UlverDVD

De Noorse band Ulver staat niet direct bekend om de toegankelijkheid van hun muziek. Moeilijke teksten, vaak direct overgenomen uit het werk van dichters als William Blake, worden gecombineerd met muziek die bestaat uit geluidstapijten waar dreigende melodieën en zang uit opkomen om dan even later weer te verdwijnen in de ondergrond. Alle aspecten van de muziek werken samen om een bepaalde sfeer te scheppen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de eerste dvd van het gezelschap, “Norwegian National Opera: Live in Concert”, ambieert een Wagneriaans Gesamtkunstwerk te zijn, een werk waarbij tekst, muziek, performance, podiumaankleding, beeld en licht samen voor een overrompelende geheelervaring moeten zorgen.

Het concert op de dvd is een van de eerste optredens van het gezelschap, dat tot 2009 nog nooit op de planken had gestaan. Na geslaagde optredens in vermaarde zalen in steden als Parijs, Londen en Berlijn gaf de band een concert in de Noorse Nationale Opera in Oslo, dat werd opgenomen voor deze release. Het concert is een combinatie van duister muzikaal en visueel spektakel. Naast het optreden van de band zelf is er zeer veel aandacht voor de visuele dimensie. Niet alleen is de belichting subliem en worden er prachtige videobeelden geprojecteerd, maar de band wordt ook bijgestaan door performanceartiest Ian Johnstone. De dvd begint met een langgerekt shot waarop hij op het podium opgehangen lijkt te zijn, en ook later tijdens het concert voegt hij met zijn lugubere act veel toe aan de zeggingskracht van de melancholische muziek van Ulver.

De nummers die de band speelt vormen een dwarsdoorsnede van het uitgebreide oeuvre van de band. Er is niet alleen aandacht voor “Wars of the Roses” uit 2011, maar ook voor eerdere albums als “Shadows of the Sun” uit 2007 en het vermaarde “Themes from William Blake’s The Marriage of Heaven and Hell” uit 1998. Hierbij moet wel aangetekend worden dat net als op de albums veel van de muziek uit minimalistische klanktapijten bestaat. Zo opent het album met Moon Piece, dat bestaat uit een aantal minuten ingetogen pianowerk, en worden de nummers met veelal ambient elektronica met elkaar verweven. In combinatie met de donkere visuele ondersteuning maakt dit de dvd een bezwerende ervaring.

Sinds 2009 maakt het Engelse Wunderkind Daniel O’Sullivan ook deel uit van Ulver. O’Sullivan is onder meer bekend van zijn werk met stilistisch uiteenlopende groepen als Guapo, Sun O))) en zijn soloproject Mothlite, en met zijn brede oriëntatie en vaardigheden bleek hij een uitstekende toevoeging. Zoals blijkt op de dvd, maar ook op “Wars of the Roses”, draagt hij veel bij aan het geluid van de band, dat nog geraffineerder is geworden dan voorheen. Een nummer als Eos, van “Shadows of the Sun”, wordt door O’Sullivan’s subtiele gitaarwerk extra mooi, en ook elders verrijkt hij de muziek met zijn spel.

Om terug te komen op mijn operalesje van de eerste paragraaf: met “Norwegian National Opera”, opgenomen op een zeer passende locatie, is Ulver er mijns inziens uitstekend in geslaagd om een hedendaags Gesamtkunstwerk af te leveren. De muziek van de band is op zich al bijzonder sterk, maar in combinatie met de belichting, het beeldmateriaal, de performance en de presentatie wordt zij nog overtuigender – en daarbij is de dvd-uitgave zelf ook nog eens prachtig vormgegeven. Liefhebbers van duistere ambient progrock (of van prachtige concertregistraties) zullen dan ook veel plezier ondervinden van deze release.

Christopher Cusack