Bij muziek en Estland moet ik automatisch aan het Eurovisiesongfestival denken. Zwaar uitgedoste zangeressen die een tikje vals een zwaar overdreven act opvoeren en dan nog meedingen om de toppositie ook. Dat er ook in dat land progmuziek wordt gemaakt zou bijna niet in je opkomen. Toch heeft het land een paar prima bands voortgebracht. Zoals bijvoorbeeld de band Kaseke die met de albums “Poletus” en “Sonum” begin jaren ’80 indruk maakte met een sterkte mix van Camel en Pink Floyd. En nu dus ook het debuut van deze X-Panda.
De jeugd heeft de toekomst en bij deze jonge band is dat zeker het geval. Deze jongens weten wat ze willen en bruisen van ambitie. Ik durf nu al te stellen dat dit album, samen met dat van Ben Craven, het predicaat ‘meest indrukwekkende debuut van 2011’ verdient. Dit album bestaat uit elf nummers die samen goed zijn voor 70 minuten prog van de bovenste plank. Zeker 80 % van het album is instrumentaal, maar bassist Tamar Nugis beschikt ook nog eens over een prima zangstem en ook zijn uitspraak van het Engels is prima. Zijn stem doet me soms aan die van Martijn Paaschens (Triangle) denken.
De muziek die deze band maakt is een smeltkroes van Dream Theater, Riverside, Planet X, Porcupine Tree, Camel, Sylvan, Katatonia en filmmuziek. Best breed toch? Het is ook echt ongelofelijk wat we voorgeschoteld krijgen. Geweldige tempowisselingen, vooral de vertragingen zijn erg knap gedaan, heerlijk solowerk op gitaar en toetsen en lekker pittig drumspel. Het indrukwekkende snorrende basspel van Tamar Nugis doet aan dat van Mariusz Duda (Riverside) denken. Gitarist Risto Virkhausen is bijzonder veelzijdig. Zijn solo’s kunnen Camel-achtig beginnen en al gaande transformeren naar John Petrucci-achtig spel.
Het is bijzonder moeilijk om een instrumentaal album te maken dat weet te boeien. Al helemaal wanneer het 70 minuten moet fascineren. Deze mannen beseffen dat terdege en zorgen ervoor dat je geen tijd hebt om je te vervelen. Niet alleen in bombast blinken deze mannen uit, juist ook in de rustige stukken is het genieten. Door het toevoegen van viool, blazers en zelfs een kinderkoor is er volop variatie en ruimte voor mooie rustpunten. Neem bijvoorbeeld het nummer Keyboard Solo. Dit is prachtig ingetogen en heeft een ongekend mooie sfeer. Een indrukwekkende mix van Eureka en Jean Michel Jarré met ambient-invloeden. Hoe vaker ik het hoor, hoe meer ik er van onder de indruk raak. Ook Calm Waters is zo’n heerlijk rustig nummer met dit keer een licht jazzy ondertoon.
Maar de band kan dus ook lekker van leer trekken zoals in Crystal Gazing, Black en Revelation. De riffs knallen uit je speakers en de bassist doet je steeds weer verbazen. En steeds weer die zalige solo’s op gitaar en toetsen. Dat de band ambitieus is en van plan is de progwereld te gaan veroveren, blijkt wel uit de uiterst professionele videoclip die de mannen lieten maken van het nummer Revelation. Begrijpelijk dat ze voor dat nummer hebben gekozen, het is up-tempo en het heeft met een grote rol voor het koor en mooi vioolstuk, veel te bieden. En dan is dit nummer nog enigszins recht-toe-recht-aan. Het haalt het niet bij het fenomenale titelnummer Flight of Fancy, naar mijn mening het beste nummer van het album. De videoclip kan je hier bekijken.
Wij bij Progwereld weten wel wanneer een band boven het maaiveld uitsteekt, menigmaal brachten wij onbekende bands onder de aandacht die het bij onze lezers heel goed gingen doen. Ook deze band verdient heel veel aandacht, want dit is een debuut dat gehoord en gekocht moet worden. De cd is momenteel alleen via de band zelf en enkele internationale sites als cdbaby, Itunes en Amazon te krijgen, maar ik zou zeggen zeur je lokale cd-boer de kop van het hoofd en zorg dat hij dit album voor je inkoopt.
Estland, 12 punten!
Maarten Goossensen
Bestel deze cd rechtstreeks bij Discorder