Within TemptationAlbum

Eigenlijk is “Enter”, het debuut uit 1997 van Within Temptation, door het enorme succes van “Mother Earth” een bijzondere cd geworden die de meeste liefhebbers pas in tweede instantie hebben leren kennen. De cd is bijzonder omdat de schijf al zo goed de richting van de gothic metal laat horen, die Sharon Den Adel en haar mannen op wilden. Tevens zijn de zangkwaliteiten van Den Adel dan al van uitzonderlijke klasse, maar “Enter” is vooral zo bijzonder omdat Within Temptation er nog duidelijk zoekende is naar de grenzen van hun mogelijkheden. Persoonlijk heb ik het geluk gehad “Enter” te leren kennen vlak nadat hij uitgekomen was en ik kan je dat zeggen: sommige stukken sloegen me recht in m’n gezicht, zo imposant. Deze sensatie kon denk ik alleen maar plaatsvinden omdat “Mother Earth” nog niet was geboren.

De eerste drie nummers (Restless, het titelnummer Enter en Pearls Of Light), wisten me al meteen te overrompelen. Ze vormen het sterkste gedeelte van de cd. Den Adel geeft met haar magistrale engelenstem in opener Restless een visitekaartje af dat je nooit meer wil kwijtraken. Nog steeds staat dit nummer zeer hoog in m’n Within Temptation top tien allertijden. Piano en celloklanken zetten het nummer in, een vervormd gitaarakkoord haalt uit, een korte solo weerklinkt en terwijl de toetsen de boel opblazen worden we verleid door die schitterende stem die ons in hogere sferen brengt.

‘Welcome to my home’ gromt Robert Westerholt met zijn lugubere gruntstem in het titelnummer. We zijn direct weer terug op aarde. Op “Enter” experimenteert Within Temptation nog rijkelijk met deze gimmick. De meeste lezers van Progwereld zijn weliswaar niet kapot van een dergelijke grafstem, het contrast dat Westerholt er in dit nummer met de engelenstem van Den Adel mee schept is op z’n minst indrukwekkend te noemen. Het is hemel en hel. Het nummer is breed, orkestraal, pompeus, kolossaal en krachtig. De synthstrijkers stuwen voort, de drumbreaks spetteren in de productie van Oscar Holleman de boxen uit, het is machtig.

Toen ik deze cd indertijd voor het eerst hoorde was het onmogelijk om de stem van Den Adel niet te vergelijken met die van Gathering-zangeres Anneke van Giersbergen. Daar denk ik ten aanzien van deze debuut-cd nog steeds zo over, te meer daar beide dames inmiddels hun eigen unieke geluid hebben ontwikkeld. Ook muzikaal zijn er de nodige overeenkomsten met de Brabantse groep. Zo hadden passages uit het titelnummer en het magnifieke Pearls Of Light niet misstaan op tijdgenoot “Nighttime Birds”.

Maar dan… met het heftige Deep Within lijkt er een donkere waas over de muziek te zijn getrokken. De sfeer wordt grimmiger, de gitaren loodzwaar, de grunt krijgt de hoofdrol en de slepende bas dendert door. Gelukkig blijven de tempi op een acceptabel niveau en krijgen we geen irritant gebeuk. Wel krijgt de China (het bekken met die omgevouwen rand) er flink van langs. Ook de synths van Martijn Westerholt klinken ongeremd kolossaal en het lijkt wel of hij er een schepje bovenop heeft gedaan. Jammer dat het verrassingseffect van de strijkers- en koorklanken er een beetje af is. Hierdoor gaat de muziek enigszins op elkaar lijken en toch blijven de oortjes voortdurend gespitst. Het lange intro van Gatekeeper en de fonkelende piano in afsluiter Candles geven daar dan ook alle redenen toe. In dit gedeelte van de cd ligt de nadruk minder op de stem van Den Adel. De passages die ze wel zingt (nu vaak tegelijkertijd met de grunt) reken ik tot de hoogtepunten van deze helft, momenten om naar uit te kijken. Zij zorgt hier voor het licht in de duisternis. Tjonge, wat ben ik indertijd onder de indruk geraakt van haar hoge, warme en breekbare maar toch ook krachtige stemgeluid.

De band heeft de grunt wijselijk laten varen op “Mother Earth” om zodoende een doorbraak te kunnen realiseren bij het grote publiek. Als gevolg hiervan heeft “Enter” een eigen gezicht dat niet gemist mag worden. Dit debuut is beslist geen zwakke voorganger van “Mother Earth”. “Enter” laat de jeugdige onbevangenheid horen van een stelletje hemelbestormers en is daarmee een uitnodigende binnenkomer.

Dick van der Heijde