VangelisAlbum

“Spiral” is het derde studioalbum van Vangelis onder zijn artiestennaam. Evenals “Heaven And Hell” en “Albedo 0.39” nam hij het album op in zijn eigen Nemo Studios te Londen. Vangelis hield op “Spiral” alles in eigen hand. Tot en met het hoesontwerp aan toe.

Dat de Griek op zijn vroege albums flink aan het experimenteren was blijkt onder meer uit het gebruik op dit album van de Yamaha CS-80. Deze polyfone en analoge synthesizer stamt uit 1976 en was in die tijd revolutionair. Vangelis bleef deze synthesizer overigens in de volgende jaren gebruiken. Verder kent het album in tegenstelling tot zijn voorgangers sequencers.

Voor “Spiral” heeft Vangelis zich laten inspireren door de Chinese filosoof Lao Tse, de uitvinder van het zogenaamde taoïsme. De tekst ‘Going on means far. Going far means returning’ onderaan de albumhoes met de plug en spiraalvormige microfoonkabel vindt daar ook zijn oorsprong.

Zonder dat veel mensen het bewust zullen weten is “Spiral” het meest bekende en wellicht succesvolste synthesizeralbum van Vangelis. Het album kent maar liefst drie nummers die als single zijn uitgebracht. Voor mij persoonlijk had het openingsnummer Spiral grote impact. Dat kwam door de toepassing van zogenaamde loops’: het geprogrammeerde voortdurend herhalen van hetzelfde toetsenloopje, waar dit nummer indrukwekkend mee begint. Pas later hoorde ik dat we hier te maken hadden met zogenaamde sequencers. Bovenop deze alom aanwezige ritmeboxjes horen we Vangelis zes minuten soleren.

Het rustige en voortkabbelende Ballad bestaat voor een groot deel uit woordloze zang die met behulp van een zogenaamde vocoder wordt voorgebracht. Dervish D is single nummer twee. De titel zal weinig mensen bekend klinken. De melodie daarentegen wel. Opnieuw horen we een sequencer en door elkaar lopend toetsenspel van Vangelis.

To The Unknown Man, de derde single van ruim negen minuten, spreekt wellicht het meest tot de verbeelding. Het is een van de bekendste nummers met een melodie die veelvuldig is gebruikt in radio- en televisieprogramma’s. Wanneer het militair aandoende ritmepatroon intrede doet ontstaat iets majestueus. Het nummer bewijst dat de grootste en bekendste synthesizer hits bestaan uit slechts een beperkt aantal noten. Wat dat betreft heeft Jean-Michel Jarre daar een goed voorbeeld aan genomen. Aansluitend horen we 3+3. Wederom staat een,  deze keer snelle, sequencer aan de basis van het bijna tien minuten klokkende nummer, waarop de Griek uiteenlopende toetsenpartijen drapeert.

Als extra nummer op deze heruitgave is deel twee van To The Unknown Man toegevoegd. Het nummer staat qua melodie los van deel 1 en completeert een album dat in mijn beleving een klassieker is in het genre EM.

Hans Ravensbergen