Skrzek, JozefAlbum

Multi-instrumentalist, zanger en componist Józef Skrzek zal bij intimidi bekend zijn als groepslid van het legendarische Poolse SBB. Daarnaast maakte hij vele solo- en duo albums en was betrokken bij het maken van theater- en kerkmuziek.

“Ojciec Chrzestny Dominika” (The Godfather of Dominika) is zijn tweede soloalbum uit 1980 kort nadat SBB tijdelijk werd ontbonden. Dit album was in die tijd opgezet om een groots symfonisch werk te creëren en bestaat in de originele versie uit twee lange epics van beide rond de twintig minuten waarin Józef Skrzek alle instrumenten bespeelt en door hem alleen is opgenomen.

De link naar Mike Oldfield is zo wel heel snel gelegd, ook als je het lijstje ziet welke instrumenten Józef Skrzek allemaal bespeelt. Qua toetsen beroert hij de piano, Fender, Clavinet D6, Hammond orgel en de poly-, mini-, micro-, en sonicsixmoog. Aan gitaren plukt hij aan de banjo, 6 & 12 snaren gitaar, steel gitaar, basgitaar en blaast ook nog eens op een mondharmonica. Tot slot slaat hij op verschillende percussie-instrumenten waaronder marimba, en natuurlijk de tubular bells. Het enige verschil met Oldfield is dat Skrzek wel verdienstelijk kan zingen.

Dit album is nu ruim veertig jaar na dato volledig geremasterd en kent met extra bonustracks drie kerkorgelstukken uit het eerste deel. Hoe boeiend de orgelmuziek ook is, separaat uit de epics mis je het verband waarvoor ze geschreven zijn en voegen ze niet veel toe. Uit beide delen is een instrumentale demo-mix toegevoegd waarin de vroege jaren ‘80 synthesizers mogen excelleren en staat er nog een gedeelte uit een TV special waarin Józef in het Pools zingt met mondharmonica als begeleiding. Het mag duidelijk zijn dat deze bonustracks voor de liefhebbers zijn.

Veel interessanter zijn de originele twee epics die voor mij na een eerste luistersessie direct de heruitgave op cd rechtvaardigt. De eerste epic, Zaćmienie Słońca, dat ‘zonsverduistering’ betekent, start met een enorm majestueuze kerkorgel en tubular bells. Om meteen duidelijk te zijn; dit nummer kan niet vergeleken worden met het werk van Mike Oldfield. Het is namelijk geen thematisch uitwerking maar bevat losse nummers die vloeiend in elkaar overlopen.

Met een reeks melodieuze symfonische passages en veel inventieve percussieve elementen barst het stuk direct los. Een gezongen folklore gaat daarna soepeltjes over in een stevige blues rock stuk waarin de mondharmonica het fraai mag afronden. Het gebruik van passende elektronica in de geest van Rick Wakeman zorgen dat het weer terugvloeit in symfonisch rock met klassieke aandoende elementen, hetgeen zorgt voor een groots slotakkoord. Het meest vergelijkbare van deze eerste epic is de opzet en het esoterisch sfeertje dat Yes op ‘Tales From Topographic Oceans’ oproept. En daar helpt het prima basgitaarspel en de Rickenbacker sound van Cris Squire natuurlijk ook aan mee.

De tweede epic, Toczy Się Koło Historii, betekend zoiets als ‘De cirkel van de geschiedenis rolt voort’. De zanggedeeltes klinken als een klassieke Rock Progressivo Italiano zoals PFM, Banco Del Mutuo Soccorso, Museo Rosenbach of Le Orme en heeft met terugkerende thema’s meer samenhang. Ook hier is het Yes voor en Yes na, vooral door de herkenbare moog sound. Naast de keuze van elektronica en het swingende basspel is er ook veel te herkennen uit Alan Parson’s Project jaren ‘70 werk en lijkt drummer Nick Mason van Pink Floyd opgetrommeld te zijn om het nodige aan percussie gerommel en gefrommel uit hun psychedelische periode in te spelen. Alles past wonderlijk in elkaar en is zeer geslaagd te noemen. Enig minpuntje is het einde dat wat abrupt afgesloten wordt en wat gekunsteld overkomt.

De jaren ‘70 en ‘80 uit de vorige eeuw waren het in communistisch Polen voor rock bands, laat staan symfonische rockmuziek liefhebbers, een enorm moeilijke situatie, technisch gecompliceerd en financieel extreem uitdagend om de kostbare moderne apparatuur binnen te halen. En dan hebben we het nog niet eens over hoe hun muziek op te nemen en uit te brengen. In dat licht gezien is de uitkomst fenomenaal. Ik kan niet beoordelen hoe de originele opname aanhoorde, maar ben blij met deze heruitgave en remastering van het materiaal dat mij een zeer interessante inkijk gaf hoe in het Oostblok ook uitstekende epics uitgewerkt konden worden tot een meer dan verdienstelijk album.

Al met al was het een zeer geslaagde symfonisch rockalbum geworden en is het na ruim veertig jaar terecht weer uit gegeven. Het is zeer aantrekkelijk voor fans van keyboard-gedreven symfonische rock muziek en SBB-fans dankzij de twee lange geluidslandschappen, verrijkt met de teksten van Julian Matej. De vele baden aan synths, zware kerkorgel etudes, intieme vocale passages en secties met elektrische gitaar en puntige percussie zorgen ervoor dat bombast en melodie altijd in balans blijven. En wees gerust, in het uitgebreide booklet staat naast het Pools ook in het Engels het hele verhaal verteld hoe het originele album en de remaster tot stand is gekomen, waarmee je extra waardering krijgt voor de peetvader van de Poolse symfonische rock.