Trettioåriga KrigetAlbum

Weinig dingen stemmen ondertekende zo droef te moede als uitstekende bands die ondanks hun kwaliteit en tomeloze inzet nooit de aandacht vergaren die ze verdienen, en dan zoetjesaan verdwijnen in de nevelen der vergetelheid. Nog ontluisterender is het dan als een dergelijke band na drieëntwintig jaar geen nieuw materiaal te hebben uitgebracht, een simpelweg overdonderend rentree-album uitbrengt dat dan nog steeds niet de aandacht vergaart die de muziek behoort te krijgen. En indrukwekkend wordt het wanneer een dergelijke band het comebackalbum voorziet van een wellicht net zo overtuigende opvolger, waaruit zonder meer blijkt dat een “tweede jeugd” geen romanfabeltje is.

De band waarop voorgaande meditatie van toepassing is, is het Zweedse Trettioariga Kriget, dat in de jaren zeventig met albums als “Trettioariga Kriget” en “Krigssang” een cultstatus verwierf, vervolgens na 1981 geen nieuw materiaal meer uitbracht, om dan in 2004 met “Elden Av År” een spetterende comeback te maken, die helaas veelal over het hoofd werd gezien door de grote massa. Nu is het echter tijd voor de reprise, en wellicht slaagt “I Början Och Slutet” er wél in om dit fascinerende en belangrijke Zweedse gezelschap bekend te maken bij een groot publiek.

Trettioariga Kriget, een gezelschap dat veelvuldig wordt aangehaald als een voorname invloed op bands uit de Zweedse progressieve wederopstanding van de jaren negentig van de vorige eeuw, brengt met “I Början Och Slutet” haar zevende studioalbum uit. Hoewel met name de eerste twee albums bekend staan om hun bijzonder energieke mengelmoes van progressieve en psychedelische (hard)rock, kiest de band er met het comeback album “Elden Av År” voor om een rijker geluid uit te werken. Hoewel dit niet betekent dat de groovende rock die zo kenmerkend is voor de muziek verdwijnt (opener Ljuset is bijvoorbeeld een behoorlijk fel nummer), is het geluid een stuk volwassener geworden. Deze trend wordt op “Ich Början Och Slutet” voortgezet: in vergelijking met eerder werk zou het album zelfs mak genoemd kunnen worden. Echter, de veelzijdigheid en kwaliteit van de composities maken dat de muziek niets aan kracht inboet.

Een van de eerste dingen die opvalt bij beluistering is de grote rol die dynamiek speelt in de muziek. Er wordt veelvuldig afgewisseld tussen ruigere stukken met veel hardrockgitaar en ingetogener stukken, die een wat schoner geluid laten horen. Deze rustige stukken worden langzaamaan uitgebouwd, waarbij vaak de Mellotron een rol speelt bij het toewerken naar een climax. Echter, ondanks het feit dat een en ander op papier nogal gedateerd klinkt, is de muziek op “I Början Och Slutet” behoorlijk modern, zoals bijvoorbeeld blijkt uit Barndom, dat welhaast klinkt alsof de band beïnvloed is door Anekdoten (wat de cirkel rond zou maken). Sterker nog, zoals Anekdoten op het meest recente album “A Time Of Day” een verbreding aan muzikale kenmerken laat horen, heeft ook Trettioariga Kriget zijn geluidspalet uitgebreid. Zo zit er bijvoorbeeld in Lovsong plotseling een panfluitpassage (uit een doosje) of krijgt de band met Ungdom en Ungdom II opeens een spaghetti-western geluid, en laat met name de percussie veel moderne invloeden horen. Dit zorgt dat de band, ondanks haar leeftijd, geen moment gedateerd of achterhaald klinkt.

Hoewel met uitzondering van Lovssong, Ungdom II en Benke alle nummers slechts een geringe lengte hebben, is er geen sprake van een verzameling korte popliedjes, daar het album naast een vijftal kortere composities twee suites bevat, die weliswaar opgebouwd zijn uit onafhankelijke onderdelen, maar wel door bepaalde thema’s intern samenhangen. Dit geeft de band de ruimte om bepaalde ideeën goed uit te werken, en het album kent dan ook veel interessante instrumentale passages, waarbij nieuwe invloeden hand in hand gaan met het jaren-zeventig geluid waarom de band bekend (of ja) staat.

Tegelijkertijd is er echter ook voldoende ruimte voor de teksten van Olle Thörnvall, die wellicht de voornaamste reden zijn waarom Trettioariga Kriget niet in de kast bij iedere muziekliefhebber staat. Niet alleen de naam van de band is in het Zweeds, maar ook alle teksten zijn geschreven in deze fraaie Scandinavische taal. Hoewel de klank hiervan essentieel is voor de muziek (Engels zou amper passen bij de schitterend Zweedse sfeer die de band oproept), is het wel een bekend gegeven dat “wat de boer niet kent, vreet-ie niet”, en als zodanig hebben progressieve bands traditiegetrouw weinig kans op brede populariteit als ze in het (om maar iets te noemen) Italiaans of dus ook Zweeds zingen — bovendien zijn er ook bar weinig Nederlanders die zo goed Engels spreken dat ze kunnen beweren dat de teksten van Engelstalige bands ze compleet geen begripsmoeilijkheden geven, dus vanwaar die vrees voor andere talen dan het Engels? Anderstalige bands zouden ook bekend moeten kunnen worden zonder te hoeven overwegen hun integriteit op te offeren.

Hoewel Trettioariga Kriget met “I Början Och Slutet” wederom heeft aangetoond niet alleen een van de meest interessante Zweedse progressieve bands te zijn maar ook te behoren tot dat selecte groepje bands die een comeback muzikaal succesvol hebben weten maken, is het de vraag of dit album wel aanslaat bij een groter publiek. De niet-Engelstalige zang is wellicht voor veel mensen een obstakel bij het beluisteren van de muziek, wat erg bedroevend is, aangezien de klank van het Zweeds een onlosmakelijk onderdeel is van de muziek van het genootschap, en een band zich sowieso niet zou moeten hoeven aanpassen om een groter publiek te krijgen (tenzij een band gewoon slecht is, maar dat terzijde). De muziek op “I Början Och Slutet” (en “Elden Av År” en “Hej Pa Er!” en “Krigssang” en “Trettioariga Kriget”) verdient een veel groter publiek, en de lezer is dan ook geadviseerd dit album alsmede het oudere materiaal (dat bijna allemaal door Mellotronen in mooie heruitgaven is uitgebracht) toe te voegen aan zijn / haar verzameling.

Christopher Cusack