Ik hoef helemaal niet naar lucht te happen bij de nieuwe Kayak. De Nederlandse band rond toetsenist Ton Scherpenzeel en drummer Pim Koopman kan bij mij álles maken. Na een aantal rockopera’s dachten de heren dat het eens tijd was voor een normále Kayak-plaat, eentje met gewoon liedjes, klaar. “Coming Up For Air” is precies dát, 15 keurige Kayak-liedjes.
Stilletjes is Edward Reekers – op “Nostradamus” nog gewoon naast Bert Heerink te gast – de niet-zo-nieuwe-zanger van Kayak geworden, waardoor hij feitelijk na 26 jaar terugkeert naar het goede nest. Toch zingt hij alsof hij feitelijk nooit is weggeweest. En ondertussen heeft Kayak ook stilletjes ineens een zangerés. Kayak met een zangerés! Dat zou 30 jaar geleden toch tot een heuse volksopstand in Hilversum en omstreken hebben veroorzaakt? Toch zingt Cindy Oudshoorn inmiddels al zo’n jaar of acht (!) bij Kayak, dus bepaald nieuw kan je haar niet noemen. Wonderlijke wereld, deze Kayakplaat, waar dat wat nieuw is, al een tijdje meegaat.
Andersom is ook zo. Kayak laat letterlijk de tijd stilstaan. Zeker als Reekers en Oudshoorn in duetten vervallen, zoals in de openingstracks Alienation en Time Stand Still, klinkt de band herkenbaar, fris, strak en overweldigend helder. De single Undecided voegt daar nog een stevige duit aan toe, en ook Selfmade Castle barst van strakheid uit zijn voegen. Ton en Pim hebben – als één van de weinigen binnen de progrock – het rotsvaste vermogen de liedjes geen secónde te lang te laten duren. Ik vind het ook onzin het zogenaamde progressieve karakter van Kayak hier te bespreken. Zolang ik van de Nederlandse groep zulke práchtige tranentrekkers hoor als Freezing (kippenvel als je Cindy hoort uitschreeuwen: ‘are you freezin’ to death?’) hoor je mij niet klagen. Mijn tip voor single nummer 2 trouwens.
Gezien “Coming Up For Air” voornamelijk gericht is op de korte, compacte liedjes, ligt de vergelijking met “Night Vision” voor de hand. Toch vind ik dat teveel eer voor die matige plaat uit 2001. Ik vind gezien de kwaliteit dat eerder gekeken moet worden naar “Periscope Life”, waarmee de overeenkomsten veel groter zijn, hoewel Koopman er niet aan meedeed. En Cindy was waarschijnlijk nog niet oud genoeg. Ook de geest van “The Last Encore” (The Mask And The Mirror, About You Without You) waart rond op “Coming Up For Air”, vooral omdat de samenwerking en synthese tussen Scherpenzeel en Koopman tot een hoogtepunt is gekomen. Hoewel beiden geen zangers, voel ik haast een Hodgson / Davies-verband tussen hen, en ben ik de heren dankbaar dat ze elkaar acht jaar geleden weer gevonden hebben. Koopman levert overigens vijf composities, Scherpenzeel doet met hulp van vrouwlief Irene Linders de overige tien.
Beide heren weten in hun liedjes in elk geval keurig de Kayak-sound te transformeren naar 2008. Dat gebeurt bijvoorbeeld heel treffend in Sad State Of Affair, door Rob Vunderink gezongen, dat in zijn flauwheid enorm doel treft. Toch weet de aalgladde productie het nummer, zeker naar het einde toe, tot één van de beste van de plaat te maken. Doch is het lastig om favorieten te kiezen, daar de constante kwaliteit zo torenhoog is.
De ballads! Eén van de sterkste kanten van deze groep. Op deze plaat staat weer een groot aantal juweeltjes. Ik noemde al het ijzingwekkende Freezing, maar ook Medea, Daughter Of The Moon, The Mask And The Mirror, Broken White en voorál What I’m About To Say doen je dan tóch snakken naar adem. En zo kom ik dan tóch adem tekort bij deze Kayak-plaat. Niet omdat Reekers weer terug is, of omdat Oudshoorn zo mooi zingt. Niet omdat Scherpenzeel en Koopman elkaar zo goed aanvoelen. En ook niet omdat Kayak tegelijk zo vertrouwd als eigentijds klinkt.
Nee, “Coming Up For Air” is zo adembenemend vanwege de 15 práchtige liedjes. Niets meer, en niets minder.