Porcupine TreeAlbum

Na jaren van tournees – met verdeeld dan wel onverdeeld genoegen – door Engeland, Nederland, Polen en Italië besluit Porcupine Tree om tijdens de concertreeks van 25 tot 27 maart 1997 in Club Frontiera in Rome de optredens vast te leggen door geluidstechnicus Chris Thorpe. De band weet dat men op het punt staat van een ommekeer in hun artistieke bestaan; niet alleen wil Steven Wilson als songschrijver laten horen dat de groep meer in haar mars heeft dan de psychedelische, veelal instrumentale ‘voyage-rock’, ook loopt het contract met Delerium Records af en is de vraag naar een live-album groot.

De variatie aan songs is enorm. Tijdens de concerten in Rome wordt, in verschillende sets, het materiaal vastgelegd. Daarvan is op het eind 1997 verschijnende “Coma Divine” het beste verzameld. De inhoud van de oorspronkelijke cd komt overeen met de setlist die de band speelde tijdens de “Signify”-tour van eind 1996. Het materiaal van de gelijknamige plaat staat ook centraal op deze bomvolle cd en komt live een stuk steviger over, met hier en daar een extraatje. Zo wordt van “Signify” ook het tweede deel gespeeld (waarvan de studioversie pas in 2002 op de “Stars Die” verzamelaar het licht ziet) en komt ook Waiting Phase Two een stuk energieker uit de verf. Van de voorgaande platen vallen met name The Sky Moves Sideways en Moonloop op. Wordt het titelstuk van het derde Porcupine Tree-album nu prachtig gearrangeerd en uitgevoerd door de gehele band, Moonloop ontpopt zich tot een geheel nieuwe interpretatie van de originele versie uit 1994. Het sterk variërende gitaarwerk van Wilson klinkt scherp en rauw, even later weer dromerig en melodieus. Tegelijk met de opzwellende toetsenpartijen van Barbieri, de soepele basloopjes van Colin Edwin (die regelmatig doen denken aan die van Bill Laswell) en de werkelijk uitzinnige drumkunsten van Chris Maitland, lijken deze 12 minuten wel oneindeloos lang door te gaan. Grote klasse, en wat kan instrumentale muziek als deze toch meeslepend en krachtig zijn. Logischerwijze is deze track de afsluiter van de eerste cd van “Coma Divine“, toen deze door eerst Delerium en later Snapper werd heruitgegeven als dubbel cd in 2003. Deze nieuwe versie bevat ook ‘geremastered’ artwork van Lasse Hoile.

Op de tweede cd staan de resterende tracks, evenals drie stukken die voorheen slechts verkrijgbaar waren op de Transmission promo cd “Coma Divine II“. Zo vinden we onder meer Up The Downstair, dat tijdens een van de drie avonden in Rome het openingstuk was. Ook een publieksfavoriet uit de eerste jaren van de groep is de medley van The Moon Touches Your Shoulder en Always Never. Met een uittreksel uit het tweede deel van The Sky Moves Sideways (onder de titel IS…NOT) wordt de finale ingezet. Een lang uitgesponnen versie van Radioactive Toy somt – evenals als Moonloop – de onweerstaanbare kracht en toegankelijkheid uit van de band in hun eerste jaren. Als toetje de standaard toegift uit die tijd, Not Beautiful Anymore, waarbij Wilson met behulp van wah wah en digital delay effecten behoorlijk aan het freaken gaat. Aan bijna twee uur pure livemuziek is een einde gekomen. Overigens koos Wilson er voor om daags na de opnames zijn vocalen in de studio opnieuw in te zingen. Een puur productionele beslissing en misschien wel het best bewaarde geheim van de plaat.

Zeven maanden later begon Porcupine Tree hun concerten met de vroege, lange versie van Even Less en ging men een nieuwe periode in. Om veel liefhebbers van het eerste uur te citeren: “Vanaf toen was het nooit meer als tevoren.”

Samengevat bevat “Coma Divine” een sterk staaltje liverock, dat zo energiek en eigenzinnig wordt gespeeld, dat elke vergelijking met andere liveplaten weinig toevoegt om de kwaliteit van deze plaat te beschrijven. Weliswaar is een vergelijking ‘uit eigen koker’, tien jaar na dato, op z’n plaats: de “Arriving Somewhere“ dvd. Ik moet eerlijk toegeven dat Coma Divine het op vrijwel alle punten wint. Het markeert het einde van een boeiend en onvergetelijk tijdperk in het bestaan van de groep.

Wouter Bessels

2CD:

3LP: