Pineapple Thief, TheAlbum

Heb meelij met de armzalige recensent die “10 Stories Down” van de Engelse band The Pineapple Thief mag recenseren. Hij mag zich stukbijten op een plaat van twee uur, maar kan in zijn bespreking ook niet voorbij gaan aan de EP “4 Stories Down” en de cd “12 Stories Down”, beide eerdere versies van deze plaat. Bij elkaar ruim vijf uur materiaal. Daarbij komt dat er op “12 Stories Down” niet alleen vijf nummers voorkomen die niet op “10 Stories Down” staan, maar dat de nummers die wel op beide platen staan verschillende versies kennen. Wat op “12 Stories Down” nog een bonustrack van minder dan vier minuutjes is, krijgt op “10 Stories Down” als hekkensluiter van plaat 1 ineens twee delen, samen goed voor een dik kwartier.

En was die vijf uur materiaal nou lekker afwisselend, nou ja, dan ging het nog. Maar na één plaat gaat al opvallen dat de nummers wel erg in elkaars verlengde liggen, laat staan als je alles beluisterd hebt. Dan zie je door de bomen het bos niet meer.

Wat is er gebeurd? Platenlabel Cyclops bracht “12 Stories Down” uit op het moment dat hoofd-Pineapple Bruce Soord nog helemaal niet tevreden was met de opnamen. De plaat kreeg daarom een bij Cyclops wel vaker gebruikte “club” status, meestal weggelegd voor platen die vooral voor hardnekkige fans bedoeld zijn. Begin van dit jaar verscheen de EP “4 Stories Down” als lekkermakertje en rond de zomer kwam “10 Stories Down” uit, wat de band betreft dus de definitieve versie van deze stukken. In het vervolg van deze recensie beperk ik me even tot dat materiaal, al is het voor de liefhebber goed te weten dat er op “12 Stories Down” dus nog vijf extra stukken staan ten opzichte van “10 Stories Down”.

The Pineapple Thief maakt een op het eerste gehoor wat onbijzondere versmelting van Britpop à la Radiohead of Coldplay en Progrock in de stijl van Porcupine Tree. Daarbij componeert eerdergenoemde fruitvriend Soord liedjes die hangen op een simpel akkoordenschema dat ad infinitum wordt herhaald waarbij er steeds elementen worden toegevoegd. Bij het soort fraaie zangmelodieën waarin Soord meestal grossiert pakt dat schitterend uit; de meeste nummers van “10 Stories Down” zijn bloedmooie kathedralen van nummers die maar doorgaan en doorgaan. Maar als je er tien of vijftien achter elkaar hebt gehoord, worden het dreinerige huildeunen die maar doorgaan en doorgaan.

Soord heeft een mooie, gevoelige stem, iets vaster dan de keeltjes van Radiohead en consorten, maar zingt aanmerkelijk saaier dan Steve Wilson. Langgerekte zanglijnen in langgerekte nummers, je hoort de risico’s op de loer liggen. Door die stem, door het instrumentgebruik en de melancholie die uit de speakers druipt, krijgen de nummers iets eentonigs. Soord onderkent die zwakte en probeert, bijvoorbeeld in openingsnummer Prey For Me, met een stevige intro voor wat afwisseling te zorgen of kiest hij voor een walsje, zoals in It’s Just You And Me. Vaker gaat het ene nummer bijna ongemerkt over in het volgende, een vormvastheid die wel vaak heel mooi uitpakt, maar die toch ook wat saai wordt.

Het is een raar probleem: draai je de nummers apart, elke dag eentje, dan hoor je het ene wonderschone nummer na het andere, waarbij de ballade The Answer nog weer het állermooist is. Zet je de hele plaat op, dan verveel je je op den duur en niet zo weinig ook. Dat is jammer, want de stukken zijn stuk voor stuk van hoge kwaliteit, warm opgenomen, smaakvol uitgevoerd (extra pluim voor gastviolist Richard Hunt) en echt heel knap gearrangeerd. Al moet me wel van het hart dat Soord wel erg zuinig met zijn basismateriaal omspringt; er gebeurt niet zo veel. Hij verstaat de kunst met een handjevol akkoorden lange nummers te bouwen, maar daardoor blijft de luisteraar soms met lege handen achter. In I Will Light Up Your Eyes herhaalt Soord het refrein wel tachtig keer. Het is op zich wel heel mooi, maar na twintig keer had ik het ook wel gehoord.

Plaat 2 is geheel gewijd aan “8 Days Later”, het vervolg op de bonusplaat bij de vorige The Pineapple Thief cd “Variations On A Dream”. In acht dagen nam Soord evenveel nummers op, spontaan opgenomen muziek die vooral meer van hetzelfde is. Nog meer wat minimale en soms instrumentale composities die eigenlijk niet veel verschillen van het materiaal op plaat 1. Het is gul van Cyclops en The Pineapple Thief, maar het had niet gehoeven.

Ik realiseer me dat wat ik gedaan heb, die vijf uur materiaal keer op keer beluisteren, eigenlijk niet de bedoeling was. Ik weet ook dat ik ’too much of a good thing’ tot me heb genomen en dat dit deze recensie kleurt. Soord en kompanen maken hemelschreiend mooie herfstmuziek, de ideale soundtrack om je bij voor de trein te gooien, echt heel prachtig. Maar er zou een stickertje op dit album moeten zitten: ‘gebruik met mate’.

Erik Groeneweg