JohannssohnAlbum

Na het uiteenvallen van de Duits-Nederlandse progformatie Morphelia ging toetsenman en elektrotechnisch ingenieur Günter Grünebast onder de naam Johannssohn solo verder. Grünebasts artiestennaam is een verwijzing naar zijn vader Johann, aan wie de plaat is opgedragen. Dit album is zijn eerste project, waar hij kennelijk een aantal jaren over gedaan heeft. Het is meteen een tamelijk ambitieuze onderneming.

Johannssohn verdiept zich op “Minoan Encounters” in de cultuur van de oudste Europese beschaving, de bewoners van de Griekse eilanden Kreta en Santorini ten tijde van het Bronzen Tijdperk. Tussen 1900 en 1450 voor Christus bouwden deze jongens een aantal unieke paleizen en nederzettingen, die jaarlijks duizenden toeristen trekken. Misschien ben je er wel eens bij eentje geweest.

In vier lange stukken, die hij ‘tone poems’ noemt, beschrijft Johannssohn vier van die paleizen. Daarbij maakt hij uitsluitend gebruik van synthesizers. Daarmee past hij mooi in de traditie van de Berlijnse school, denk aan acts als Klaus Schulze, Ashra Tempel en Tangerine Dream. Uiteraard is een vergelijking met Vangelis en Jean-Michel Jarre ook snel gemaakt en denk ik soms de invloed van The Alan Parsons Project terug te horen. Liefhebbers van die muziek kunnen op deze plaat 74 minuten lang hun hart ophalen. Johannssohn blijft redelijk dicht bij zijn voorbeelden met een geluidenpalet dat is samengesteld uit klanken van zowel moderne als vintage synthesizers. Daarbij gebruikt hij ook samples van kerkorgels en koren. Wat kerkorgels in Griekse paleizen doen is mij niet helemaal duidelijk, maar wellicht probeert hij er de magistrale pracht van de gebouwen mee uit te drukken.

Hoe dan ook, ik vind het een erg mooie plaat, al is de verwijzing naar die paleizen soms wel een beetje opgelegd pandoer. Aan de ene kant geeft Johannssohn een uitgebreide uitleg over wat je in de muziek verondersteld wordt te herkennen (“De reconstructie van dit paleis is erg indrukwekkend, maar ook controversieel. Daarom zijn de verschillende thema’s in dit stuk nogal stuwend en krachtig”); aan de andere kant geeft hij toe dat hij er af en toe ook maar een slag naar slaat. Het verst gaat hij met de Schijf van Phaistos, een van de grootste archeologische mysteries uit de geschiedenis. Op dit kleitablet zijn allerlei symbooltjes afgebeeld, maar wetenschappers hebben nog niet uitgedokterd wat de oude Grieken daarmee wilden zeggen. Was het een boodschap aan de generaties na hen, of gewoon een boodschappenlijstje? Johannssohn heeft een praktische oplossing: het eerste het beste symbool speelt hij op C3, de derde C noot van links op een pianoklavier, en elk volgend symbool is een halve toon hoger of een halve toon lager. Gelukkig geeft hij vervolgens toe dat daar geen enkele wetenschappelijke onderbouwing achter zit. Het kwam toevallig goed uit.

Het album klinkt geweldig, de mooi diepe klanken van de digitale synthesizers en de wat meer snijdende analoge geluiden mengen fijn, af en toe zet een sequencer er flink de sokken in en de thema’s zijn herkenbaar, maar ook aanstekelijk. Wel jammer dat hij op het einde van “The Palace Of Knossos” een traditioneel Grieks melodietje invoegt, inclusief gesampled sirtaki-geluid. Daardoor waan je je wel ineens in een teleurstellend Grieks restaurant. Je kunt niet zeggen dat Johannssohn het genre veel verder brengt, maar hij draagt er met dit album wel een erg fraai steentje aan bij. Fans van deze muziek bewijzen zichzelf een groot genoegen door het album aan te schaffen.