Van Der Graaf GeneratorAlbum

Your time starts now…

Tijd, wiskunde, het is allemaal abracadabra voor me. Toch maakt de Britse band Van Der Graaf Generator (VdGG) er min of meer een themaplaat over. Op de achtergrond van de prachtige blauwe hoes vind je louter nullen en enen. ‘Everything’s in code’ zingt Peter Hammill in Mr. Sands, ‘E to the power of i time’ in Mathematics en ‘You can make a matrix pattern out of almost anything’ in 5533. Help!

Time to depressurise, my nerves are shot to hell…

Gelukkig gaat deze derde VdGG-plaat sinds de geslaagde reünie van 2005 natuurlijk niet louter over wiskunde. “A Grounding By Numbers” is – om maar gelijk met de deur in huis te vallen – een fantastische plaat, en ik durf het zelfs uit te roepen tot een onbetwist meesterwerk. Het zal zonder enige twijfel een voorname positie in de eindejaarslijstjes gaan innemen.

Het feit dat “A Grounding In Numbers” maar liefst dertien nummers in slechts 48 minuten afwerkt, was reden voor lichte paniek op diverse fora. De fan kan zich echter troosten in het feit dat de nummers allemaal min of meer in elkaar overlopen, zodat feitelijk van één lange suite kan worden gesproken. De verleiding bestaat derhalve “A Grounding In Numbers” de A Plague For Lighthouse Keepers-anno 2011 te noemen, maar dat zou zowaar de nieuwe plaat te kort doen.

You better believe it…

“A Grounding In Numbers” is niet alleen beter, maar ook onvergelijkbaar met alles wat Hammill, Evans en Banton tot dan toe met zijn drieën hebben gepresteerd. Ook vergelijkingen met de verrichtingen van VDGG in de jaren ’70 gaan mank. Hooguit kunnen nummers als het ruige Highly Strung worden gelinkt aan “Nadir’s Big Chance”, een soloplaat van Peter Hammill uit 1974. Maar het is zoeken. De constatering is derhalve dat VDGG volkomen thuishoort in deze tijd, en dat het dus geen schande is van deze plaat te genieten zonder het rijke verleden te kennen.

I can’t see my stream…

Het is ook een buitengewoon emotionele en openhartige plaat. Bunsho is vooral opmerkelijk vanwege het kijkje wat we mogen hebben in Hammill’s blik op zijn eigen oeuvre. Conclusie: je weet als artiest nooit hoe je publiek zal reageren. Ook de presentatie van deze plaat zal om die reden door de betreffende muzikanten met spanning worden afgewacht.
In Snake Oil worden sektes onder de loep genomen en Embarrassing Kid is een terugblik naar de pubertijd en de keuzes toen gemaakt waar je nooit meer voor kan weglopen. Beide tracks – en dat is op de plaat geen uitzondering – staan bol van de typische tempowisselingen en bijzondere sfeertekeningen waar VdGG patent op lijkt te hebben. Daarbij is de productie en de mix door niemand minder dan Hugh Padgham om door een ringetje te houden.

He scattered himself all over the place…

Zo rustig als de plaat begint, zo plechtig en majestueus eindigt hij ook weer, met het prachtige All Over The Place. Zijn geheimen heeft hij mij na talloze luisterbeurten nog niet volledig prijsgegeven. Prachtige tekstregels als ’there’s no smoke without fire’ en ‘what you see is what you get from me’ moet ik vanwege de lengte van deze recensie voor de luisteraar laten liggen. En gelukkig maar, want er valt ook voor mij nog genoeg aan dit werkje te ontdekken.

Ik ben blij met de lengte, en met de afwezigheid van storende factoren als bonustracks of een bonus-dvd. Het feit dat deze plaat ook als lp uitkomt, hoewel inmiddels geen uitzondering meer, is passend. De drie heren zijn dik in de zestig, en steken dat aspect niet onder stoelen of banken, maar bewijzen anno 2011 dat muziek gebracht vanuit het hart altijd actueel is. Ik had hoge verwachtingen van “A Grounding By Numbers”, en ik ben niet teleurgesteld. Het blijkt niets minder dan een meesterwerk. Dat is toch wel een verrassing.

Markwin Meeuws

CD:

LP: