Virgil en Steve HoweAlbum

De onverwachte dood van Virgil Howe, de jongste zoon van – inderdaad – Steve Howe, de gitaarheld van supergroep Yes op 11 september 2017, deed een lichte siddering door de progwereld gaan.  Ongeloof en ontzetting streden om voorrang. De resterende optredens van de Yestival Tour waar Steve mee bezig was werden onmiddellijk geannuleerd. Vader Steve behoeft geen nadere introductie. Hij werd wereldberoemd als gitarist van Yes, speelde in andere bands als GTR en Asia en bouwde ook een persoonlijk oeuvre op. Zoon Virgil kreeg de muziek met de paplepel ingegoten en het wekt dan ook geen verbazing dat hij ook actief was de muziekscene. Hij was zeer veelzijdig, speelde in diverse bands, waaronder als drummer in rockband Little Barrie,  werkte ook met zijn vader, produceerde en was actief als dj.

Het toeval wil dat vader en zoon aan een gezamenlijke cd werkten, waarvan de opnamen voor het begin van de Yes tour al waren afgerond en die in het najaar van 2017 uitgebracht zou worden. Steve besloot de release van dit gezamenlijk werkstuk toch door te laten gaan en onder deze bijzondere omstandigheden kunnen we dus nu luisteren naar  “Nexus” van Virgil & Steve Howe.  De cd is als volgt tot stand gekomen. Virgil kwam met negen ideeën voor nummers, met name gebaseerd op een eenvoudige pianotune. Steve voegde hier dan gitaarpartijen aan toe, waarna Virgil de composities afmaakte en het complete instrumentarium toevoegde. Zo groeiden deze duetten uit tot volwaardige nummers. Twee nummers uit eerdere sessies werden toegevoegd om het album te completeren. Eentje daarvan schreef Virgil als eerbetoon aan een overleden vriend. Wat een wrange samenloop. Virgil speelt alles behalve de gitaarpartijen: basgitaar, drums en toetsen.

En je hoort inderdaad de beschreven opbouw van de nummers terug: betrekkelijk eenvoudige pianothema’s, waaraan met name het gitaarspel van Steve is toegevoegd. Hierover is een sausje van synthesizers en soms wat geluidseffecten gegoten. De ritmesessie blijft op enkele uitzonderingen na behoorlijk op de achtergrond en verheft zich in muzikale zin bepaald niet.

Het voelt wat ongemakkelijk om een recensie te schrijven over het werk van een duo waarvan een van de leden kortgeleden is overleden. Een kritische noot lijkt bijna ongepast. Het moet er toch maar van komen. De kwaliteiten van Steve Howe staan bijten kijf. In zijn lange carrière heeft hij prachtige dingen laten horen. Het is zeker geen straf om deze virtuoos op akoestische-, elektrische- en steelgitaar te horen spelen. Maar Steve lijkt op deze cd niet het beste uit zichzelf te halen. De bijna spreekwoordelijke foutjes in zijn spel zijn ook op “Nexus” weer te horen. De composities hebben te weinig zeggingskracht om echt tot de verbeelding te spreken. Er is ook geen nummer dat er echt uitspringt.

Je kunt ook voor een andere benadering kiezen. De elf korte nummers zijn luchtige sfeerplaatjes, die door het gebruikte instrumentarium, het variëren in ritmes, het toevoegen van geluidseffecten en het gevarieerde gitaarspel juist voor de broodnodige subtiele afwisseling zorgen. Van licht dromerige jazz gaat het via flarden filmische geluid naar spacy klanken. Het tempo is altijd aangenaam laag en nergens klinkt het ‘heavy’. “Nexus” is zo beschouwd prima als achtergrondmuziek te gebruiken.

Eenieder mag er het zijne van vinden. “Nexus” is in elk geval een bijzonder document geworden dat voor altijd in het teken zal staan van de intrieste gebeurtenis die een zwarte bladzijde zal blijven in het leven van de familie Howe en andere naasten van Virgil. Muziek kan op veel manieren op een positieve wijze iemands stemming verbeteren. In deze situatie is de kwalificatie troostrijk zeker van toepassing.

Fred Nieuwesteeg