In een vorige versie van deze column heb ik jullie, ons lezerspubliek, al eens deelgenoot gemaakt van wat er achter de schermen aan discussie gevoerd wordt binnen de selecte groep van recensenten van Progwereld.

Destijds ging het over de splijtende rol die progkoning Steven Wilson speelde binnen onze burelen. Ditmaal zorgt het merkwaardige fenomeen ‘jaarlijstjes’ voor een stevige polemiek binnen het team. Voor degene die niet zo goed op de hoogte is van dit fenomeen nog even een korte toelichting: elk jaar maken wij, schrijvers/recensenten van Progwereld, de balans op van het afgelopen jaar. Wij kijken dan terug op het progjaar dat we (bijna) achter de rug hebben en produceren onze eigen top 10 lijstje van de beste progplaten van dat jaar. Dat daar een zekere vorm van smaakgebondenheid en subjectiviteit aan kleeft zal jullie niet vreemd in de oren klinken. Immers, of je nou van pakweg heavy progmetal houdt of van klassieke jaren ‘70 symfonische rock, daar zit nog wel wat licht tussen. Desondanks maken we elk jaar braaf ons lijstje met, ook niet verrassend, vaak nog wel een soort van gezamenlijke ‘winnaar’ die zo goed is dat er (sub)genre-overschrijdend gestemd wordt. Zo zijn in het verleden onder andere Big Big Train en, daar heb je ‘m weer, Steven Wilson, als overall winnaar uit de bus gekomen. So far so good.

Het probleem zit hem nu vooral in de labelling van de recensie en de timing. Voor sommigen is een bepaald album nu al zo goed dat het label ‘jaarlijstmateriaal’ zelfs in januari en februari al van stal wordt gehaald. Dan belooft het dus een heel goed progjaar te worden. Of de individuele smaak van de recensent helpt hier een handje aan mee. Het commentaar is in dat geval: hoe kun je nú al spreken van het beste van dit jaar en laat je je eigen voorkeur niet te zwaar meewegen. De term ‘fan-hart’ valt zelfs. Dat kan allemaal wel zo zijn, maar het omgekeerde speelt af en toe ook een rol: de artiest die het in zijn hoofd haalt om pas aan het einde van het jaar zijn nieuwe album uit te brengen valt vaak tussen wal en schip: geen tijd meer om echt te nestelen in het hoofd van ons, beoordelaars, en te oud om nog voor het nieuwe jaar in aanmerking te komen.

Maar de echte issue is natuurlijk de smaakgebondenheid, de voorkeur waar een ieder van ons niet onderuit komt. En de verschillen tussen ons. Om dat te illustreren verwijs ik graag naar de jaarlijstjes van de afgelopen jaren, te bezichtigen op onze onvolprezen website. Het zal geen verbazing wekken als ik aangeef dat er geregeld lijstjes verschijnen van gewaardeerde collega’s waar geen enkele overlap met mijn eigen lijst is terug te vinden. Toch ben ik ervan overtuigd dat wij allemaal met de beste intenties, met of zonder ‘fan-hart’, onze top 10 aan het papier toevertrouwen. Zoals een collega het kernachtig onder woorden brengt: ‘het blijft toch vaak een kwestie van smaak. Wat dat ook zijn moge…’

Want zo is het natuurlijk ook, gelukkig maar. Zo komt iedereen aan zijn trekken, ik acht jullie, ons gewaardeerde publiek, meer dan in staat om uit al die meningen en meninkjes een conclusie te trekken en een overwogen keuze te maken. Wij zijn ook maar simpele zielen met een mening/voorkeur. Eén ding is in elk geval duidelijk: 2021 belooft kennelijk een bijzonder progjaar te worden.