MuseAlbum

Het zal 1999 of 2000 zijn geweest dat ik met enkele kameraden muziektips aan het uitwisselen was en dat iemand een nummer Muscle Museum aankaartte van een band genaamd Muse. Vreemde titel, vreemd liedje… moet je die zanger eens horen! Het begon zelfs een beetje flamenco-achtig om dan uiteindelijk in het refrein meer in ‘standaard’ (hard)rock territorium aan te komen. Ik was wel gecharmeerd van het nummer, al bleef de charmering enige tijd bij dat ene nummer steken.

Muse is later een grote naam geworden en de diverse cd’s zijn ook hier een voor een in de kast terechtgekomen. De muziek is tegelijkertijd eigen en derivatief. Het was indertijd salonfähig om moderne rockbands als Radiohead-kloon weg te zetten en het moet gezegd: vooral (doch niet uitsluitend) aan “The Bends” is dit Engelse drietal op “Showbiz” meer dan eens schatplichtig. Minstens zo karakteristiek is echter (vooral op latere albums) de bombast die wel wat herinneringen oproept aan het oudere werk van Queen.

Of de naam van Muse in verband gebracht mag worden met de term ‘progressieve rock’ is een vraag waar al de nodige verhitte discussies over gevoerd zijn. Persoonlijk zou ik geneigd zijn ze in de periferie te plaatsen, evenals de beide aangehaalde referenties. Als de kwaliteit hoog genoeg is, mag een perifere band evengoed ook in het zonnetje staan. Wellicht dat het ruimhartige gebruik van piano, Hammond orgel en Mellotron nog wat starre luisteraars over de streep trekt? De manier waarop genoemde toetseninstrumenten in de muziek verwerkt zijn, mag op zijn minst geraffineerd genoemd worden, terwijl de heren verder toch niet opvallen door individuele instrumentale virtuositeit.

Als we het woord ‘progressief’ meer op zichzelf beschouwen, heeft de Muse-medaille ook twee zijden. Enerzijds zet Muse met dit debuut meteen een overdonderend eigen geluid neer (of wellicht beter gezegd: een eigen mix), anderzijds vallen veel Muse-songs terug te voeren op een basisvorm van een rustig begin, een theatraal crescendo en een groots refrein. Ofschoon de vorm van de Muse-sound zich voor het overige op de volgende platen verder zou uitkristalliseren, blijft de inhoud grotendeels ongewijzigd. Wat de vorm betreft vormen de eerste drie platen een stijgende lijn naar een climax van bombast op “Absolution”, wat tot op heden tevens de plaat is die ons progliefhebbers het ‘meest vertrouwd’ voor zal komen.

Maar hier staan we dus nog aan het begin. Afwisselend subtiel en heftig, maar bij vlagen een beetje stuurloos. De hoogtepunten reiken echter hoog. Naast het al gememoreerde Muscle Museum zijn daar met name het broeierige titelnummer, de representatieve single Sunburn, de ballade Falling Down (wie zei daar Jeff Buckley?) en het in eerste instantie als jaren ’80 pastiche klinkende Sober.

Naast het terechte begin van een betrekkelijke mainstream rocksensatie, is “Showbiz” van Muse ook een van de vlaggenschepen van wat we, ietwat schoorvoetend, als ‘new-prog’ zijn gaan aanduiden; net dicht genoeg bij wat vroeger al in ruime zin ‘prog’ heette en ‘new’ genoeg om ‘prog’ niet slechts als aanduiding van een vooral nostalgisch genre te gebruiken.

Oh ja, en die vreemde titel Muscle Museum? Dat is niks meer dan de twee woorden die in een woordenboek de naam Muse direct voorgingen en opvolgden.

Casper Middelkamp