Deel 2 van de special Focus op Focus start vanaf de kortstondige reünie in 1983, toen Jan Akkerman en Thijs van Leer probeerden de chemie te hervinden. Uiteindelijk leidde het toch weer tot een relatie die explosief ontbrandde. Nadien was het alleen nog Van Leer zelf die onder de naam Focus nieuwe muziek opnam, met Nederlandse topmuzikanten. De beperking tot het simpelweg nummeren van de albumtitels laat de refocus echter al wel zien. De aandacht voor Focus wereldwijd is evenwel nooit verloren gegaan, mede met dank aan het nodige ‘Hocus Pocus’ in een voetbalspotje.
Met deze special complementeert Progwereld alle recensies van de studioalbums van Focus tot aan de recente uitgave van “Focus 12”. Al die albums, de muziek waarmee deze bijzondere Nederlandse band de wereld versteld liet staan met zijn eigenzinnige prog achter de dijken.
Het eerste deel van de special vind je hier.
- De Reünie (1983 -1999)
- De reformatie (2001-2009)
- Focus op het hier en nu
Deel 2
De Reünie – 1983 -1999 – Return to focus
Zeven jaar na hun gebrouilleerde relatie werd er vanuit het management voorzichtig contact gezocht om Jan Akkerman en Thijs van Leer weer samen te laten werken. In 1983 stemde Akkerman in met het idee en Van Leer accepteerde de uitnodiging. Na over en weer wat mee te spelen, tekenden ze een platencontract om als duo een album onder de naam “Focus” op te nemen. Na vele maanden van opnamen in de studio werd onder druk van de platenmaatschappij producer Ruud Jacobs ingeschakeld om de plaat tijdig af te ronden om zo verdere productiekosten te besparen. Uiteindelijk werden met een aantal extra muzikanten in 1984 ongeveer dertig nummers voltooid.
Of de producer hieruit daadwerkelijk de sterkste nummers heeft gekozen voor een snellere voltooiing, weten we (nog) niet. Er ligt nog zeker twee uur aan onuitgebracht materiaal op de plank. Wat we wel weten is dat keuzestress en beslissingen over de geselecteerde nummers over en weer tot spanningen leidden.
Het album “Focus” werd uiteindelijk uitgebracht in maart 1985 en bereikte nummer 33 in Nederland. Het werd een nieuwerwets Focus-album met smooth jazz. Na enkele promotievideo’s en een lokale tour van vier concerten was de samenwerking weer voorbij. Deze bracht niet het succes waar men op hoopte. Geen hitsingle, geen extra geld voor promotie vanuit de platenmaatschappij, dus: project ter ziele en de kloof tussen Akkerman en Van Leer was groter dan ooit.
Na de reünie van Focus op 20 april 1990 voor Veronica Goud van Oud stonden Akkerman en Van Leer op 10 juli 1993 voor het laatst samen op het podium. Dat was tijdens het North Sea Jazz Festival in Den Haag, als eerbetoon aan de overleden concertpromotor Paul Acket. Hij had met name in de begindagen van Focus veel voor de groep betekend. Van Leer speelde mee als ‘special guest’ tijdens een optreden van de Jan Akkerman Band. Het zou acht jaar duren voordat Van Leer Focus, onder zijn leiding, met nieuwe muziek en nieuwe bandleden, een nieuw leven inblies.
De reformatie – 2001-2009 – Re-Focus
Muzieksessies in 2001 met zijn stiefzoon leidden tot het besluit van Van Leer om, gewoon voor de lol en vooral niet te serieus, weer live te gaan optreden met een Focus-tributeband, genaamd Hocus Pocus. Na enkele goed ontvangen optredens in het land ging deze groep opnieuw de naam Focus gebruiken. Met een nieuwe manager en boekingsagent kwamen er verschillende aanbiedingen om wereldwijd op te treden en een nieuw album op te nemen. “Focus 8” werd opgenomen tussen februari en juli 2002, eind 2002 uitgebracht en ondersteund met een wereldtournee.
“Focus 8” bleek een herhaling van zetten te zijn. Het nummer Rock & Rio had net zo goed Hocus Pocus 2 kunnen heten en het duo-nummer Brother en Blizu Tebe had ook Tommy 2 en 3 genoemd kunnen worden, maar het klinkt wel heerlijk. De focus ligt meer op de melodieuze muziekstijl van de jaren 70, maar dan met een modern geluid. Van Leer kon het niet laten om met het bonusnummer Flower Shower weer alle absurdistische remmen los te gooien om er een hotsknotsbegonia-stuk van te maken met als slotregel: “Lang zal tie leven!” Ja, er zat weer leven in Focus, zodat in september 2006 “Focus 9/New Skin” werd uitgebracht; opnieuw muziek van de oude Focus, in een nieuw jasje. En de humor zit niet alleen verstopt in grappig bedoelde titelnummers zoals, Hurkey Turky, Aya-Yuppie-Hippie-Yee, European Rap(sody). Verwijzingen naar oude successen zoals in Sylvia’s Stepson – Ubutuba ontbreken evenmin.
Focus op het hier en nu – jaartallen – Focus Now
In mei 2010 nam Nike Hocus Pocus op als het muzikaal hoofdthema in haar FIFA Wereldbeker-commercial van dat jaar. De advertentie werd wereldwijd op televisie uitgezonden, wat hernieuwde belangstelling voor de band wekte en ertoe leidde dat Hocus Pocus op nummer 57 in de UK Singles Chart terechtkwam. In 2011 samplede de Amerikaanse rapper J. Cole Hocus Pocus voor de game MLB 11: The Show. Zelfs een super progband als Transatlantic nam zowel Hocus Pocus als Sylvia op als bonustracks op hun albums of speelde het live. De muziek van Focus leeft voort in vele vormen.
Met albumhoezen aan de hand van Roger ‘Ýes’ Dean bracht de band in november 2012 zijn elfde studioalbum, “Focus X”, uit, dat muzikaal leunde op de oude Focus en wat jazz. Dat sloeg in 2016 compleet door in het volgende album, “Focus 8.5/Beyond the Horizon”. Dat leek onlogisch genummerd, maar toch klopt het. Tijdens pauzes in hun Zuid-Amerikaanse tournee in 2005 werd met Braziliaanse muzikanten het nodige gejamd. Deze opnames met free latin jazzmuziek zagen pas jaren later, onder de naam Focus, het licht. Dit had beter ergens in een donker obscuur Zuid Amerikaans café kunnen blijven liggen, want hoe goed ook gemusiceerd, het heeft weinig in zich waar Focus om bekend is en voor staat.
Optredens liepen door, gitaristen en bassisten kwamen en vertrokken, waarna in 2018 het studioalbum “Focus 11” uitkwam. Het was er opnieuw eentje uit de categorie oude wijn in nieuwe zakken. Het smaakt herkenbaar maar laat geen indruk achter om het opnieuw te nuttigen. Oude etiketten blijken toch nostalgisch te zijn zodat Focus ons in 2024 verraste met een nieuw album “Focus 12” en opnieuw weer een wereldtournee
Terugkijkend naar de beginjaren, gebruikten Jan Akkerman en Thijs van Leer in Focus klassieke thema’s als bron in hun muziek die bestond uit rock, blues, jazz en een vleugje folk. Wat zij maakten was niet alleen de meest creatief hoogstaande en baanbrekende progressieve rock vanuit Nederland in de hele proggeschiedenis. Commercieel gezien was Focus ook een van de succesvolste bands uit de lage landen. Wat dat aangaat was de naam Focus door Jan Akkerman goed gekozen. Overal ter wereld kent en weet men wat Focus betekent en de (h)erkening is overal hetzelfde. Serieuze muziek waar ook met een glimlach naar geluisterd kan worden. Wie doet hen dit na?