X PandaAlbum

Na het in 2011 verschenen “Flight Of Fancy”, het debuutalbum van de Estlandse band X–Panda, ontpopt Nederland zich als tweede vaderland voor deze progressieve formatie. Dat is niet iets dat zomaar uit de lucht is komen vallen. Flight Of Fancy” is een bovengemiddeld lekker plaatje dat goed aanslaat in het Hollandse. X-Panda brengt op dat album een gevarieerde brok theater en komt met energieke muziek die een smeltkroes is van  melodieuze prog, filmmuziek, metal en jazzrock/fusion. De heren weten er perfect balans te houden tussen virtuositeit en pakkende toegankelijkheid. De wervelende recensie die collega Maarten Goossensen over dat schijfje schreef zal ongetwijfeld de aanzet zijn geweest voor die omarming. X–Panda is dan immers maandenlang talk of the town, hetgeen uiteindelijk leidt tot een optreden in de Pul te Uden. Niet dat je dan het mannetje bent, maar toch. Ondertussen gaan de Estlanders aan de slag met nieuw materiaal. Het ligt dan ook helemaal in de lijn der verwachtingen dat de band voor een opvolger tekent bij een Nederlands label. “Reflections” heet het nieuwe album, Freia Music het label. Alle proggers ter wereld mogen hun borst nat maken voor dit ongelofelijk fraaie album.

Op “Reflections” is de kwaliteit tot in de oneindige macht verheven, waardoor het dan ook nauwelijks voor te stellen is dat de band dit album ooit gaat overtreffen. “Reflections” verschilt in twee zaken essentieel van zijn voorganger en het is juist hierdoor dat het album aanvoelt als een unicum waar iets onschendbaars vanuit gaat. Allereerst is daar een belangrijke bezettingswisseling, want hoe klein deze ook is, de impact ervan is enorm. De band heeft in de persoon van Roland Jairus een nieuwe bassist aangetrokken waardoor Tamar Nugis (de man die voorheen aan de dikke snaren plukte) zich  volledig op de zang heeft kunnen storten. Zo hebben acht van de negen nummers vocalen, terwijl het vorige album grotendeels instrumentaal is. Nugis heeft een prima stem. Zijn expressieve benadering à la  Mike Baker van Shadow Gallery en Matthew Bellamy van Muse is absoluut van topklasse. Hij sleurt je met zijn bezielde stem mee naar alle hoeken van de kamer. De vocale opzet van het materiaal heeft uiteraard grote gevolgen voor de muziek. Er is meer diepgang, de nummers hebben meer zeggingskracht en omdat er minder gesoleerd wordt, klinkt het allemaal veel doordachter.

Het tweede verschil is dat X-Panda op het nieuwe album samenwerkt met een groot orkest. De symbiose tussen de vaak knallende band en de subtiliteiten van het Tartu University Symphony Orchestra is ongekend. Sommige arrangementen zijn dusdanig mooi dat je hard na moet denken of je het ooit al eens beter hebt gehoord. De aanzetten zijn fenomenaal, de ontspanningen zalig en soms word je ondergedompeld in een gothic sfeertje.

Dankzij het perfectionisme van een ieder vormen de composities en de arrangementen een goed geolied geheel. Het is variatie troef en tussen al die tempo- en sfeerwisselingen zal je geen enkele misplaatste overgang vinden. “Reflections” barst dan ook van de dynamiek.

X-Panda komt met van alles. Neem alleen al de eerste drie nummers. Om te beginnen is daar de daverende opener The Game waar de structuur compact is gehouden en de melodie pakkend. Vervolgens komt het theatrale Denial dat met zijn epische vorm goed naar voren laat komen hoe indrukwekkend de samenwerking is tussen band en orkest met als hoogtepunt een magistrale gitaarsolo. Hit And Run is dan weer meer donker. Het bevat tevens de meest heftige passage van de plaat, een fragment dat je gerust hectisch mag noemen met dank aan de bassist die er volle por geeft. Het is trouwens net zo makkelijk om dergelijke woorden te laten vallen met betrekking tot de volgende drie nummers of de nummers daarna. X-Panda  laat het geen moment afweten en ook met het pittige Slave Of Lies, het lichtvoetige Rise Up To Fly en de instrumentale fusion track On The Way is de band  weer een jukebox van zichzelf. Speciale aandacht verdient het als tweeluik op de cd neergezette titelnummer. Wat een enorme muzikaliteit is hier te horen! Het Inner Battle-gedeelte brengt een heroïsche intro met knetterende trombones en heldhaftige gitaarriffs. Daarna ontwikkelt het zich van ingetogen tot triomfantelijk. Silent Friend toont de meer melancholieke kant van de zaak. Gedragen door de prachtige stem van Nugis horen we dartelende fluitmelodieën en gloedvol gitaarspel in de lijn van Little Tragedies. Als je dan denkt dat je het gehad hebt met al deze gevoelens komt het afsluitende Esivanemate Pärand je emoties nog eens opporren. Dit wonderschone liedje heeft de grandeur van een inzending voor het songfestival, maar dan heel heel veel beter. Het zou uit de tijd kunnen komen dat de orkestbak nog gebruikt werd voor de muziek. Het in de moerstaal gezongen nummer heeft namelijk ook iets klassieks. Vaak zie je dat het laatste nummer van een album een beetje bijzonder is. Esivanemate Pärand past wat dat betreft dan ook helemaal in die traditie.

En dan de conclusie, die zal kort zijn. Maarten geeft in z’n recensie van “Flight Of Fancy” Estland twaalf punten, dit met een knipoog richting songfestival. “Reflecions” verdient het om daar overheen te gaan. Liefhebbers van bombastische muziek die met de nodige expressie is neergezet en bij tijd en wijle behoorlijk aan de stevige kant is zullen massaal de joker trekken en X-Panda een welverdiende 24 punten geven.

Dick van der Heijde