Een theatertournee als ode aan Kate Bush. Special guest bij Floor Jansens tour. De Ayreon-shows in 013. Een Latijns-Amerikaanse rondtocht met Marko Hietala. De “Sweep Against The Stars”-tour met de focus op haar eigen carrière. Een gemiddelde artiest trekt er een jaar of vijf voor uit, maar Anneke van Giersbergen propte het allemaal in 2023. En het nieuwe jaar is nog maar amper begonnen, of ze is alweer onderweg met een nieuw project.
“Heavy Strings” staat in het teken van Van Giersbergens liefde voor de (progressieve) rock en metal die ze samen met broer Jos ontdekte in het ouderlijk huis te Sint-Michielsgestel. De tour waarmee ze tot en met mei 2024 langs Nederlandse en Europese zalen trekt is in die zin een hartverwarmende ode aan zowel het muzikale genre als haar eigen familie. Het repertoire in een semi-klassiek jasje wordt muzikaal ingekleurd door een pianist en een kwartet strijkers van The Magic Strings. Ook Ruud Peeters verdient als arrangeur aparte vermelding.
De nadruk binnen de setlist ligt gezien het thema niet zozeer op Van Giersbergens eigen werk, al komen met Supercrush! (Devin Townsend Project) en Your Glorious Light Will Shine (VUUR) twee tracks voorbij die oorspronkelijk ook door haar gezongen werden. We horen daarnaast evergreens van onder andere Metallica, Vandenberg, Iron Maiden en AC/DC. De keuze voor deze vaste gasten uit de Top 2000 is begrijpelijk gezien de brede doelgroep van de tour, maar maakt het moeilijker daarbinnen te verrassen. Dat November Rain (Guns ’n Roses) geschikt is voor arrangement met piano en strijkers is evident, maar het origineel biedt net te weinig ruimte om creatief buiten de lijntjes te kleuren.
Juist daarom valt het te prijzen dat er binnen de setlist ook ruimte is voor tracks die minder mainstream zijn en verder weg liggen van het klassieke instrumentarium. Vooral die nummers verrassen door arrangement en uitvoering. High Road (Mastodon) spat van de energie, en War Pigs (Black Sabbath) krijgt de hele zaal mee in een klapfestijn, zowaar grotendeels in de maat. Een uitgeklede versie van Slayers South Of Heaven, waarbij Van Giersbergens lage zang enkel ondersteund wordt door dreigende pianoklanken, doet denken aan Tori Amos’ bewerking van Raining Blood op “Strange Little Girls”. Angstaanjagend, kippenvelopwekkend, en ontegenzeglijk één van de hoogtepunten van het concert.
Daarnaast wordt een aantal nummers die ik in hun oorspronkelijke versie minder kan waarderen juist interessanter door het klassieke arrangement. Your Glorious Light Will Shine van het VUUR-project krijgt ineens ruimte om te ademen. Thunderstruck (AC/DC) klinkt door een bijna jazzy middenstuk voor het eerst in dertig jaar weer boeiend. En zelfs Black Sabbath’s Changes, wat mij betreft op de nominatielijst voor de Ultieme Zeiknummer-award, blijkt best te pruimen met een subtiele opbouw zonder versterkte zang, waarbij de individuele instrumenten één voor één toegevoegd worden.
Het publiek in Amersfoort is deze avond divers en bestaat zeker niet enkel uit doorgewinterde hardrock- en metalfans. Die zijn er overigens wel degelijk, getuige het enthousiaste gegrom en gebrul zodra de naam Slayer (ik bedoel “SLAYEEEEEER!!!!”) valt. Het doet ietwat incongruent aan in de theatersetting, maar Van Giersbergen kan het wel waarderen. Zelfs het puberale gefluit uit de zaal wanneer ze zich halverwege het concert van haar jasje ontdoet, wordt elegant ontmanteld met een lach en een grapje. Deze dame heeft alles onder controle en knalt bij elk nummer van de planken met een podiumprésence die de aandacht onherroepelijk in haar richting trekt.
Dat charisma vormt een frappant contrast met haar uitstraling tussen de songs door. Haar zaalinteractie fladdert dan ergens tussen ontwapenend en onhandig. Hier staat geen rockdiva met te veel noten op haar zang (in figuurlijke zin), maar een sympathieke en benaderbare artiest. Het publiek eet dan ook anderhalf uur lang uit haar hand, waarbij je soms de indruk krijgt dat ze de rol van Brabantse Annie (“ooh, wat zijn jullie leuk!”) bewust iets dikker aanzet.
Naast de muziek zijn het uiteindelijk vooral Van Giersbergens persoonlijke familieherinneringen die het concert tot een intieme en bijzondere ervaring maken. Ze draagt Nothing Else Matters (Metallica) op aan haar ouders, specifiek haar recent overleden moeder. Het vormt een emotioneel moment voor haarzelf en de zaal. Het nummer heeft ook voor mij een speciale betekenis, en toch ben ik verbaasd over hoezeer ik geraakt word. Zo zit ik bij uitgerekend de meest uitgekauwde song van de hele setlist alsnog een brok weg te slikken.
De afsluiting met Roger Glovers flauwe inhaker Love Is All (“om toch vrolijk te kunnen eindigen”) contrasteert iets te sterk met de opzwepende uitvoering van War Pigs die eraan vooraf gaat, alsof aan het einde van een legendarische kroegavond ineens het TL-licht vol aangaat. Het is een futiel detail bij een indrukwekkende avond, waarop Van Giersbergen, ondersteund door sterke muzikanten en arrangementen, haar grote veelzijdigheid toont. Wat een luxe dat we haar zo vaak op de Nederlandse podia kunnen zien en horen.