Wilson, Steven

Hand.Cannot.Erase

Info
Uitgekomen in: 2015
Land van herkomst: Verenigd Koninkrijk
Label: Kscope
Website: http://stevenwilsonhq.com/
Luistermogelijkheden: youtube
Tracklist
First Regret (2.01)
3 Years Older (10.18)
Hand Cannot Erase (4.13)
Perfect Life (4.43)
Routine (8.58)
Home Invasion (6.24)
Regret #9 (5.00)
Transience (2.43)
Ancestral (13.30)
Happy Returns (6.00)
Ascendant Here On...(1.54)
Nick Beggs: basgitaar, Chapman Stick
Guthrie Govan: gitaar
Adam Holzman: toetsen, piano
Marco Minnemann: drums, percussie
Ninet Tayeb: zang
Theo Travis: fluit, saxofoon
Steven Wilson: zang, Mellotron, toetsen, gitaar, basgitaar, string arrangementen

Met medewerking van:
Dave Gregory: gitaar op 3 Years Older en Hand Cannot Erase
Katherine Jenkins: Voice op Perfect Life
Dave Stewart: String Arrangements op Ancestral en Boy Choir Arrangements
Chad Wakerman: Drums op Happy Returns
The Cardinal Vaughan Memorial School Choir: zang op Routine, Happy Returns en Ascendant Here On...
London Session Orchestra: strings op Ancestral
Hand.Cannot.Erase (2015)
Cover Version (compilatie) (2014)
Drive Home (2013)
The Raven That Refused To Sing (And Other Stories) (2013)
Get All You Deserve (DVD, 2012)
Catalogue / Preserve / Amass (2012)
Grace For Drowning (2011)
Insurgentes dvd (2010)
Nsrgnts Rmxs (2009)
Insurgentes (2008)
Unreleased Electronic Music (2005)

Steven Wilson doet het gewoon weer. Na de vele successen met evenzovele  bands en na drie succesvolle soloalbums, weet hij zichzelf nogmaals te overtreffen.

In 2008 besloot Steven Wilson om zijn eerste soloalbum “Insurgentes” te maken om met zijn eigen muziek wat te experimenteren. Toen was zijn soloproject nog een tijdelijke uitstap en was ik toch blij dat het album “The Incident” van zijn ‘echte’ band verscheen. Achteraf is dat album niet zo goed gebleken als zijn voorganger “Fear Of A Blank Planet”, wat natuurlijk een juweeltje is. Stilstand is achteruitgang en dat moet Steven Wilson ook gedacht hebben. Verder bordurend op zijn solocarrière, andere dingen proberen die hij als soloartiest graag doet, levert onder andere “Storm Corrosion” op. Maar pas met het album “The Raven That Refused To Sing” lijkt hij zijn draai gevonden te hebben, met een volledige eigen soloband.

You can come back if you want to but no one ever does.

En nu met “Hand. Cannot. Erase.” heeft Steven Wilson besloten om weer een compleet andere richting te kiezen. Zoals Steven Wilson in het interview – dat ik enkele weken voorafgaand aan de release van het album met hem had – aangeeft, had “The Raven That Refused To Sing” veel jazz-fusion elementen, met een sfeer en emotie van de 19-eeuwse klassieke spookverhalen. “Hand. Cannot. Erase.” is een conceptalbum, geïnspireerd op de documentaire “Dreams Of A Life”, met als thema het onopgemerkt verdwijnen in een drukke moderne stad. Het concept is gepositioneerd in de huidige stressvolle tijd, midden in zo’n grote stad. De vrouwelijke hoofdpersoon van het album sluit zich volledig af voor de buitenwereld en we mogen getuige zijn van de gedachten en gemoedstoestanden die deze vrouw heeft tijdens haar zelf gekozen eenzaamheid. De verschillende stemmingen, emoties en gevoelens horen we ook in de verschillende nummers. De ene vrolijk, de ander melancholisch, dan weer verdrietig, angstig, boos of verwonderd. En soms van alles een beetje, met scherpe gemoedswisselingen.

No man is an island – Was that meant to apply to women too?

Dit nieuwe album is enerzijds een album geworden dat duidelijk herkenbaar een Steven Wilson album is en anderzijds ook weer compleet anders aanvoelt. Enerzijds borduurt het album verder op al zijn vorige albums en voorgaande projecten, met invloeden van zijn vorige solowerk en Porcupine Tree. Wilson weet op eigenzinnige wijze elementen uit zijn vorige werken te verwerken in zijn muziek. Een samensmelting van zijn verschillende muzikale stijlen vanuit meerdere momenten in zijn carrière. De meer poppy sound van Blackfield, het ambiente, sferische van No-Man, het experimentele en elektronische van Bass Communion en de krautrock van I.E.M. zijn allemaal te herkennen. Zo lijkt het nummer 3 Years Older terug te grijpen op The Watchmaker van zijn vorige album “The Raven That Refused To Sing“ en het titelnummer Hand Cannot Erase doet ons hier en daar herinneren aan zijn werk met Blackfield. Een meer poppy love song die met een zeer vrolijke melodie een treurige boodschap brengt. Routine doet ons weer enigszins denken aan de mysterieuze sfeer die op “Storm Corrosion” wordt neergezet.

We are a crowd of millions separated by concrete walls.

Maar er zijn ook verschillende nieuwe wegen ingeslagen en het album is meer elektronisch, bijna industrieel en meer agressief. Voor het eerst maakt Wilson gebruik van een tweede lead zanger(es), is er een echt jongenskoor en creëert hij een muzikale droomwereld die het werkelijke leven uitbeeldt. Het rigoureuze besluit om met dit album zijn visie op de werkelijkheid neer te zetten, zich alleen daar op te focussen en zich verder helemaal af te sluiten van andere muzikale impulsen (met uitzondering van zijn productie werkzaamheden), levert nu zijn vruchten op.

We are not lonely, because we chose to be alone – We are not lost, because we chose to disappear.

Het album begint erg rustig met toetsen en piano. Adam Holzman zorgt hier voor een sfeervolle intro. Terwijl we kinderen horen spelen op een plein, bouwt de Mellotron de spanning op. Met een stevige gitaaruitbarsting wordt het nummer 3 Years Older ingeluid. Deze tempo en stemmingswisselingen krijgen we nog vaker te horen. Hier en daar prachtige sentimentele vocale stukken, ondersteund door gitaar en toetsen, dan weer zware drums, stevige gitaarpassages en een versneld tempo, om weer net zo makkelijk over te gaan naar zachtere pianostukken.

Look for me and you will find me – I love you but I’m lost…

Meer elektronisch begint Perfect Life waarbij een verhalende stem (Katherine Jenkins) een deel van de live blog van de protagonist (hoofdpersonage) voorleest. De continue beat en harmonische zang geven het nummer een betoverende sfeer. Marco Minneman en Nick Beggs zorgen ervoor dat dit nummer nog enige tijd in je hoofd blijf rondzingen. Een nummer dat ook zou passen bij zijn eerste soloalbums van Wilson.

My mother just said that if I was happy then she was happy.

Omdat de hoofdpersoon in het conceptverhaal een jonge vrouw is, heeft Steven Wilson voor de zang een beroep gedaan op een vrouwelijke stem. Hij heeft deze gevonden in de Israëlische Ninet Tayeb. Een voor ons onbekende persoonlijkheid, maar die in haar eigen thuisland erg bekend is. Ze is onder andere de eerste winnaar van de Israëlische versie van Pop Idol (in 2003), heeft haar eerste album “Barefoot” opgenomen met Aviv Geffen en heeft meerdere MTV Awards op haar naam staan. Dit zijn wellicht prestaties waar wij als proggers onze schouders voor ophalen, maar haar stem heeft iets dat je betovert; het gevoelige van Lee Douglas (Anathema) met een stembereik vergelijkbaar met die van Clare Torry (Pink Floyd). Prachtig hoe iemand met zoveel gevoel en emotie over alledaagse bezigheden als wassen, strijken en schrobben kan zingen. Haar stem vult die van Wilson goed aan, wat in de duetten een schitterend resultaat oplevert.

You know the internet makes it even easier to be invisible J.?

Het langste en meest indrukwekkende nummer is Ancestral. Evenwichtig opgebouwd in twee delen rondom een soort pauzemoment, zoals we dat wel vaker bij Wilson’s nummers hebben gehoord, denk aan Arriving Somewhere But Not Here en Time Flies. Hier zijn alle muzikanten op hun hoogtepunt, geweldig gitaarwerk van Guthrie Govan, meeslepende drumritmes van Marco Minneman, bombastische ritmesecties van Nick Beggs en sterk toetsenwerk van Adam Holzman. Hoewel Theo Travis een iets minder rol heeft in het gehele album is hij in dit nummer weer sterk aanwezig.

Would you be missed, and if so, by whom?

Ancestral begint rustig, een Mellotron klinkt en vervolgens de ietwat ijle en emotionele stem van Steven Wilson. Het refrein is meeslepend, melancholisch en diepzinnig. Na drie en een halve minuut wordt het nummer steviger, met harmonieuze zang en een kippenveltrekkende gitaarsolo van Guthrie Govan. Het middenstuk is weer mysterieus met een prachtige elektronische en industrieel aandoende synthesizer. Precies halverwege komt het weer tot een uitbarsting met gitaar, Mellotron en toetsen. Rustige toetsen en intense passages wisselen elkaar af en Guthrie geeft nog even het bewijs van zijn kwaliteiten. Minneman laat zich gedurende het nummer ook niet onbetuigd en perst er nog een schitterende drumkanonnade uit. Betoverende fluitarrangementen van Theo Travis voeren je mee naar een voorouderlijke wereld die alleen in je eigen droomwereld kan bestaan. Het geheel wordt afgesloten met een explosief slot.

it simply cannot exist. And yet here it is in my hand like a still from the movie of my life.

Met Happy Returns wordt tenslotte het album op een passende wijze afgesloten. Een happy end van een meer dan prachtig album.

The years pass like trains, I try to wave but they don’t slow down.

Steven Wilson heeft met “Hand. Cannot. Erase.” een onuitwisbaar album neergezet, met muzikale hoogtepunten, emotionele kippenvelmomenten en stevige intermezzo’s. Drie jaar eenzame opsluiting is hiervoor niet nodig geweest, maar toch heeft Wilson er ruim een jaar over gedaan om naar buiten te komen met dit briljante werk. Ik kan in mijn enthousiasme over dit album nog veel meer vertellen, maar het wordt gewoon tijd om het album aan te schaffen en er naar te luisteren.

How do you erase what was never there in the first place?

N.B. De cursief geplaatste quoten in deze recensie zijn afkomstig van de speciale album-blog site www.handcannoterase.com

Mario van Os

Limited edition
Koop bij bol.com

Blu-ray
Koop bij bol.com

CD
Koop bij bol.com

Vinyl
Koop bij bol.com

 

Send this to a friend