Magma

Kartëhl

Info
Uitgekomen in: 2022
Land van herkomst: Frankrijk
Label: Seventh Records
Website: https://seventhrecordsmagma.bandcamp.com/
Tracklist
Hakëhn Deïs Kartëhl(7:12)
Do Rïn Ïlï üss (4:38)
Irena Balladina (5:11)
Walömëhndêm (7:36)
Wiï Mëlëhn Tü (8:54)
Dëhndë (6:55)

Bonus
Hakëhn Deïs (6:11)
Dëhndë (6:38)
Hervé Aknin: zang
Rudy Blas: gitaar
Thierry Eliez: toetsen
Isabelle Feuillebois: zang
Sylvie Fisichella: zang
Simon Goubert: toetsen
Laura Guarrato: zang
Caroline Indjein: zang
Jimmy Top : basgitaar
Christian Vander: drum, percussie, zang
Stella Vander: zang, percussie
Kartëhl (2022)
Zëss (2019)
Marquee Londres 17 Mars 1974 (2018)
Ëmëhntëhtt-Ré Trilogie (DVD) (2017)
Köhnzert Zünd (2015)
Slaǧ Tanƶ (2015)
Zühn Wöhl Ünsaï - Live 1974 (2014)
Rïah Sahïltaahk (2014)
Mythes Et Légendes, Epok V (DVD) (2013)
Félicité Thösz (2012)
Ëmëhntëhtt-Ré (2009)
Live In Tokyo (2009)
Studio Zünd (2008)
Bourges 1979 (2008)
Mythes Et Légendes, Epok IV (DVD) (2008)
Mythes Et Légendes, Epok III (DVD) (2007)
Mythes Et Légendes, Epok II (DVD) (2006)
Mythes Et Légendes, Epok I (DVD) (2006)
Concert Bobino 1981 (DVD) (2004)
K.A. (2004)
Theusz Hamtaahk Trilogie (DVD) (2001)
Theusz Hamtaahk Trilogie (2001)
Korusz (DVD) (2000) (als Christian Vander)
Londres – BBC 1974 (1999)
Simples (1998)
Flöë Ëssi / Ëktah (1998)
Kompila (1997)
Opéra De Reims – Concert 1976(1996)
Toulouse – Théâtre Du Taur – Concert 1975 (1996)
Bruxelles – Théâtre 140 – Concert 1971 (1996)
Baba Yaga La Sorcière – Quand Les Enfants Chantent Magma (1996)
Concert Bobino 1981 (1995)
Les Voix – Concert 1992 (1992)
Mëkanïk Kömmandöh (1989)
Un Homme, Une Batterie (DVD) (1988) (als Christian Vander)
Mythes Et Légendes (1985)
Merci (1984)
Retrospektïẁ III (1981)
Retrospektïẁ I – II (1981)
Attahk (1978)
Inédits (1977)
Üdü Ẁüdü (1976)
Live/Hhaï (Köhntark) (1975)
Köhntarkösz (1974)
Ẁurdah Ïtah (1974) (Als Christian Vander)
Mëkanïk Dëstruktïẁ Kömmandöh (1973)
The Unnamables (1971) (als Univeria Zekt)
1001° Centigrades (1971)
Kobaïa (Magma) (1970)

Sinds Magma in 2004 een knallende comeback maakte met “K.A”. is de band rondom drummer/zanger Christian Vander zijn muzikale legende aan het cementeren. Alle stukken die nooit fatsoenlijk waren opgenomen in de jaren zeventig kregen nieuwe arrangementen en vormden de basis voor albums die zich met gemak kunnen meten met de klassieke albums van de band. Met de “Mythes et Légendes” dvd-serie werd aangetoond dat de band ook zijn gehele oeuvre overtuigend kan brengen op de planken.

De gans blijft kwablijkblijk gouden eieren leggen, want ditmaal vormen twee demo’s uit het “Attahk”-epok de basis voor nieuw plaatwerk. Gedurende het einde van de jaren zeventig kwamen er meer soul-, funk- en gospelinvloeden in de avant-gardistische muziek van Magma, Op zich is dit een interessante ontwikkeling, aangezien andere progressieve rockgroepen juist poppy werden in deze jaren. Ook Magma bracht de nummers terug tot lengtes van maximaal zeven minuten en op dit nieuwe plaatwerk zijn tevens geen lange suites te vinden.

De twee demo’s in kwestie zijn ook bijgevoegd als bonusmateriaal. Online heb ik er mensen enthousiast over zien schrijven – ikzelf hoor gewoon een piano en vier mannen die funky gitaren proberen na te zingen. Van mij hadden deze twee extra’s prima mogen ontbreken, had het album ook meteen mooi op een enkele elpee gepast.

Op het album “Kartëhl” valt dan op dat Vander de touwtjes wat minder strak in handen houdt, want de helft van de composities komen niet van zijn hand. Welke stukken dat zijn hoor je eigenlijk niet meteen, aangezien juist de stukken van Vander zelf meer jazzy en traditioneel van inslag zijn. Irena Balladina lijkt zelfs Magma’s interpretatie van de latin jazz standaard Girl From Ipanema. De dameskoor zangarrangementen krijgen zo echter wel mooi de ruimte om eens echt te schijnen.

Qua productie is dit album een stap achteruit op het fantastische klinkende “Félicité Thösz” en het prima klinkende “Zëss”. Het brede stereobeeld komt te vervallen, in ruil daarvoor hoort u een meer punchy en op elkaar gepropte mix. Hierdoor werd ik even op het verkeerde been gezet, de muziek is daardoor namelijk chaotischer om naar te luisteren. Het vergt wat meer van je.

Opener Hakëhn Deïs opent de plaat met een gezonde doses “K.A.” in het muzikale dna. Toch heeft dit nummer ook iets logs met vlagen. Dit ligt echter niet aan de baslijnen van Jimmy Top, de zoon van. Qua muzikale ideeën wil de band gewoon even net even te veel maken van net even te weinig. Do Rïn Ïlï Üss heeft meteen meer overtuigingskracht met zijn swingende ritme en roterende zanglijnen. Walömëhnd Ëm Warreï lijkt een mooi huwelijk tussen Ghost Dancing en Kohntarkosz te zijn. Met zijn donkere baslijnen, snelle drums en spirituele waanzinnigheid is deze track zeker een hoogtepunt. Wiï Mëlëhn Tü begint met een hectische vocale variatie op het beroemde intro van Watermelon Man van Herbie Hancock. Daarna weet de band weer ouderwets maniakaal op middentempo te hakken, een beetje zoals bij Slag Tanz. In de uitbouw wordt het stuk steeds magischer en interessanter. Richting het einde zingt Vander in de reflectieve modus, afgewisseld door jubelende koorpassages. Hekkensluiter Dëhndë heeft een lichte gospel / rhythm & blues inslag en dan is ook het “Merci”-album, dat verguisde werk uit de jaren ‘80, door dit terugblikkende Magma eens in het zonnetje gezet.

Aan het einde van de streep weet Magma met Kartëhl dan toch wéér te overtuigen, 52 jaar na de eerste uitgave van het debuutalbum. Door de rauwe klank en het niet al te overtuigende openingsnummer liep ik niet direct hard van stapel, maar uiteindelijk draaide ik dit album zo’n beetje drie keer achter elkaar. Dan begint Bandcamp aan te geven dat het tijd is om je portemonnee te trekken. Met de feestdagen om de hoek valt daar wel wat op te verzinnen, al zal op kerstavond de gulle gever zich er bij neer moeten leggen dat ik de plaat nu even niet meteen ga opzetten. Terwijl ik de wilde gans aansnijd zal de gever dan even aandringen. Ik zal dan weer – tegen beter weten in – overstag gaan. Na drie minuten mag het dan weer af. “Interessante muziek”. “En dat vlees is weer goed gelukt zeg”. Magma is niet voor iedereen en daar zal dit prima “Kartëhl” ook geen verandering in brengen.

Send this to a friend