Daar een nieuw album van Tool al zo’n acht jaar op zich laat wachten ben ik erg blij met deze uitgave van Vitriol. Een album dat in eigen land al in 2012 verscheen, maar pas recentelijk (maart 2014) bij ons beschikbaar is gekomen. Deze Italiaanse band maakt muziek die een zeldzame combinatie is van progressieve rock, postmoderne metal en zeventiger jaren rock en deze met abrupte tempo- en stijlwisselingen omzet in een stijl die het midden houdt tussen Tool, Opeth en Pain Of Salvation.
Complex, a-ritmisch , maar dan met het gevoel van Dream Theater en het sentiment van Anathema. Kan dat hoor ik jullie vragen. Ja dus! Vitriol laat horen dat complex gecomponeerde veelritmische muziek, met wendingen en snel wisselende maatsoorten, toch goed in het gehoor kan liggen en soms minstens net zo stevig als menig (prog)metal band klinkt.
Een opmerkelijke rol is weggelegd voor zanger Gianluca Pappalardo. Deze man is een kunstenaar met zijn stem. Een groot vocaal bereik dat hij weet in te zetten in dienst van de muziek en teksten. Stevig bij Behind The Electric Veil, een intrigerende fluisterende stem die je vasthoudt en boeit tijdens Slowly She Dies en regelmatig een gevoelige, melodieuze zangstem vergelijkbaar met die van Vincent Cavanagh. Maar ook de rest van de band zet met twee gitaristen, een bassist, toetsenist en drummer een prachtig muzikaal speelveld neer dat geen moment doet vervelen.
De opening van het album start als een bak vol herrie, expres slecht geproduceerd en net als je het gevoel krijgt, wat moet ik met deze plaat, slaat het om en blijkt het debuut van deze band professioneel gemixed en geproduceerd te zijn. Dit trucje wordt natuurlijk vaker toegepast, maar het geeft toch het contrast aan met dit verder goed geproduceerde debuutalbum. Het openingsnummer is het stevigste nummer van het album, met metal gitaarriffs, vette drums en zware baslijn. Dit is wat je noemt ‘oorverdovende stilte’. Slowly She Dies vormt hierop een schijnbare tegenstelling met een rustiger start en zachte fluisterende zang. Dat schijn bedriegt blijkt al gauw als dit nummer het tempo opvoert. Het album kent ook meerdere gevoelige passages, zoals in The Frozen Wind, met ogenschijnlijk onsamenhangende emoties, maar met een geweldig gevoelige stem van Pappalardo. Het voortdurend zoeken naar balans tussen innerlijke schoonheid en de ruige buitenkant, het experimenteren met de agressieve component en de zelfbewuste gevoelige emoties wordt onder andere tot uiting gebracht in Despite Your Cries.
De twee instrumentale stukken Sinking en The Continuous Struggle zijn meer soundscapes, waarbij de verschillende effecten het gevoel en thema van het album lijken te versterken, afzonderlijk niet beluisteren, want statische ruis en krakende en piepende dingen zijn los niet om aan te horen, maar onmisbaar in het totale concept.
Vitriol is een acroniem voor “Vista Interiora Terrae Rectificando Invenies Occultam Lapidem” (Enter the bowels of the Earth and through your purification you will find the hidden stone). Oftewel om de echte waarheid te vinden, moet je in het binnenste van jezelf kijken. Het album “Into The Silence I Sink” omringt het thema van stilte, als gevolg van het ontbreken van communicatie. Het indringende ‘I cannot communicate anymore‘ aan het eind van Behind The Electric Veil benadrukt dit thema heel sterk. Het laatste nummer Three Times geeft daaraan nog een religieus tintje. In de stijl van Pain Of Salvation komt de grote ‘Wie ben ik?’ vraag, waarbij Jezus aan het kruis genageld aan God vraagt waarom hij hem verlaten heeft in stilte.
My God, my God, why have you forsaken me?
Into the Silence alone I sink with my broken hopes.
Vitriool is een Italiaanse band die progressieve rock vernieuwt en combineert met gevoelige heavy metal. Beïnvloed door de groten in dit genre bouwen ze aan hun eigen stijl. Complex en toegankelijk, agressief en melodieus. Deze muziek heeft maar één nadeel: dit is geen achtergrondmuziek die je kunt opzetten terwijl je wat anders doet. Deze muziek moet je ondergaan en geconcentreerd beluisteren. Maar de beloning is er dan ook, bij elke luisterbeurt ontdek je nieuwe dingen en wordt het album nog mooier.
Mario van Os