Zero Times EverythingAlbum

Dit bijzondere Amerikaanse trio ontmoette elkaar voor het eerst tijdens een Guitar Craft Seminar van Robert Fripp. Richard Sylvarnes nodigde Tony Geballe en Pietro Sussino uit om live muziek te spelen bij een film die hij gemaakt had. Het was bedoeld als een tijdelijk projectje, maar er was een goede klik en het projectje werd een band, een debuutalbum en nu een dubbel-cd met maar liefst bijna 130 minuten muziek.

Over die muziek moeten we het wel even hebben vrienden, want dit is een hele kluif. Zero Times Everything maakt experimentele muziek, avant-garde, post-industrieel, noise, punk, ergens tussen Autechre en Genesis, al moeten rabiate liefhebbers van Supper’s Ready er geen al te hoge verwachtingen van hebben. Het klinkt erger dan het is, maar veeleisend is dit album wel.

Opener You Are Here deed me aan Meat Beat Manifesto denken, maar het liedje dat er op volgt, Razorblade Keychain, klinkt alsof The Sex Pistols een compositie van King Crimson spelen, rauwe rock met een ambient middendeel. The Same Flat Field is de spannende soundtrack van een niet bestaande film, scheve vegen vioolmuziek over een elektronisch drummetje, halverwege onderbroken door harde witte ruis. Ice Report gaat over het radiocontact tijdens de ramp met de Titanic, de teksten worden voorgedragen tegen een achtergrond van elektronische muziek en gitaarpartijen die veel te danken hebben aan Robert Fripp.

Zo wisselen stevige, dromerige en hectische stukken elkaar af. Veel elektronica dus en filmische muziek. Blisterine is tamelijk rechte gitaarrock, Milky Black Sun zou op “Ummagumma” kunnen staan, Sound Tenement klinkt alsof er vijf minuten lang gitaren in- en uitgeplugd worden, terwijl Vangelis een moppie zit te spelen, Tears In The Waterfall is gewoon een mooi stukje gitaargetokkel; het gaat maar door en het is allemaal even boeiend, hoewel niet allemaal even mooi.

De ambities van Sylvarnes en zijn mannen zijn niet mis; het dubbelalbum gaf ze de ruimte om deze experimenten uit te werken, ongehinderd door de beperkingen van een enkele cd, maar ze wilden ook een podium bieden aan een aantal, veelal New Yorkse, avant-garde muzikanten, waaronder zanger Bradley Eros, DJ Rachael Guma en gitarist Reg Bloor. Het maakt de plaat zeker afwisselender en het geluid rijker; de bewerkte piano van Arevalos is bij voorbeeld een mooie toevoeging aan het zweverige begin van Milky Black Sun, dat door de toevoeging van dikke lagen Mellotron uiteindelijk het karakter krijgt van Krautrock uit de eerste helft van de jaren ’70.

Die ambities klinken nog het meest door in de langere stukken, zoals Die Nacht Ist Leben, een bijna twintig minuten klokkende compositie op tekst van Sven Marquardt, een Berlijnse nachtclub legende, over een maatschappij die buitenbeentjes niet tolereert. Al snel ontwikkelt het stuk zich tot een oefening in gitaarmishandeling, als Bloor de meest gepijnigde klanken uit zijn instrument wringt op een ritme van dreunende machines. Onbarmhartige herrie die zelfs de meest geoefende noise fan even doet verzitten. Oculus is leuk omdat de muziek gedicteerd wordt door het toeval: King Crimson gitarist Markus Reuter tekende een schema vol genummerde muzieknoten. Vervolgens werd met een roulettespel bepaald welke nummers en dus welk noten gespeeld moesten worden. Het resultaat is af en toe per ongeluk heel mooi, maar soms ook niet.

Het langste stuk van de plaat, Lux Aeterna, is een potpourri van geluidsfragmenten, zoals acteur Federick Neumann die de tien meest populaire manieren waarop de aarde vergaat voorleest, een stukje hoorspel uit de jaren ’50 en een liturgische tekst. Het doet nog het meest denken aan Revolution 9 van The Beatles, maar dan met veel krijsende gitaren op de achtergrond, al wordt het geluidsdecor wat later in het nummer een stuk rustiger en eindigt het zelfs quasi-hemels met engelenzang. Eigenlijk is het nummer, in zijn veelheid aan stijlen en geluiden, een geschikte samenvatting van het héle album.

Hoe knap of indrukwekkend die langere stukken ook zijn, voor mij schuilt de meeste aardigheid in de wat kortere stukken als The Sound en Coda, waar gitaren en synthesizers samen klinken in plaats van tegen elkaar vechten. Daarmee verraad ik wel geen echte fan te zijn, maar dat hoeft ook niet om toch van deze muziek te kunnen genieten. De plaat in één sessie beluisteren is overigens geen sinecure, maar de luisteraar krijgt er veel voor terug. Zero Times Everything is progressief in de ware betekenis van het woord; het avontuur van het experiment pakt in veel gevallen erg goed uit op deze monumentale plaat en dat is een grote verdienste.