Het tweede gedeelte van de jaren negentig waren vruchtbare jaren voor de muziekformatie Yes. Tussen 1996 en 1999 werden er maar liefst vier albums op de mensheid losgelaten. Naast het hier besproken “Open Your Eyes” kwamen ook nog “The Ladder” en het tweedelige “Keys To Ascension” ter wereld. Helaas was het kwantitatieve gedeelte beter verzorgd dan het kwalitatieve, maar daarover later meer.
Tijdens de transferperiode was er weer het één en ander veranderd aan de opstelling van Yes. Na het stille vertrek van Trevor Rabin en Tony Kaye na hét Yes lichtpunt van de jaren ’90 “Talk” en de rumoerige tijdelijke terugkeer van Rick Wakeman tijdens “Keys To Ascension”, was er dus wederom aan de veldbezetting gesleuteld. Billy Sherwood kwam de gelederen versterken. Het mag een publiekelijk geheim zijn dat het vanaf het begin niet echt boterde tussen Sherwood en Yes’ stergitarist Steve Howe, zodat het eigenlijk al van te voren bekend was dat dit huwelijk geen eeuwigheidswaarde zou hebben. Hoe kwam Billy Sherwood dan bij de band? Dit was vooral te danken aan bassist Chris Squire. Squire was bezig met een soloalbum waar ook Sherwood een behoorlijk vinger in de pap zou krijgen. Alleen toen kreeg Chris het idee om een hoop materiaal dat hij al geschreven had voor zijn soloproject in te gaan zetten voor een nieuwe Yes plaat, was het bijna logisch dat Sherwood de ingevallen plaats van de weer vertrokken Wakeman – gedeeltelijk – zou gaan invullen. Dat Sherwood daarbij ook regelmatig de gitaar ter hand zou nemen, was dus tegen het zere been van Steve Howe. Dat Sherwood de beide “Keys” albums naar tevredenheid had geproduceerd werd snel vergeten.
‘Good old’ Roger Dean mocht weer aantreden om de hoes van de nodige likjes verf te voorzien. Deze keer geen futuristisch landschap, maar gewoon het overbekende Yes logo in een opvallende kleur (oranje) op een gitzwarte achtergrond. Op zich niet eens zo gek lelijk maar voor Dean een makkelijke manier van geld verdienen. Waar Roger Dean het dus zichzelf zo makkelijk mogelijk maakte, was het voor het vijftal heren een zwaardere bevalling. Als je “Open Your Eyes” beluistert, krijg je het er bijna zelf moeilijk mee. De zang van Anderson loopt voor geen meter, de voor de Yes-sound zo befaamde samenzang werd in de ban gedaan en je hoorde dat Jon daar maar weinig raad mee wist en het gebodene is regelmatig tegen het valse aan. Helaas is het niet enkel de zang die niet loopt, ook het muzikale gedeelte is aan het dolen. Gitaarsolo’s op het verkeerde moment, toetsen die verkeerd in de productie staan en overbodige drumcomputerachtige slagen vullen de cd die naar de naam “Open Your Eyes” luistert.
Als voorbeeld geef ik het nummer Wonderlove, waarschijnlijk het minst geslaagde nummer van de plaat. Vlakke drumslagen vullen de ruimte, de zang van Anderson is schel en niet vast te noemen en zelfs een tokkelaar van het formaat Howe weet zich geen raad met de ontstane ruimte. Aan de zanglijn is geen touw vast te knopen en de solo van Howe raakt kant nog wal. Op één of andere manier proberen de mannen zoveel mogelijk afstand te nemen van het pompeuze geluid dat “Talk” nou juist zo interessant maakte. Onder het motto ‘Less is More’ probeert Yes vrij minimalistisch over te komen, maar ja… dingen die er voor eeuwig lijken te zijn ingebakken krijg je er niet zo ineens uitgewerkt. Waar Yes nog niet van af was gestapt, was het maken van compacte liedjes. Het langste nummer op “Open Your Eyes” klokt zelfs nog geen zes en halve minuut.
Tekstueel valt er helaas ook weinig te genieten op dit album. De kromste tenen heb ik gekregen bij het flower power achtige Love Shine. Na vier keer “I Won’t Sleep again until I sleep again with you” aangehoord te hebben word je vanzelf chagrijnig… om nog maar te zwijgen van de het statement “1234567 all good people go to…”. Yes bewaart vaak het beste tot het laatst. Dus vol goede moed naar The Solution. Ik kan er niks aan doen maar ook dit nummer weet bij lange na niet te brengen tot wat de heren toch echt wel in zich hebben. De gitaarpartijen zijn log en veel te zwaar aangezet. De drumcomputer is waarschijnlijk weer ingeschakeld en bassist Squire is sowieso niet te horen. De sfeer tijdens dit nummer verwijst regelmatig naar “Talk”. Waarschijnlijk onbewust is er toch wat van Rabin’s bloed in de aderen van de anderen geslopen. Helaas niet zo goed uitgevoerd als toen in 1994 maar uiteindelijk toch nog enigszins aanhoorbaar. Welke persoon toen bedacht heeft om er nog een ‘hidden’ gedeelte aan vast te plakken is niet bekend. Maar wat de reden dan ook is om minuten na The Solution nog allerlei flarden tekst en andere tegeltjes wijsheden er doorheen te jagen, geslaagd is het zeker niet. Sterker nog…
Is het dan allemaal kommer en kwel op deze cd? Eigenlijk wel. Oké, album opener New State Of Mind en het titelnummer kunnen er nog wel mee door en ook het akoestische duet tussen de stem van Anderson en de gitaar van Howe tijdens From The Balcony is wel aardig, maar verder is het toch doffe ellende. Als Yes-fan kun je deze cd beter laten liggen en je interesse verleggen naar een in 2003 verschenen cd van Conspiracy. Deze cd is een samenwerking tussen, jawel, Chris Squire en Billy Sherwood en ze laten hierop horen dat het wel degelijk kan.
Zo, “Open Your Eyes” even terug in de kast zetten en dan genieten van “Close To The Edge“, “Talk” of “The Yes Album“.
Sander Kok