Het kan niemand zijn ontgaan dat Arjen Anthony Lucassen dit jaar een nieuw Ayreon album uitbrengt. Via de social media worden we al maanden bestookt met opnameperikelen, prijsvragen als ‘guess the singer’ en ‘guess the musician’, waarbij overigens de meest schitterende muzikanten, zangers en zangeressen voorbij kwamen en meest recentelijk een video contest. Mede dankzij de diverse snippets, een teaser en het vrijgeven van het eerste nummer via You Tube zijn de verwachtingen heel erg hoog gespannen. De vraag rijst dan ook of Lucassen deze verwachtingen kan waarmaken. Hierop kan ik al heel snel een duidelijk antwoord opgeven: JA!
Bijna negen jaar nadat Lucassen zijn Ayreon Universe reeks afsloot met “01011001” is er toch een vervolg op het verhaal dat kenmerkend is voor de Ayreon albums. Met “The Theory Of Everything” tapte Ayreon – zeker qua verhaallijn – uit een ander vaatje, maar met “The Source” is hij weer terug bij de oorsprong. Sterker nog, “The Source” is een prequel (voorloper) van de gehele verhaallijn uit alle overige Ayreon albums. En Lucassen pakt het project nog grootser aan dan alle voorgaande albums. Maar liefst zestien zangers/zangeressen en negen gastmuzikanten heeft hij weten te strikken voor zijn album. En hoewel zijn verlanglijstje nog groter is, heeft Lucassen alleen willen werken met de beste artiesten uit de wereld, zoals hij ook aangeeft in het interview met mij.
Het kenmerkende Ayreon geluid is overduidelijk aanwezig in “The Source” en dat maakt dit album ook weer een typisch Ayreon album. Sterk teruggrijpend op zijn voorgaande albums, heftige stukken, sterke solo’s, folkachtige elementen en emotionele momenten. Op sommige stukken heftiger dan “01011001” en dan weer emotioneler dan “The Human Equation”. Het gevoel en emotie die Simone Simons en Floor Jansen leggen in een nummer als All That Was is sterker dan bijvoorbeeld in Day Thirteen: Sign.
Lucassen hergebruikt heel veel van zijn andere albums en projecten. Dit is zijn motto ‘Every tune’s been hummed before’ van de Pink Beatles In A Purple Zeppelin. Maar daarom is het nog niet minder mooi en de wijze waarop de meester Lucassen dit componeert is overweldigend. Zo horen we bijvoorbeeld in Condemned To Live duidelijk een Gentle Storm tune, horen we de machines uit de Universal Migrator terugkeren op Sea Of Machines en komt 01011001 letterlijk terug in The Day That The World Breaks Down en March Of The Machines. Verder zit in Sea Of Machines nog een overduidelijke link naar “Into The Electric Castle” als the Prophet (Nils K. Rue ) zingt: ‘I see a comet cleave the sky – in a time beyond time – I see a realm beneath the waves – I see a castle, a castle deep in space – on the edge of time!’. Maar ook de uitgebreide lijst met gastmuzikanten, zangers en zangeressen brengen hun invloeden met zich mee. Een nummer als Deathcry Of A Race heeft zo een duidelijke Arabische touch, met Zaher Zorgati als een van de zangers. Heerlijk ook hoe vrolijk een triest nummer als Everybody Dies wordt gezongen en de wijze waarop Simone Simons en Floor Jansen samen een hoge opera zingen in Deathcry Of A Race.
Arjen Anthony Lucassen heeft met dit nieuwe Ayreon album wederom een volgend meesterwerk aan zijn toch al indrukwekkende discografie toegevoegd. Ik heb even onze vorige recensies van Lucassen nagelezen, maar steevast moeten wij constateren dat de man zichzelf blijft overtreffen. Joost Boley schreef al eens ‘Het leek onmogelijk en nauwelijks voorstelbaar, maar “The Human Equation” steekt “Into The Electric Castle”, de Ayreon-klassieker bij uitstek, absoluut naar de kroon’ en Hans Ravensbergen concludeerde over “01011001“: ‘We hebben hier zonder twijfel te maken met het beste Ayreon album tot nu toe en een vroeg hoogtepunt in het nieuwe jaar’. Ik kan hier alleen maar aan toevoegen dat Lucassen het onmogelijke weer heeft gedaan en zichzelf nogmaals heeft overtroffen.
Mario van Os