De muzikanten van de band Blank Manuskript hebben zichzelf voor dit album een week lang afgezonderd op een boerderij in een kleine plaats in Tsjechië met de naam Krásná Hora (mooie berg). Op die plaats is de basis voor dit album gelegd: een album waarvan het concept, volgens eigen zeggen, gestalte moet geven aan de thema’s ‘mens onder de mensen’ en ‘de fundamenten van menselijke relaties’.
Eh, bent u daar nog…? Mooi, want het zou jammer zijn als deze enigszins hoogdravende ambitie van deze Oostenrijkers u zou afschrikken. Er valt voor de progminnende luisteraar op “Krásná Hora” namelijk veel moois te beleven! Evenals als de vorige albums van Blank Manuskript is “Krásná Hora” dus ook weer een conceptalbum geworden. Het album heeft een speelduur van totaal iets langer dan 63 minuten en de acht nummers variëren in lengte van ongeveer drie tot maar liefst vijftien minuten. De muziek bevat elementen uit de progressieve rock, art rock en jazz fusion zoals tijdens de vroege jaren zeventig werd gemaakt door bijvoorbeeld Pink Floyd, Focus, Camel, Jethro Tull, Alquin, Return To Forever en Frank Zappa. En dat allemaal op één album? Vraagt u zich af… Jazeker, dat allemaal!
Het hoesontwerp van de plaat is bijzonder. De voorzijde is een gravure of ets, in zwart-wit uitgevoerd, met daarop afgebeeld dertig à veertig in klederdracht gehulde figuren. Vrolijk kijkt er overigens geen één. De klederdracht zal hoogst waarschijnlijk die van het gebied in Tsjechië zijn waar het plaatsje gelegen is waar het concept van dit album is ontstaan. Weer eens wat anders dan een kleurrijk fantasielandschap of een foto van ernstig kijkende muzikanten.
De plaat start met het nummer Overture. Het begin daarvan klinkt monumentaal: zwaar en traag. Wanneer het tempo later iets omhoog wordt geschroefd volgt een lange, freakerige orgelsolo, ‘bedankt professor Barabas!’ (hopelijk kunt u mij deze Suske en Wiske referentie vergeven), we zijn terug in de tijd en dat is heerlijk! Na de orgelsolo zakt het tempo terug en met pianoklanken wordt een Pink Floyd-achtig vervolg ingeluid met een dito zangpartij à la Echoes.
Het tweede nummer, Foetus, begint met vervreemdende klanken en een korte zangpartij. Een trage riff wordt ingezet en orgelklanken zwellen aan tot een chaotische kakofonie van geluid die abrupt word afgebroken door het huilen van een baby, overgaand in het overbekende slaapdeuntje van Brahms.
Achluphobia (angst voor het donker) doet mij aan het begin denken aan The Illusion, het tweede deel van het nummer Moonchild van King Crimson. Vervolgens wordt een traag ritme ingezet en een bijzonder aangename gitaarpartij volgt. Op indringende wijze wordt over de angst voor het donker gezongen (‘I hear a crack…, I hear a step….’). De gitarist zet dan nog een tandje bij en er wordt pittig gesoleerd. De ritmesectie creëert daaronder overigens een lekkere en complexe basis.
Vanaf Pressure Of Pride wordt de rol van de blazers, saxofoon en trompet op het album groter. De muziek is hier jazzy en zelfs funky. De bijzondere, korte gesproken onderbrekingen klinken een beetje maf en zijn even wennen en saxofoon en gitaren scheuren er in dit nummer op los dat het een lieve lust is. Smullen!
Het begin van Shared isolation zou zo van een plaat van Focus of Camel kunnen komen. Af en toe klinkt het vervolg van het nummer als het vroege Alquin. Ook Frank Zappa invloeden zijn aanwezig. En dan ook weer Floydiaanse klanken: weer die Echoes verwijzing, vooral in de zang.
Alone At The Institution start met een traag gitaarpatroon en een klein maar lekker orgeltje. Ook weer veel blazers en tempowisselingen in dit nummer en ook hier is de muziek af en toe zeer jazzy.
Het voorlaatste nummer, Silent Departure, is geheel anders en begint met vioolklanken. Het ritme wordt aangegeven door het geluid dat je krijgt als je over een flesje heen blaast (je kent het wel). Dit sfeervolle liedje is mooi voorzien van bijna-fluisterzang (zoals Roger Waters dat ook wel eens doet).
De afsluiter met de toepasselijke naam The Last Journey start lekker proggy. Ook dit nummer staat weer bol van de tempowisselingen. Het nummer is voorzien van een heerlijk ronkend basgeluid en prima samenzang. Het einde van dit nummer, en daarmee ook van dit album, bestaat uit een onheilspellend langgerekt slotakkoord waar een traag thema over wordt gespeeld door de gitarist, om vervolgens tot het einde aan te zwellen en dan langzaam weg te sterven… Was dit het al?
Ik kan hier geen genoeg van krijgen. Voor mij is “Krásná Hora” van Blank Manuskript één van de mooiste schijven van 2019. Het album raakt mij door zijn complexiteit, de manier waarop progressieve- en jazzinvloeden in de muziek zijn verwerkt en door de virtuositeit van de muzikanten. Daarnaast zijn de composities volwassen en heeft het album karakter. Deze plaat is een aanrader voor alle tijdreizigers met een voorliefde voor alles dat de progressieve rock van het begin van de jaren zeventig van vorige eeuw zo speciaal maakte.