overgangen in deze nummers vaak een jazzy twist mee waarna de compositie een beetje in de lucht blijft hangen. De band hinkt hier duidelijk op twee gedachten. Jobson en vooral Wetton hebben dat op het tweede album veel directer aangepakt waardoor de nummers in een krachtiger rock-jasje werden gestoken.

Disc acht met extra’s van “Danger Money” had van mij niet gehoeven. De drumtracks van Danger Money en Carrying No Cross met ‘guiding toetsen’ op de achtergrond zijn verre van interessant. De b-side When Will You Realise is een volgende weifelende stap van Wetton richting Asia.
De blu-ray van “Night Afger Night” heeft een stereo en een 5.1 versie. Bij de 5.1 versie krijg je nóg meer het idee dat je je in de concerthal bevindt.
De originele opnamen van “Reunion” waren zowel in beeld als geluid van mindere kwaliteit. Daar heeft Jobson met de blu-ray versie niet heel veel aan kunnen verbeteren.
Marco Minneman is natuurlijk een fantastische drummer, maar met name in het repertoire van het debuutalbum mist hij het avontuurlijke van het spel van Bruford. Machacek geeft hier een knappe demonstratie van hoe je Holdsworth speelt. Jammer is dat Wetton zijn baspartijen, mede onder invloed van de Carpaal Tunnel aandoening aan zijn rechterhand, behoorlijk heeft moeten vereenvoudigen. Een gemis vind ik het ontbreken van opnames van reünieconcerten met Bozzio of Virgil Donati op drums.

Op de opnames uit Nijmegen horen we een band waarbij de finesses soms ontbreken, Jobson zijn Hammond vaker inruilt voor de Yamaha CP70 en Wetton die vocaal op zijn tandvlees loopt. De setlist wijkt behoorlijk af van Night After Night extended.
In het eerste interview op disc zeventien vertellen Jobson en Wetton hoe de band is ontstaan en waarom ze in de V.S. populairder zijn dan in het Verenigd Koninkrijk. In het tweede interview wordt vooral gepraat over de transitie naar de triobezetting en de nieuwe muzikale koers. Voor de liefhebbers van U.K. zullen deze interviews niets nieuws bevatten.

Het vierenzestig pagina’s tellende boek in kleur bevat mooie foto’s van de band, veel informatie over de opnames op de cd’s en het hele verhaal van U.K. door de ogen van Eddie Jobson, waarbij hij wel zijn best doet om het verhaal, met name over het uiteenvallen van beide line-ups zo genuanceerd mogelijk te vertellen.
Het geheel is verpakt in een stevige doos van dertig bij dertig centimeter met daarin zes kartonnen trays met elk drie cd’s en het even zo grote boek.

Eddie Jobson heeft veel werk gemaakt van deze box. Hij heeft er ontzettend veel tijd en energie in gestoken, heeft met de nodige tegenslagen te kampen gehad (rechten op eigen muziek die verkocht waren en materiaalpech), maar heeft alles in het werk gesteld om die plooien weer glad te strijken. Daardoor heeft het hele project ook de nodige vertraging opgelopen en is kerst 2015 bijna kerst 2016 geworden.
Als liefhebber moet je voor deze box een flink bedrag neertellen, maar dan heb je ook wat. Vooral de blu-ray audio discs, de opnamen uit Philadelphia en Nijmegen en de vormgeving springen er voor ondergetekende uit.
De grote vraag blijft echter wat Jobson nu op muzikaal gebied gaat doen. Het verleden leert dat de samenwerkingen die hij aangaat, vaak niet lang standhouden. Het is een muzikant die graag alle touwtjes in handen heeft. Bij de samenstelling van deze box heeft dat goed uitgepakt, zij het met vertraging.

Math Lemmen