Pain Of Salvation

The Perfect Element Part 1

Info
Uitgekomen in: 2000
Label:  InsideOut
Website: Pain Of Salvation
MySpace: Pain Of Salvation

Progwereld interview
Tracklist
CD1
Used (5:23)
In The Flesh (8:36)
Ashes (4:28)
Morning On Earth (4:34)
Idioglossia (8:29)
Her Voices (7:56)
Dedication (4:00)
King Of Loss (9:46)
Reconciliation (4:24)
Songs For The Innocent (3:02)
Falling (1:50)
The Perfect Element (10:09)
Extra track Anniversary Mix:
Epilogue (3:13)

CD2 Bonus:
Used (Live 2018) (5:54)
Ashes (Live 2017) (6:49)
Falling (Live 2018) (2:30)
The Perfect Element (Live 2018) (10:10)
Her Voices (And Only That (1:21)
Absolute Kromata (0:31)
Ashes (Your Language Here) (4:43)
Daniel Gildenlöw: zang, gitaar
Kristoffel Gildenlöw: basgitaar, zang
Johan Hallgren: gitaar, zang
Fredrik Hermansson: toetsen, samplesJohan Langell: drums, zang

Bezetting live (Anniversary Mix):
Daniel Gildenlöw: zang en gitaar
Johan Hallgren: gitaar en zang
Gustaf Hielm: bas en zang
Daniel Karlsson: toetsen ,gitaar en zang
Léo Margant: drums en zang
Scarsick (2007)
BE (2004)
12:5 (2004)
Remedy Lane (2002)
The Perfect Element Part 1 (2000)
One Hour By The Concrete Lake (1998)
Entropia (1997)

“The PERFECT Element”: laat de titel voor zich spreken!

Met “The Perfect Element” heeft Pain of Salvation zijn derde studioalbum afgeleverd. Het is een album dat de wat hardere en duistere progmetalsound van het debuut “Entropia” en opvolger “One Hour At The Concrete Lake” heeft overgenomen, maar waar vooral (ook) rustige passages en meer symfonische / melodieuze stukken aan toegevoegd zijn.

Zoals we inmiddels van Pain of Salvation gewend zijn, is ook “The Perfect Element” weer een conceptalbum. Deze cd is het eerste deel van een gepland tweedelig concept over de vorming van het individu. Dit deel focust zich vooral op de kinder- en pubertijd (en dan met name op de rol van de opvoeding en andere sociale aspecten). Donkere thema’s als pijn, verlies, angst, seksueel misbruik, geweld en schaamte passeren de revue. Het moge duidelijk zijn dat “The Perfect Element” niet verhaalt over de gelukkige kanten van het volwassen worden, maar zanger en tekstschrijver Daniel Gildenlöw stelt zijn luisteraars in het tekstboekje gerust: het album is geen autobiografie. Wel kan de luisteraar zich verplaatsen in het concept; zo niet in het verhaal, dan wel in de emoties die vertolkt worden.

Jezelf kwijt raken in de emoties, dat is geen moeilijke opgave bij dit album. Sterker nog, het is bijna onmogelijk om de teksten onverschillig langs je heen te laten gaan. Dit is vooral te danken aan de veelzijdige stem van Daniel. Deze man weet enorm veel gevoel in zijn stem te leggen. Hij zingt niet alleen op dit album, hij acteert. Daniel schreeuwt, fluistert, gilt, spreekt en rapt de teksten van zich af.

Een goed voorbeeld hiervan vind je direct bij het openingsnummer Used. Dit nummer opent duister en bombastisch, waarna wat technisch klinkende bliepjes en een elektrische gitaar de rappassage van Daniel inluiden. Normaal gesproken ben ik geen grote voorstander van rap (waarschijnlijk door het ‘bling bling-imago’ dat MTV dit verschijnsel gegeven heeft…), maar de manier waarop Daniel dit doet – mysterieus en agressief – is hier een uitzondering op. Het nummer klinkt heerlijk duister en agressief, maar nadat Daniel de woorden ‘getting used to pain’ heeft uitgespuwd over de snel klinkende drums, draait het nummer 180º in de rondte en klinkt er een poppy refrein en later een melodieus middenstuk.

Volgend nummer In The Flesh bevat zo’n beetje alle typische ‘Pain Of Salvation-kenmerken’. Het nummer opent rustig, maar tegen het einde is een explosief en dramatische dialoog te horen tussen twee personen. Het nummer sluit af met een dromerig pianostukje en akoestisch gitaargetokkel. De laatste seconden van het nummer zijn gebruikt als intro voor Ashes, een nummer dat door zijn wat meer toegankelijke geluid en catchy refrein logisch gekozen is als single.

Na het langzame, melancholische Morning on Earth, met haar zachte keyboardklanken en romantische vioolstrijken, wordt het tempo er weer volop ingegooid met Idioglossia. De opening van het nummer is geweldig: een dynamisch klinkende gitaar, waarvan het geluid me op de één of andere manier doet denken aan een blikken plaat die je heen en weer wappert. Het nummer doet me verder een beetje denken aan Faith No More, terwijl bij de hardere en ritmische stukken Dream Theater in m’n gedachten schiet. Om de samenhang tussen de nummers extra te benadrukken, wordt halverwege het nummer het refrein van Ashes in een wat snellere uitvoering en met iets andere tekst herhaald.

Een ander mooi nummer is King Of Loss. Dit nummer heeft een geweldige opbouw. Daniel zingt aan het begin heel rustig en vlak, maar wanneer het refrein nadert, zingt hij stapsgewijs steeds een octaaf hoger. Licht aanzwellende drums, achtergrondzang en een ondersteunende elektrische gitaar brengen het nummer naar zijn climax, waarin Daniel het nummer schreeuwend, bijna klagelijk zingend, tot een prachtige ontlading brengt.

Op het instrumentale nummer Falling laat Daniel horen dat hij niet alleen met zijn stem, maar ook met z’n gitaar de juiste snaar weet te raken. De gitaarsolo doet me wat denken aan Pink Floyd. De laatste gitaarklanken sterven weg in het eindnummer, de titelsong. In dit nummer haalt Pain Of Salvation nog even tien minuten lang alles uit de kast om het album spetterend af te sluiten.

Een hoop positiefs te vermelden over “The Perfect Element, maar is deze cd dan werkelijk perfect in al zijn elementen? Bijna. Het album kent geen slecht nummer, maar heeft wel z’n mindere momenten. Zo is Ashes een grote fanfavoriet, maar heeft naar mijn mening een minder hoog niveau dan de andere songs op het album. Het nummer is simpeler in opbouw en verveelt daardoor ook eerder. Wat niet wegneemt dat het nog steeds een goed lied is. Een ander klein kritiekpunt is dat sommige passages nogal lang worden uitgesponnen. Soms vind ik het heerlijk om het hele stuk uit te horen, maar er zijn momenten dat ik de neiging krijg om een stukje door te spoelen.

De derde cd van Pain of Salvation is een prachtstuk geworden. “The Perfect Element” is schitterend in zijn veelzijdigheid. Harde gitaarriffs, snelle drums en druk keyboardwerk worden gemakkelijk afgewisseld met langzame passages en strijkers. De nummers zijn goed opgebouwd en bevatten veel kleine details, die zich na meerdere luisterbeurten (zullen) prijsgeven. Het album houdt de luisteraar gemakkelijk vijfenzeventig minuten lang in zijn greep. Wanneer Daniel over de laatste paar noten heen fluistert dat hij ’the point of no return’ heeft bereikt, weet ik dat er ook voor mij geen weg meer terug is. “The Perfect Element” heeft mij vastgegrepen en zal me voorlopig niet meer loslaten.

Shireen Bekker

Aanvulling recensie Anniversary Mix 2020 – Erik Groeneweg:

In de twintig jaar sinds het verschijnen van “The Perfect Element, Pt. I” heeft Pain Of Salvation een lange weg afgelegd, die overal toe geleid heeft, behalve dan tot een “The Perfect Element, Pt. II”. In de jaren na dit album, dat we met de wijsheid van zoveel tijd later toch een meesterwerk mogen noemen, heeft Gildenlöw eerst een paar platen gemaakt die, voor zover mogelijk, nog pretentieuzer waren dan “The Perfect Element, Pt. I”, gevolgd door een paar platen die juist elke pretentie lieten varen. Ik had zelf de moed een beetje opgegeven, totdat de band met “In The Passing Light Of Day” en vooral “Panther” de oude klasse hervond.

Knap getimed, dus, dat er in 2020 een “Anniversary Mix 2020” van “The Perfect Element, Pt. I” verschijnt, met de gebruikelijke bonus schijf vol live opnamen van stukken van de plaat en nog een paar studionummers waarover op dit moment nog geen enkele informatie beschikbaar is. Terecht ook, want deze nieuwe mix laat horen dat er geen achterhaalde noot op het album staat. Het is nog net zo relevant als toen en had ook best een nieuw album van dit jaar kunnen zijn.

De nieuwe mix is gemaakt door Pontus Lindmark, die als engineer ook al bij de oorspronkelijke opnamen betrokken was. Het herstellen van alle geluidsporen was nogal een klus, een paar sporen bleken beschadigd en omdat de band destijds slechts de beschikking had over 24 sporen hadden ze niet de luxe om een spoor met – bijvoorbeeld – een gitaarriedeltje verder leeg te laten. Dat maakte het reconstrueren van de stukken nogal een puzzel. Daar hoor je overigens weinig van terug, zelfs niet als Pontus je er op wijst. De nieuwe mix klinkt best wel een stuk beter dan het origineel, breder, moderner. Er is – voor zover ik dat met mijn lekenoortjes kan horen – minder gebruik gemaakt van compressie, waardoor de muziek minder in je oor duwt. Daarbij dacht ik dat de zang af en toe wat in het geraas verdwijnt, maar dat bleek ook op het origineel het geval te zijn.

Wel jammer dat Gildenlöw in het boekje ruim de tijd neemt om zijn bandleden te bedanken (vooral grappig, omdat die inmiddels allemaal zijn vertrokken), maar niet even stilstaat bij het feit dat de plaat ineens een epiloog blijkt te hebben, een drie minuten durend, mooi stukje vioolmuziek, dat eigenlijk niks toevoegt.

De informatie over de stukken op de Bonus CD is zo mogelijk nog beknopter. Over de live stukken wil men nog wel prijsgeven dat ze in 2017 en 2018 zijn opgenomen, over de andere drie bonusstukken wordt met geen woord gerept. Dat is overigens niet zo gek. Waar de live opnamen huiveringwekkend goed zijn, stellen de laatste drie stukken niet zoveel voor. Her Voices (And Only That) is een a capella versie van dat stuk, Absolute Kormata is een stukje getrommel zonder waarde en Ashes (Your Language Here) is een  versie van Ashes, waarvan de zang is weggelaten. Leuk voor karaoke liefhebbers, denk ik?

Zo fijn als het geluid is opgepoetst, zo weinig is er gedaan aan het artwork, dat nog steeds wel mooi is, maar de songteksten presenteert op een manier die ze volstrekt onleesbaar maakt. Voor een plaat die zo over het concept gaat, vol gedichten die misschien niet autobiografisch zijn, maar toch een persoonlijk verhaal vertellen, is dat wel erg jammer.

 

Koop bij bol.com

Send this to a friend