Dream Theater

Octavarium

Info
Uitgekomen in: 2005
Land van herkomst: Verenigde Staten
Label:  Warner Music
Website: www.dreamtheater.net
MySpace: www.myspace.com/dreamtheater
Tracklist
The Root Of All Evil (8:41)
The Answer Lies Within (5:21)
These Walls (7:37)
I Walk Beside You (4:31)
Panic Attack (8:15)
Never Enough (6:48)
Sacrificed Sons (10:44)
Octavarium (23:59)
James LaBrie: zang
John Myung: bas
John Petrucci: gitaar
Mike Portnoy: drums
Jordan Rudess: toetsen
Greatest Hit... And 21 Other Pretty Cool Songs (2008)
Systematic Chaos (2007)
Score 2DVD (2006)
Octavarium (2005)
Live At Budokan DVD (2004)
Live At Budokan (2004)
Images And Words: Live In Tokyo/5 Years In A LIVEtime 2DVD (2004)
Train Of Thought (2003)
Six Degrees Of Inner Turbulence (2002)
Live Scenes From New York (2001)
Metropolis 2000 DVD (2001)
Scenes From A Memory (1999)
Once In A LIVEtime (1998)
Falling Into Infinity (1997)
A Change Of Seasons (1995)
Awake (1994)
Live At The Marquee (1993)
Images And Words (1992)
When Dream And Day Unite (1989)

The Hit Factory is niet meer! “Octavarium” gaat de boeken in als de laatste cd die is opgenomen in deze beroemde New Yorkse studio. Toen de heren van Dream Theater na hun slotsessie op vrijdagavond 3 Februari 2005 het pand verlieten, ging letterlijk en figuurlijk het licht uit voor dit monument in de muziekgeschiedenis. Overigens was “Songs In The Key Of Life” van Stevie Wonder het eerste album dat gedeeltelijk opgenomen werd in deze studio. Grote namen als John Lennon, Bruce Springsteen en Whitney Houston volgden later zijn voorbeeld.

Na deze historische bespiegelingen kan de focus volledig op “Octavarium”, het achtste studioalbum van Dream Theater, worden gericht. Laten we eerst de intrigerende titel eens bij de horens vatten. Er wordt druk over gespeculeerd welke gedachte er aan ten grondslag ligt. Sommigen zeggen dat het refereert aan een boek uit de katholieke liturgie, waarin een periode die bekend staat als ‘The Octave’ wordt beschreven. Anderen zoeken hun heil in het Latijn, omdat ‘octavus’ acht betekent, en ‘varium’ gevarieerd. Deze stelling zou onderschreven worden door het feit dat het album acht onderling sterk variërende tracks bevat. Daar valt iets voor te zeggen. Zo zijn er nog wel wat theorieën in omloop. Misschien moeten we gewoon geduldig de uitleg van de bedenkers afwachten. Die zal hoogstwaarschijnlijk het ‘mysterie’ van de titel tot het verleden laten behoren. Nu is het slechts gissen.

We hoeven totaal niet te gissen naar de muzikale bedoelingen van Dream Theater met deze nieuwe plaat. Na het overweldigende metalen geweld van “Train Of Thought” uit 2003, is er met “Octavarium” duidelijk gekozen voor een meer progressieve koers. Bovendien komen er opvallend weinig gitaarsolo’s van John Petrucci voorbij. Hij beperkt zich vooral tot smakelijke gitaarriffs. Het is veelal Jordan Rudess die deze keer de lijnen uitzet. De band zoekt alle hoeken en gaten van het genre op. Van fragiel ingetogen en klein, tot zwaar uitbundig en groots. Dream Theater probeert ook heel bewust de grenzen van de prog op te rekken.

Hier en daar wordt gelonkt naar de betere (kwaliteits-) pop/rock. Je moet dan denken aan groepen als U2 en Muse. Dat zal wellicht voor velen een onprettige, weinig aMUSErende gedachte zijn, maar gelukkig zijn het slechts korte fragmenten van een drietal nummers die dit gevaarlijke pad bewandelen. Voor je het weet scoor je een hit met een song als I Walk Beside You. Dit nummer balanceert ergens tussen U2, Big Country en de rustigere stukken van James LaBrie’s soloplaten in. Overigens wel geperst binnen het vertrouwde raamwerk van Dream Theater. Nu Labrie toch ter sprake komt, zijn enkele lovende woorden wel op zijn plaats. Hij zingt weer als een jonge god en lijkt definitief verlost te zijn van de stemproblemen die hem heel lang parten hebben gespeeld. Die conclusie was ook al te trekken na zijn vocale topprestatie op zijn laatste soloschijf “Elements Of Persuasion“.

Zoals reeds gemeld is “Octavarium” samengesteld uit acht tracks. Opener The Root Of All Evil is gestoeld op heavy gitaarriffs en ademt een beetje de sfeer van het op “Awake” terug te vinden 6:00. Tijdens deze song worden ook muzikale passages geciteerd uit This Dying Soul van “Train Of Thought”. Qua tekst borduurt het ook voort op dezelfde thematiek van drankverslaving. The Answer Lies Within is een breekbare ballade, die klein begint met alleen piano. Het nummer bouwt wel op, maar behoudt door de mooie arrangementen en gevoelige snaren zijn ingetogen schoonheid. De rake tekst moet ieder voor zichzelf maar op eigen wijze interpreteren. Als een bronstig brullende leeuw luidt de gitaar van John Petrucci These Walls in.

Loodzware gitaarriffs vervolgen, maar al snel nemen de toetsen het heft in handen en er ontwikkelt zich een afwisselend hoorspel met pakkend refrein. Het roept de sfeer van “Scenes From A Memory” (1999) op. Die parallel tussen “Scenes” en “Octavarium” kan wel vaker gelegd worden. Ook Panic Attack, dat met een prominent en subliem aandeel van bassist John Myung begint, past in dat plaatje. Een opvallend drummende Mike Portnoy maakt hier ook veel indruk met zijn gevarieerde slagenwisselingen. Het middenstuk is een smeltkroes van instrumentaal geweld. Eén van de weinige keren dat John Petrucci solerend in de bus blaast. Hoewel hij hier, op het scherpst van de snede duellerend met Jordan Rudess, toch uiteindelijk aan het kortste eind trekt.

Never Enough zorgt voor de connectie met Muse. Dat zit hem vooral in de manier van zingen van James LaBrie. Verder is er weinig mis met deze up-tempo song. In Sacrificed Sons wordt het gevoelige onderwerp van 9/11, de aanslag op de Twin Towers, aangesneden. Het begint met flarden nieuwsberichten van diverse radiozenders en ook hier kan de link naar “Scenes” niet onopgemerkt blijven. Het is een prachtig nummer dat in aanvang aan Pink Floyd doet herinneren, maar gestaag evolueert in een heftige kraker met een schitterend melodieus middenstuk. De orkestratie is van grote klasse en de variatie in tempo maken dit complete nummer tot een ware belevenis.

Als ‘grand dessert’ heeft Dream Theater nog een 24 minuten durend progressief meesterwerk van bijna buitenaardse proporties in petto. De kwalificatie toetje zou absoluut geen recht doen aan een dergelijk achtkoppig (toeval?) monster als Octavarium is. Het nummer lijkt ook een soort van eerbetoon aan de historische kopstukken van de (progressieve) rock. In de tekst komt een flink aantal titels van legendarische songs ter sprake. Een paar voorbeelden zijn Machine Messiah (Yes), Supper’s Ready en Cinema Show (Genesis). Er zijn ook tal van titels van invloedrijke popgroepen in verwerkt zoals Lucy In The Sky With Diamonds en Get Back van The Beatles, Light My Fire van The Doors en Hey, Hey van de Monkees. Het nummer Octavarium beschrijven is haast ondoenlijk en zou nooit genoeg recht kunnen doen aan deze klassieker in wording. Je moet gewoon zelf deze song ondergaan en er dan je eigen verhaal bij verzinnen.

Hoe verhoudt “Octavarium” zich nu tot de overige zeven studioplaten van Dream Theater? De eerder gemaakte vergelijking met “Scenes From A Memory” doet dit nieuwe album misschien wel het meeste recht. Een vergelijkbare progressieve sfeer en eenzelfde veelheid aan stijlen. Na “Images And Words” en het inmiddels veelvuldig gememoreerde “Scenes”, stoot “Octavarium” meteen door naar plek drie op het denkbeeldige Dream Theater-podium.

Joost Boley

Send this to a friend